140 προαπαιτούμενα του Μνημονίου ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ σε ένα «σαρωτικό» νομοσχέδιο

Σε απόλυτη συνεργασία με τους Δανειστές, όπως άλλωστε συμφωνήθηκε πριν από λίγες ημέρες,η κυβέρνηση σχεδιάζει την κορύφωση του εφαρμοστικού έργου με ένα νομοσχέδιο το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή αμέσως μετά τις γιορτές ώστε στις 11 Ιανουαρίου που συνεδριάζει το Euroworking Group να έχουν προχωρήσει ήδη τα 70-75 εκκρεμή προαπαιτούμενα.

Το σαρωτικό πολυνομοσχέδιο υπολογίζεται (προς το παρόν) να κατατεθεί στη Βουλή την 8η Ιανουαρίου με στόχο να ψηφιστεί εντός της εβδομάδος.

Στο μεσοδιάστημα, θα λαμβάνουν συνεχώς χώρα τεχνικές τηλεδιασκέψεις, καθώς οι θεσμοί παρακολουθούν από κοντά την εφαρμογή των μεγάλων οροσήμων, με πρώτο αυτό της ομαλοποίησης των πλειστηριασμών, ενώ προωθείται μέσω τροπολογιών αλλά και εφαρμοστικών διατάξεων το πρώτο κύμα προαπαιτούμενων που πρέπει να γίνει φέτος.

Άλλωστε η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για την εμπροσθοβαρή εφαρμογή των 70 – 75 εκκρεμοτήτων της 3ης αξιολόγησης πριν αλλάξει ο χρόνος.

Κάποιες διατάξεις έχουν ήδη οδεύσει προς τη Βουλή, ενώ αναμένεται να ενταθεί το έργο μετά την αυριανή ψήφιση του Προϋπολογισμού του 2018 που κομίζει πρωτόγνωρη λιτότητα με πρωτογενή πλεονάσματα στο 3,5% του ΑΕΠ (7 δισ. ευρώ) αλλά και πολύ φειδωλές αναφορές για τα μέτρα ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους, για την έξοδο στις αγορές, αλλά και για το μαξιλάρι διαθεσίμων που διεκδικεί η Αθήνα.

Όσον αφορά το υπόλοιπο εφαρμοστικό έργο, κατ’ ανάγκη θα πρέπει να κατατεθούν διατάξεις και κάποιες εξ αυτών να ψηφιστούν πριν αλλάξει ο χρόνος. Και παράλληλα πρέπει να γίνουν πολλά σε εφαρμοστικό επίπεδο εκτός Βουλής, μέσω υπουργικών αποφάσεων, διαταγμάτων, εγκυκλίων και άλλων πράξεων.

Τα 9 προαπαιτούμενα για να κλείσει η γ΄ αξιολόγηση στο Δημόσιο

Εννέα υποχρεώσεις έχει αναλάβει η κυβέρνηση για το Δημόσιο προκειμένου να κλείσει η γ΄ αξιολόγηση του προγράμματος προσαρμογής. Οι τέσσερις εκ των μνημονιακών υποχρεώσεων της κυβέρνησης στο Δημόσιο προϋποθέτουν νομοθετική πρωτοβουλία, ενώ οι άλλες πέντε απλή εφαρμογή ήδη ψηφισμένων διατάξεων.

Οι βασικοί τομείς της δράσης είναι η επιλογή νέων στελεχών στο Δημόσιο με μη –κομματικά κριτήρια, η ολοκλήρωση των νέων περιγραμμάτων θέσεων στα Υπουργεία και στους δημοσίους φορείς, αλλά και τα επιδόματα ορισμένων κατηγοριών δημοσίων υπαλλήλων

Οι βασικοί τομείς της δράσης είναι η επιλογή νέων στελεχών στο Δημόσιο με μη –κομματικά κριτήρια, η ολοκλήρωση των νέων περιγραμμάτων θέσεων στα Υπουργεία και στους δημοσίους φορείς, αλλά και τα επιδόματα ορισμένων κατηγοριών δημοσίων υπαλλήλων.

