Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ουκρανοί έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να φύγουν προς γειτονικές χώρες, κυρίως της ΕΕ όπως φαίνεται και στον σχετικό χάρτη, προκειμένου να γλιτώσουν από τον πόλεμο που μαίνεται στη χώρα τους μετά τη ρωσική εισβολή και τους βομβαρδισμούς, που πλέον στοχεύουν και μη στρατιωτικούς στόχους.

Ο αριθμός αυτός, ο οποίος καταγράφεται μετά από μία εβδομάδα συγκρούσεων, αντιστοιχεί περίπου στο 2,5% του πληθυσμού της χώρας. Σύμφωνα δε με τον ΟΗΕ, αντιπροσωπεύει το πιο μεγάλο προσφυγικό κύμα που έχει καταγραφεί παγκοσμίως σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα από τις αρχές του 21^ου αιώνα.

Πυρετώδεις προετοιμασίες

Οι προβλέψεις, μάλιστα, κάνουν λόγο για πολύ μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων τις επόμενες ημέρες, καθώς συνεχίζεται η πολιορκία των δύο μεγαλύτερων πόλεων – της πρωτεύουσας Κιέβου και του Χαρκόβου – όπως και της Μαριούπολης. Πολύ περισσότερο καθώς οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία δεν δείχνουν να προχωρούν, με αποτέλεσμα το τέλος του πολέμου να μην είναι ορατό.

Έτσι, οι χώρες της κεντρικής (κυρίως) Ευρώπης προετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν μια δεύτερη μεγάλη προσφυγική κρίση, μετά από εκείνη που κορυφώθηκε το 2015-’16, με τη διαφορά ότι αυτή τη φορά οι «κατατρεγμένοι» προέρχονται από τα δικά της «σωθικά». Αυτός φαίνεται πως είναι και ο λόγος που κάνει πολλές κυβερνήσεις οι οποίες είχαν κλείσει τις πόρτες τους απέναντι σε Σύριους, Ιρακινούς, Αφγανούς, Αφρικανούς και άλλους, τώρα να ανοίγουν (ορθότατα) την αγκαλιά τους για να δεχτούν τους πρόσφυγες από την Ουκρανία.

«Επιλογή» με βάση το χρώμα

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, πολλαπλασιάζονται οι καταγγελίες περί διακρίσεων και επιλογής στα σύνορα, που κάποιες φορές αγγίζουν τα όρια του ρατσισμού. Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times, συγκεκριμένα, «πολλοί έγχρωμοι δηλώνουν πως έχουν δυσκολευτεί περισσότερο, σε σύγκριση με τους Ουκρανούς, να φύγουν από τη χώρα». Μάλιστα, αναφέρεται ότι στη διάθεση της εφημερίδας υπάρχουν βίντεο που δείχνουν Ουκρανούς αστυνομικούς και στρατιωτικούς να αρνούνται σε μαύρους Αφρικανούς να επιβιβαστούν σε τρένα.

Οι εικόνες αυτές προκάλεσαν την αντίδραση πολλών Αφρικανών ηγετών, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters. «Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να διασχίσουν τα διεθνή σύνορα στη διάρκεια συγκρούσεων και να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα στην πορεία τους προς ένα ασφαλές μέρος από την Ουκρανία, ανεξαρτήτως της εθνικότητας και της φυλετικής τους ταυτότητας», δήλωσε ο πρόεδρος της Σενεγάλης και της Αφρικανικής Ένωσης, Μάκι Σαλ.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Νιγηρίας τόνισε ότι οι περισσότεροι συμπατριώτες του που βρίσκονται στην Ουκρανία είναι φοιτητές και ζήτησε να «αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια και χωρίς διακρίσεις». Ο δε πρέσβης της Κένυας στον ΟΗΕ, Μάρτιν Κιμάνι, κατήγγειλε «τον ρατσισμό απέναντι σε Αφρικανούς και ανθρώπους αφρικανικής καταγωγής».

Προκλητικές δηλώσεις

Οι δηλώσεις αρκετών Ευρωπαίων ηγετών, όμως, δείχνουν ότι τέτοιου είδους φαινόμενα αποτελούν ουσιαστικά πολιτική επιλογή. «Δεν έχουμε σε αυτή την περίπτωση το κύμα των προσφύγων στο οποίο έχουμε συνηθίσει και δεν ξέρουμε πώς να το διαχειριστούμε – ανθρώπους δηλαδή με θολό παρελθόν. Αυτοί είναι Ευρωπαίοι, των οποίων τα αεροδρόμια βομβαρδίστηκαν», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Κιρίλ Πετκόφ.

«Απορρίπτω τις συγκρίσεις ανάμεσα σε αυτούς που φεύγουν για να γλιτώσουν από τον πόλεμο και εκείνους που προσπαθούν να εισέλθουν παράνομα στη χώρα», είπε από την πλευρά του ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών, Πέτερ Σιτζάρτο.