ΓΙΑΤΙ;

 

Όλους μάς απασχολεί το ερώτημα γιατί φτάσαμε στο νέο καθολικό lockdown.

Κανείς δεν προέβλεπε πριν από λίγους μήνες, ακόμα και πριν από λίγες εβδομάδες, ότι θα φτάναμε τόσο γρήγορα σε αυτό το σημείο.

Όμως, τα επιδημιολογικά δεδομένα των τελευταίων ημερών δεν άφηναν άλλα χρονικά περιθώρια. Όχι τόσο ο αριθμός των ημερήσιων διαγνωσμένων κρουσμάτων, ο οποίος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον αριθμό των διενεργούμενων εξετάσεων και από τη σύνθεση των εξεταζόμενων, όσο η εξέλιξη του αριθμού των νοσηλευόμενων και διασωληνωμένων ασθενών και του αριθμού των θανάτων.

Η σημαντική επιδείνωση των δύο αυτών δεδομένων τις τελευταίες μέρες, η οποία σηματοδοτεί ένα πολύ πιο ορμητικό κύμα από αυτό που αναμέναμε, σήμανε συναγερμό ως προς τις αντοχές του διαχρονικά προβληματικού συστήματος υγείας. Με τους σημερινούς ρυθμούς αύξησης των νοσηλευόμενων ασθενών σύντομα οι κλίνες δεν θα επαρκούσαν.

Οι λόγοι που το δεύτερο κύμα της επιδημίας έχει ξεπεράσει το κύμα της άνοιξης και καλπάζει τώρα με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς, έχουν να κάνουν πρώτα απ’ όλα με την έγκαιρη εφαρμογή του πρώτου lockdown, γεγονός που περιόρισε αποτελεσματικά την αρχική εξάπλωση της επιδημίας. Στη συνέχεια, όμως, η αναπόφευκτη χαλάρωση των μέτρων, και κυρίως οι ανεξέλεγκτες συναθροίσεις του καλοκαιριού, οδήγησαν σε σημαντική διασπορά του κορωνιού μεταξύ των παραθεριστών, και ιδιαίτερα των νέων. Η επιστροφή παραθεριστών στα αστικά κέντρα, και πρωπαντώς στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, επιτάχυνε κατά πολύ την εξάπλωση της επιδημίας λόγω της πυκνοκατοίκησης. Στη δυσμενή αυτή εξέλιξη ασφαλώς συνέβαλαν η πλημμελής τήρηση των εκάστοτε μέτρων εκ μέρους των συμπολιτών μας, οι φθινοπωρινές συνθήκες, αλλά και η πιθανολογούμενη αύξηση της μεταδοτικότητας του ιού λόγω μεταλλάξεων.

Στο κρίσιμο ερώτημα εάν θα μπορούσαμε να περιορίσουμε πιο γρήγορα το δεύτερο αυτό κύμα της επιδημίας δεν υπάρχει αξιόπιστη απάντηση. Εκ των υστέρων είναι εύκολο να ασκήσει κανείς κριτική, κυρίως σε ό,τι αφορά τη μη γενικευμένη χρήση της μάσκας και τη μη απαγόρευση της μεταμεσονύκτιας κυκλοφορίας από τα μέσα Σεπτεμβρίου όταν είχε αρχίσει ήδη να επιταχύνεται ο ρυθμός αύξησης των διασωληνωμένων ασθενών και των θανάτων. Η επιταχυνόμενη αύξηση των επιδημιολογικών δεικτών αποτελεί σαφή ένδειξη εκθετικής αύξησης της επιδημίας.

Τέλος, στο ερώτημα πόσο αποτελεσματικό θα αποδειχθεί το νέο lockdown, η απάντηση είναι καταφατική. Υπήρξε αποτελεσματικό την άνοιξη, υπήρξε αποτελεσματικό όπου εφαρμόστηκε πρόσφατα, όπως στο Ισραήλ. Αρκεί βέβαια να το εφαρμόσουμε με ευλάβεια και χωρίς παρατράγουδα. Για τον λόγο αυτό, κάθε αμφισβήτηση της αναγκαιότητάς του ή των, που θα οδηγεί στον κλονισμό της εμπιστοσύνης προς αυτό και συνακόλουθα στην αποδυνάμωση της εφαρμογής του, μόνο δυσμενείς συνέπειες θα έχει. Έχουμε να δώσουμε μια δύσκολη μάχη τους επόμενους μήνες, μέχρι να υπάρξει αποτελεσματικό εμβόλιο, και τη μάχη αυτή μπορούμε να την κερδίσουμε εάν τη δώσουμε όλοι μαζί. Με τον μέγιστο βαθμό υπευθυνότητας από πλευράς των πολιτών αλλά και της Πολιτείας.

Γιάννης Τούντας

Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, ΕΚΠΑ