Δεν υπάρχει επιστημονική σωστή και λάθος απάντηση. Σίγουρα η ηλικία του παιδιού παίζει τον καθοριστικό ρόλο μιας και καλό θα ήταν η φαντασίωση του Αϊ-Βασίλη να εξασθενεί πριν από την ηλικία των 5-6 χρόνων, ηλικία που τα παιδιά πάνε πλέον σχολείο. Η ιδανικότερη ίσως αντιμετώπιση του όλου ζητήματος του Αϊ-Βασίλη θα ήταν να διατηρήσουμε μια ουδέτερη στάση, ούτε να ενισχύουμε τη φαντασία ούτε και να την αποδομούμε ευθέως και κυνικά.
Είναι αυταπόδεικτο ότι τα παιδιά βομβαρδίζονται από εικόνες, από αναγνώσματα, από ιστορίες για την ύπαρξη του Αϊ-Βασίλη παγκοσμίως, ακόμη και σε κουλτούρες που από θρησκευτικής άποψης δεν υφίσταται ο εν λόγω άγιος.
Τα παιδιά αγαπούν και χρειάζονται τη φαντασία για να αναπτυχθούν ψυχοσυναισθηματικά, κάποια περισσότερο και κάποια λιγότερο καταφεύγουν εκεί για να κατανοήσουν ιδέες, για να νιώσουν ασφάλεια ή για να αντεπεξέλθουν σε ψυχοπιεστικά γεγονότα, για να διαχειριστούν εσωτερικές ή και εξωτερικές συγκρούσεις (π.χ. φανταστικοί φίλοι, υπερήρωες με υπερδυνάμεις κ.λπ.).
Γιατί υπάρχει αυτή η επιθυμία;
Ας εξετάσουμε την ανάγκη που καλύπτεται από την ύπαρξη του Αϊ-Βασίλη. Ποια είναι αυτή στις μέρες μας; Δυστυχώς εμπορευματική όπως και πολλές άλλες. Τα δώρα λοιπόν είναι το ζητούμενο; Αυτό καλύπτεται ούτως ή άλλος από τους γονείς, τις γιαγιάδες, τους παππούδες, συγγενείς και φίλους. Οπότε τι άλλο; Μα η αγωνία, η προσμονή, η έκπληξη, το αναπάντεχο και όλα τα «μαγικά» τελετουργικά είναι αυτά που εξάπτουν τη φαντασία των παιδιών (θα κατέβει από την καμινάδα, θα πιει το γάλα και θα φάει τα μπισκότα)!
Μην ξεχνάμε όμως και την αρνητική πλευρά της όλης υπόθεσης. Τα παιδιά ανησυχούν μήπως δεν έρθει στο δικό τους σπίτι ο Αϊ-Βασίλης, μήπως δεν πάρουν φέτος δώρο, είτε γιατί δεν ήταν «καλά» παιδιά είτε γιατί το σπίτι τους δεν έχει τζάκι και καμινάδα, είτε πάλι γιατί φέτος με την Covid-19 οι ηλικιωμένοι είναι σε αποκλεισμό και επίσης η τηλεόραση λέει ότι τα τζάκια είναι καλό να μην ανάβουν.
Το αληθινό νόημα
Η καλύτερη ιδέα θα ήταν να εξηγήσουμε, ανάλογα με την αναπτυξιακή ηλικία του κάθε παιδιού πάντα, την αληθινή ιστορία του Αϊ-Βασίλη. Να πούμε δηλαδή ότι αυτός ο Αγιος υπήρξε και όλα αυτά τα έθιμα τα τηρούμε για να θυμόμαστε και να τιμούμε τη μνήμη του και το έργο του στη γη και στους ανθρώπους. Μπορούμε να τα αφήνουμε να πιστεύουν χωρίς όμως να το ενισχύουμε και να επαληθεύουμε. Δεν θέλουμε να λέμε ψέματα στα παιδιά. Δεν θέλουμε να χάσουν την εμπιστοσύνη τους σε μας. Και στο κάτω κάτω είναι πιο «ασφαλές» και ανέφελο για τα παιδιά τα δώρα να έρχονται από φυσικά πρόσωπα και όχι από φαντασιακές μορφές. Δώρα αγάπης άνευ όρων.
