Ο εφιάλτης της Δύσης «ξυπνάει» στη Μέση Ανατολή – Το Ιράν ένα βήμα πριν τον πόλεμο με το Ισραήλ Η επίθεση του Ισραήλ στο προξενείο του Ιράν στη Δαμασκό δείχνει πως ο Νετανιάχου θέλει διεύρυνση της σύγκρουσης, σέρνοντας και τις ΗΠΑ στο μέτωπο.

 

Η άμεση εμπλοκή του Ιράν στον πόλεμο υπήρξε από την έναρξη του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας ο μεγάλος εφιάλτης της Δύσης.

Τα στοιχεία για τη σύνδεση της Τεχεράνης με τη Χαμάς ήταν ακράδαντα. Επιπλέον οι «πληρεξούσιοι» του Ιράν, όπως η Χεζμπολάχ του Λιβάνου και οι Χούθι της Υεμένης, έχουν εξαπολύσει επιθέσεις και μάλιστα οι τελευταίοι κατά πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα προκαλώντας σημαντικά προβλήματα στο διεθνές εμπόριο.

Όπως έχει αποδειχθεί πολλές φορές στο παρελθόν, θα αρκούσαν πολύ λιγότερες «ενδείξεις» για να βρεθεί μια χώρα στο στόχαστρο της Δύσης, έστω και με την επιβολή κυρώσεων.

Ωστόσο οι ΗΠΑ και η ΕΕ απέφυγαν να εμπλέξουν το Ιράν αρχικά με την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, την πιο φονική που έχει σημειωθεί στο εβραϊκό κράτος εδώ και μισό αιώνα, και εν συνεχεία με τη δράση των πληρεξούσιων του.

Οι αιτίες είναι προφανείς. Η Τεχεράνη είναι μια υπολογίσιμη στρατιωτική δύναμη, με σημαντική επιρροή στη Μέση Ανατολή και ισχυρούς διεθνείς συμμάχους, όπως η Ρωσία και η Κίνα. Οπότε η άμεση εμπλοκή της θα μπορούσε να προκαλέσει μια ανεξέλεγκτη διάχυση του πολέμου στην ευρύτερη περιοχή, ενδεχομένως και με συμμετοχή δυνάμεων εκτός αυτής.

Επιπλέον το Ιράν, που συγκατελέγεται στις μεγάλες πετρελαϊκές χώρες, ελέγχει σε μεγάλο βαθμό τα στενά του Ορμούζ, του μοναδικού θαλασσίου περάσματος του Περσικού Κόλπου. Πρόκειται για ένα πορθμό ύψιστης στρατηγικής σημασίας καθώς από αυτόν διακινείται το 25% με 30% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου. Ακόμη και μια επιβολή κυρώσεων σε βάρος του από τη Δύση θα μπορούσε να προκαλέσει νέες αναταράξεις στη διεθνή αγορά πετρελαίου, ενώ η Δύση συνεχίζει να μαστίζεται από το πληθωριστικό κύμα, το οποίο πυροδότησε η ενεργειακή κρίση ύστερα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η εμπλοκή του Ιράν στον πόλεμο ήταν και παραμένει μια απευκταία εξέλιξη για τη Δύση. Ωστόσο, πολλοί υπογράμμιζαν πως - παρά τις προθέσεις - σε μια «πυριτιδαποθήκη», όπως αυτή της Μέσης Ανατολής, η έκρηξη, ακόμη και ως «ατύχημα», είναι ένας σοβαρός κίνδυνος. Όταν μάλιστα ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αγνοεί τις συστάσεις της Δύσης για περιορισμό των επιχειρήσεων στον παλαιστινιακό θύλακα, ο κίνδυνος αυτός γίνεται μεγαλύτερος.

Το χτύπημα που ξύπνησε τον εφιάλτη

Η ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στο προξενείο του Ιράν στη Δαμασκό ήταν η κίνηση που ξύπνησε τον εφιάλτη. Το πετρέλαιο ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο και ο φόβος για μια κλιμάκωση της σύγκρουσης εξαπλώθηκε απ΄άκρη σ’ άκρη. Οι ισραηλινές βόμβες σκότωσαν τουλάχιστον 11 άτομα, μεταξύ των οποίων και δυο υψηλόβαθμους αξιωματικούς της Δύναμης Al Quds των Φρουρών της Επανάστασης, του επίλεκτου ιρανικού σώματος. Το Ιράν, που μέχρι τώρα απέφευγε προσεκτικά την άμεση σύγκρουση με το Ισραήλ, διεμήνυσε πως «θα απαντήσει σκληρά για την επίθεση στο προξενείο στη Δαμασκό».