Συγκεκριμένα, τα σχετικά προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της επόμενης δόσης σε ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση είναι τα εξής:

1) Ολοκλήρωση των γενικών και ειδικών περιγραμμάτων των θέσεων εργασίας από όλα τα υπουργεία και γενικότερα τους φορείς του Δημοσίου (σ.σ. εφαρμογή ήδη ψηφισμένης διάταξης)

2) Προκήρυξη των θέσεων για τους διοικητικούς και αναπληρωτές διοικητικούς και τομεακούς γραμματείς (σ.σ. εφαρμογή ήδη ψηφισμένης διάταξης)

3) Διορισμός των γενικών διευθυντών διοικητικού και οικονομικού (σ.σ. εφαρμογή ψηφισμένης διάταξης)

4) Προκήρυξη των θέσεων για τους θεματικούς γενικούς διευθυντές, δηλαδή για τους γενικούς διευθυντές κάθε υπουργείου ανάλογα με τα ιδιαίτερα αντικείμενά τους (σ..σ εφαρμογή διάταξης)

5) Τροποποίηση του νόμου 4369/2016 έτσι ώστε να τεθεί χρονικό όριο 3 μηνών για τις διαδικασίες διορισμού όλων των γενικών διευθυντών, διευθυντών και επικεφαλής τμημάτων (σ.σ. νομοθετική πρωτοβουλία)

6) Τροποποίηση του νόμου 4369/2016 έτσι ώστε να διασφαλισθεί πως οι σημερινοί γενικοί διευθυντές θα αφήσουν τα καθήκοντά τους το αργότερο σε 3 μήνες μετά την κάλυψη των θέσεων τους από τους νέους γενικούς διευθυντές (σ.σ. νομοθετική πρωτοβουλία)

7) Ολοκλήρωση της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων (σ.σ. εφαρμογή ψηφισμένου νόμου)

8) Εξορθολογισμός των επιδομάτων για την επικίνδυνη και ανθυγιεινή εργασία (σ.σ. νομοθετική πρωτοβουλία)

9) Τροποποίηση του άρθρου 32 του νόμου 4483/2017 για τις παροχές σε σίτιση και στέγαση σε μακρινές και νησιωτικές περιοχές για δασκάλους με προσωρινές συμβάσεις, για κρίσιμα επαγγέλματα, αλλά και προσωπικό έκτακτης ανάγκης (σ.σ. χρειάζεται νομοθετική πρωτοβουλία).

Τα 140 προαπαιτούμενα του μνημονίου

Νέα έρευνα της διαΝΕΟσις καταγράφει το περιεχόμενό των 140 προαπαιτουμένων με απλό και κατανοητό τρόπο, ώστε ο κάθε πολίτης να καταλάβει τι είδους μέτρα ακριβώς περιλαμβάνει ένα μνημόνιο.

Σε γενικές γραμμές τα 140 μέτρα χωρίζονται σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες:
1) Δημοσιονομικά μέτρα (συντάξεις, φορολογία, έσοδα και δαπάνες Δημοσίου κλπ).

2) Μέτρα για τον χρηματοπιστωτικό τομέα (κόκκινα δάνεια, προβληματικές επιχειρήσεις, διοίκηση τραπεζών κλπ).

3) Μέτρα για την αγορά εργασίας (συνδικαλιστικά, εργασιακά, απελευθέρωση επαγγελμάτων, επαγγελματική εκπαίδευση)

4) Μέτρα για τις επιχειρήσεις (ιδιωτικοποιήσεις, ρύθμιση αγοράς ενέργειας, αγορές προϊόντων, επενδύσεις)

Σε τι αφορούν τα μέτρα
Από τα 140 σημεία της δεύτερης αξιολόγησης, – 17 αφορούν σε αλλαγές στον μηχανισμό είσπραξης εσόδων,
– με 8 από αυτά να επικεντρώνονται στη λειτουργία της ΑΑΔΕ
– τα 16 προβλέπουν αλλαγές στο κοινωνικό κράτος,
– 12 ρυθμίζουν την αγορά ενέργειας
– 14 αναφέρονται στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας,
– 8 αφορούν στη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων
– 6 περιγράφουν δημοσιονομικά μέτρα μετά το τέλος του προγράμματος

Τα δύο βασικά συμπεράσματα στα οποία καταλήγει η έρευνα είναι:
Πρώτον ότι η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων εξακολουθεί να είναι η κύρια προτεραιότητα του Μνημονίου και δεύτερον ότι είναι αρκετά τα σημεία που προβλέπουν μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, που θα έπρεπε να είχαν υλοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια.