Αυτό ακριβώς είναι το νόημα των Χριστουγέννων και αυτό οφείλουμε και χρειάζεται να διδάξουμε στα παιδιά μας. Είναι η αγάπη που βιώνουμε και λαμβάνουμε και χαρίζουμε στους άλλους, οι οικογενειακές παραδόσεις που διαφοροποιούν τη ρουτίνα και την καθημερινότητα, το μοίρασμα και το νοιάξιμο για τους άλλους. Φέτος ειδικά με όλους αυτούς τους περιορισμούς που βιώνουμε με τη θλίψη για την τρέχουσα πραγματικότητα, με τις οικονομικές δυσκολίες, τα παιδιά χρειάζονται να εμβαθύνουν στο αληθινό και ουσιαστικά μαγικό νόημα των Χριστουγέννων. Την άνευ όρων αγάπη και αποδοχή. Την ελπίδα.
Τι να μάθουμε στα παιδιά
Ας μάθουμε στα παιδία να αγαπούν και να ονειρεύονται. Να υπερνικούν τη δυσκολία, να οραματίζονται ένα καλύτερο αύριο και να δουλεύουν για αυτό. Να εμπιστεύονται τις δυνάμεις τους και να μην περιμένουν «μαγικές» λύσεις. Το θαύμα είναι τα ίδια. Και όχι κάποιο μυθικό ή υπερφυσικό πλάσμα.
Μιλήστε στα παιδιά και εξηγήστε τους για τη σημασία της αλληλεγγύης και του αλτρουισμού. Ειδικά φέτος που ίσως χρειαστεί να περάσουν τις γιορτές μακριά από συγγενείς και φίλους, μακριά από πολυκαταστήματα ή θεματικά χριστουγεννιάτικα πάρκα και γιορτινές εκδηλώσεις. Αυτό που χρειάζεται για να ισορροπήσουν συναισθηματικά είναι ο ποιοτικός χρόνος και οι ασχολίες με νόημα και αξία.
Δώστε αξία στην προσφορά (π.χ. να πάμε φαγητό σε κάποιον που έχει ανάγκη, να φτιάξουμε χειροποίητα γλυκά και στολίδια και να τα μοιράσουμε στους αγαπημένους μας και στους φίλους μας). Εξηγήστε και ασχοληθείτε με τις παραδόσεις, ζητήστε να σας βοηθήσουν στην προετοιμασία του φαγητού, του τραπεζιού κ.λπ. Δημιουργήστε νέες οικογενειακές παραδόσεις. Μιλήστε μαζί τους. Ακούστε τι έχουν να σας πουν. Αποδεχτείτε τη δυσφορία τους είτε γιατί δεν πήραν το δώρο που ήθελαν είτε γιατί δεν μπορούν να συναντήσουν τους φίλους τους, είτε γιατί ίσως «ακυρωθούν» φέτος τα κάλαντα, και επικυρώστε την. Μοιραστείτε μαζί τους και τη δική σας δυσφορία και προτείνετε άλλους πιο ευφάνταστους ίσως και διασκεδαστικούς τρόπους εκτόνωσης και χαράς.
Το πιο σπουδαίο μάθημα για τα παιδιά μας, αλλά και για εμάς, αυτές τις γιορτές ίσως είναι ότι ακόμη και στα δύσκολα μπορούμε να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο, να ξεπεράσουμε τη δυσκολία, να αντέξουμε τη ματαίωση των όσων είχαμε προγραμματίσει, συνηθίσει, των όσων ίσως θεωρούσαμε δεδομένα ή και αποκλειστικά «καλά» και να επαναδιαπραγματευτούμε μέσα μας και έξω μια «διαφορετική» χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα και ροή που μπορεί να είναι εξίσου ευτυχισμένη. n
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κ. Βάσω Μακαρώνη, κλινική ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.