Ανώτερος ισραηλινός κυβερνητικός αξιωματούχος, μιλώντας στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι οι στόχοι του χτυπήματος, «συνδέονταν με πολλές επιθέσεις σε ισραηλινά και αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία και υπήρχαν σχέδια για νέες επιθέσεις». Ισχυρίστηκε ακόμη πως το προξενείο «δεν ήταν στόχος». Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να «κατευνάσει» την οργή της Τεχεράνης. Η επιλογή της απάντησης δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση για το Ιράν. Από τη μια γνωρίζει πως η εμπλοκή της θα έχει σημαντικό κόστος και για το ίδιο. Από την άλλη αν δεν απαντήσει «επαρκώς» στην επίθεση κινδυνεύει να αμφισβητηθεί η δυναμική της και η ηγεσία της στον αποκαλούμενο «Άξονα της Αντίστασης».

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ορκίστηκε εκδίκηση. «Το Σιωνιστικό καθεστώς θα τιμωρηθεί από τα χέρια των γενναίων ανδρών μας. Θα το κάνουμε να μετανιώσει για αυτό το έγκλημα και για άλλα που έχει διαπράξει», είπε. Ο δε πολιτικός σύμβουλος του Χαμενεΐ, Αλί Σαμχανί, σε ανάρτησή του στο X, είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «παραμένουν άμεσα υπεύθυνες είτε γνώριζαν είτε όχι την πρόθεση να πραγματοποιήσουν αυτήν την επίθεση».

Η Τεχεράνη, όπως ανακοινώθηκε, έστειλε «ένα σημαντικό μήνυμα» στην Ουάσιγκτον, το πλήρες περιεχόμενο του οποίου δεν αποκαλύφθηκε. Ωστόσο ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν υπογράμμισε την «ευθύνη της αμερικανικής κυβέρνησης» στην επίθεση της Δευτέρας στο προξενείο λόγω της υποστήριξής που παρέχει στο Ισραήλ. «Στο μήνυμα εξηγήθηκε η τρομοκρατική διάσταση της επίθεσης και το έγκλημα του ισραηλινού καθεστώτος και υπογραμμίστηκε η ευθύνη της αμερικανικής κυβέρνησης», τόνισε ο Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν.

Ο Νετανιάχου θέλει διάχυση και «σέρνει» και τις ΗΠΑ

Αμερικανός αξιωματούχος, με διαρροή στο Axios, απέρριψε οποιαδήποτε συμμετοχή των ΗΠΑ στο χτύπημα, τονίζοντας πως δεν γνώριζαν τίποτα. Αυτό φέρεται να επισημάνθηκε και στην επικοινωνία με την Τεχεράνη. Ωστόσο το ιρανικό κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο του Ιράν, που απηχεί τις θέσεις της ιρανικής ηγεσίας, μετά την επικοινωνία Τεχεράνης - Ουάσινγκτον, επανέλαβε σε δημοσίευμα πως οι ΗΠΑ φέρουν «άμεση ευθύνη» ανεξάρτητα από το αν γνώριζαν ή όχι για την επίθεση.

Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάθιου Μίλερ δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να «ανησυχεί για οτιδήποτε θα μπορούσε να κλιμακώσει τις συγκρούσεις στην περιοχή». Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου φαίνεται ωστόσο να έχει άλλα σχέδια. Τέσσερις Ισραηλινοί αξιωματούχοι, υπό τον όρο της ανωνυμίας, παραδέχτηκαν πως το Ισραήλ πραγματοποίησε την επίθεση και αυτό καταδεικνύει πως η ισραηλινή ηγεσία επιθυμεί τη διεύρυνση της σύγκρουσης, σέρνοντας ταυτόχρονα στο μέτωπο και τις ΗΠΑ.

Είναι ενδεικτικά τα ισραηλινά δημοσιεύματα που υπογραμμίζουν πως θα πρέπει να δοθεί «ιδιαίτερη προσοχή» στην αμερικανική αντίδραση, ενώ τα αμερικανικά ΜΜΕ επισημαίνουν την ανάγκη μιας διπλωματικής παρέμβασης από τις ΗΠΑ. Παρότι το τελευταίο διάστημα έχουν πάρει αποστάσεις από τις αποφάσεις και τους σχεδιασμούς του Νετανιάχου, αναλυτές εκτιμούν πως εάν το Ιράν χτυπήσει το Ισραήλ τότε οι ΗΠΑ δύσκολα θα μπορέσουν να αποφύγουν τη συμμετοχή τους στη σύγκρουση.