Α. Από τα τέλη της 4ης χιλιετίας π.Χ. υπάρχουν ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στην Αμοργό. Κατά την αρχαιότητα, η Αμοργός γίνεται ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Κυκλαδικού Πολιτισμού. Αργότερα, κατά την μινωϊκή εποχή, καταφθάνουν στο νησί πολλοί Μινωίτες, ιδρύοντας μία από τις πρώτες πόλεις του Νησιού, την Μινώα. Ακολούθως, Ναξιώτες ιδρύουν την Αρσεκίνη, στην σημερινή περιοχή Καστρί, ενώ την ίδια εποχή Μιλήσιοι εγκαθίστανται στην Αιγιάλη, κοντά στο σημερινό χωριό Θολάρια. Αυτές ήταν, κατά την αρχαιότητα, οι σπουδαιότερες πόλεις του Νησιού.Β. Στους ρωμαϊκούς χρόνους, η Αμοργός θα γίνει τόπος εξορίας: Επί Τιβέριου, το 23 μ.Χ., θα εξορισθεί σ’ αυτήν ο Βέβιος Σειρήνος, ανθύπατος της Ισπανίας.
Γ. Kατά την Βυζαντινή περίοδο, κτίσθηκε στην Αμοργό, στην απόμακρη νότια ακτή της και σε υψόμετρο 300 μέτρων, η Ιερά Μονή της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας, στο Ιστορικό Μετόχιο της οποίας σήμερα εορτάσαμε, με την δέουσα λαμπρότητα, την μεγάλη για την Χριστιανοσύνη Εορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Χριστού.
1. Η Μονή πήρε τ’ όνομά της από την παραφθορά του “Χοζιβίτισσα” ή “Κοζιβίτισσα”, το οποίο με την σειρά του, προέρχεται από το τοπωνύμιο Χοζιβά ή Κοζιβά (σήμερα Ουάντι Κελτ, Παλαιστίνη), όπου υπήρχαν ορθόδοξα μοναστήρια. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, η Εικόνα της Παναγιάς Χοζοβιώτισσας έφθασε την εποχή της Εικονομαχίας, δια θαλάσσης, στον όρμο της Αγίας Άννας, κοντά στη Μονή. Μάλιστα, θεωρείται ότι το Μοναστήρι αυτό κατασκευάσθηκε τον 9ο αιώνα, την εποχή της άφιξης της Ιερής Εικόνας.
2. Ο Αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός εκχώρησε, με βασιλικό χρυσόβουλο, σταυροπηγιακά δικαιώματα στη Μονή, το 1088. Επίσης, ένα ασημένιο εξαπτέρυγο στην Μονή αναφέρει ότι αυτή ανακαινίσθηκε από τον Αλέξιο Α’ Κομνηνό. Είναι αξιοσημείωτο το ότι οι ευρισκόμενες στο εσωτερικό του κτιρίου αψίδες, βυζαντινές ή οξυκόρυφες, είναι κτισμένες με πωρόλιθο από την Μήλο.
Δ. Μετά την Επανάσταση του 1821, η Αμοργός ενσωματώθηκε στο νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος. Αποτελεί, μάλιστα, άκρως ενδιαφέρουσα ιστορική λεπτομέρεια ότι στο κτήριο του σημερινού ΕΠΑ.Λ. Αμοργού βρίσκεται μια επιγραφή που αναφέρει ότι το σχολείο ιδρύθηκε την 21η Ιουλίου 1826, με χρήματα της Ιεράς Μονής Χοζοβιωτίσσης, γεγονός που αποδεικνύει ότι στην Αμοργό λειτούργησε ένα από τα πρώτα σχολεία της Ελεύθερης Ελλάδας.
ΙΙ. Αυτή η σύντομη ιστορική αναδρομή στο παρελθόν της Αμοργού μπορεί να εξηγήσει, έστω και εν μέρει, το γιατί, το 1943, μέσα στην φωτιά του πολέμου, ο Νίκος Γκάτσος έγραψε ένα από τα αριστουργήματα της σύγχρονης Ελληνικής Ποίησης τιτλοφορώντας το, δίχως εμφανή λόγο, “Αμοργός”. Ειδικότερα:
Α. Σ’ αυτό το νησί που δεν γνώρισε, μα μόνο φαντάσθηκε, ο Νίκος Γκάτσος “συμπύκνωσε” τον Τόπο μας: Τα τοπία του, με τις “ανήριθμες” ομορφιές τους και τους ανθρώπους του, με τις αρετές και τα πάθη της ζωής τους. Βιώνοντας εδώ, μαζί σας, την Αμοργό, θαρρώ ότι ο Νίκος Γκάτσος, μέσ’ από την ενόραση του αυθεντικού Ποιητή, δεν λάθεψε. Η Αμοργός είναι το “κουκούτσι” του καρπού που τον λένε “Ελλάδα”.
Β. Και οι ακόλουθοι στίχοι της - έστω και με μεγάλη, εκ μέρους μου, υποκειμενική αυθαιρεσία - νομίζω το δείχνουν:
“Μα είταν αγέρας κι έφυγε κορυδαλλός κι εχάθη
είταν του Μάη το πρόσωπο του φεγγαριού η ασπράδα
Ένα περπάτημα ελαφρύ σα σκίρτημα του κάμπου
Ένα φιλί της θάλασσας της αφροστολισμένης”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.