Παράλληλα, όπως επισημαίνεται στην έρευνα:
– όλα τα δημοσιονομικά μέτρα του 2019 θα πρέπει να αποδώσουν πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 3,5%, ώστε το επιπλέον του 3,5% ποσοστό (μέχρι και 1% επιπλέον) να μπορεί διατεθεί για την εφαρμογή αντίμετρων για κοινωνικές παροχές, ως αντιστάθμισμα στην προβλεπόμενη περικοπή των συντάξεων κατά 1%.

Αυτό σημαίνει ότι πρακτικά τα μέτρα του μνημονίου θα πρέπει να αποδώσουν τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ το 2019, ώστε με το επιπλέον του 3,5% ποσοστό να μπορούν να εφαρμοστούν τα αντίμετρα (συνολικά ή μέρος από αυτά όπως επίδομα τέκνων, σχολικά γεύματα κ.λπ.).

Στην περίπτωση που τα υπόλοιπα μέτρα δεν αποδώσουν αρκετά ώστε να εξασφαλιστεί το πλεόνασμα, τότε η περικοπή των συντάξεων θα εφαρμοστεί χωρίς αντίμετρα.

Με τον ίδιο τρόπο θα υπολογιστούν και τα προβλεπόμενα για την ανάπτυξη αντίμετρα από το 2020.

– η Ελλάδα ήταν η τελευταία χώρα στην Ε.Ε. που δεν είχε κανένα πρόγραμμα “Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος” και ότι η υλοποίηση ενός τέτοιου μεγάλου προνοιακού προγράμματος ήταν μνημονιακή υποχρέωση.

Πρόκειται για μια πολιτική επιδοματικών ενισχύσεων που δεν απευθύνεται σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού (πολύτεκνους, ηλικιωμένους κ.λπ.), αλλά στους φτωχότερους πολίτες. Η υλοποίησή του περιλήφθηκε στο Μεσοπρόθεσμο του 2012, μια πιλοτική εφαρμογή έτρεξε σε 13 δήμους με μεγάλη καθυστέρηση στα τέλη του 2014, και τελικά το πρόγραμμα άρχισε να υλοποιείται πανελλαδικά μόλις στις αρχές του 2017, με το όνομα «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» και με ετήσιο κόστος €760 εκατ.

Η υλοποίηση ενός τέτοιου μεγάλου προνοιακού προγράμματος ήταν μνημονιακή υποχρέωση και, όπως φαίνεται από τη λίστα, το μνημόνιο περιγράφει με αναλυτικές λεπτομέρειες ακριβώς το πώς πρέπει να εφαρμοστεί με συγκεκριμένα μέτρα.

Υπάρχει ειδικό προαπαιτούμενο για την εκπαίδευση του προσωπικού των δήμων και την επικοινωνία στο κοινό, ας πούμε, για να μαθαίνουν οι δικαιούχοι ότι μπορούν να συμμετάσχουν

– υπάρχουν προαπαιτούμενα για διαδικαστικά θέματα, όπως η επιβολή της επιτάχυνσης της επεξεργασίας για απονομή συντάξεων των αιτήσεων που έγιναν στο διάστημα ανάμεσα στην ψήφιση του «νόμου Κατρούγκαλου» και στην εφαρμογή του.

– προβλέπεται η συνέχιση της χαρτογράφησης των ελληνικών δασών, η οποία παραμένει εκκρεμής εδώ και δεκαετίες.

– περιλαμβάνεται σημείο που προωθεί τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για αποτελεσματικότητα και διαφάνεια στις προμήθειες των νοσοκομείων.

– υπάρχουν μέτρα που αλλάζουν την οργάνωση του δημόσιου τομέα, όπως είναι η δημιουργία οργανογραμμάτων ή ακόμα και μέτρα με στόχο την απο-πολιτικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, όπως ο ορισμός των νέων θέσεων για τους ειδικούς και τομεακούς γραμματείς των υπουργείων.

– υπάρχει η ρύθμιση τα πολιτικά κόμματα να μην μπορούν να χρησιμοποιούν τις μελλοντικές κρατικές επιχορηγήσεις τους ως ενέχυρο για να πάρουν δάνεια.