Το γεύμα των «τριών»: Ανδρουλάκης, Δραγασάκης, Κοτζιάς

 

Το πρόσφατο γεύμα των τριών άλλοτε πρωταγωνιστικών στελεχών του μεταπολιτευτικού ΚΚΕ, Μίμη Ανδρουλάκη, Γιάννη Δραγασάκη και Νίκου Κοτζιά, ανέσυρε μνήμες από τα παλιά και σε κάποιους προκάλεσε απορίες και σκέψεις, κυρίως σε όσους έχουν την τάση προς την συνωμοσιολογία.

Από μόνη της η συνάντηση των τριών «μπαρουτοκαπνισμένων» πολιτικών, των οποίων οι διαδρομές άλλοτε διασταυρώνονταν και άλλοτε ήταν παράλληλες, έχει το ενδιαφέρον της καθώς και οι τρεις αποτέλεσαν σημαντικές πολιτικές και θεωρητικές οντότητες στον χώρο της κομμουνιστικής αλλά και της ευρύτερης Αριστεράς και Κεντροαριστεράς και έπαιξαν

καθοριστικό ρόλο στις διεργασίες που σφράγισαν μια κρίσιμη εποχή –των μεγάλων ανατροπών στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο και της αναζήτησης νέας ταυτότητας.

Οι κ.κ. Ανδρουλάκης και Κοτζιάς αν και σε διαμετρικά αντίπαλα στρατόπεδα στο ΚΚΕ –ο μεν «ανανεωτικός», ο δε «σκληροπυρηνικός»- αφού ακολούθησαν διαφορετικές διαδρομές έσμιξαν μετά από χρόνια στο ΠαΣοΚ του Γιώργου Παπανδρέου, ενώ ο τρίτος της «παρέας» είχε ευθύγραμμη πορεία –από τότε που αποχώρησε από το ΚΚΕ (1991) πέρασε και παρέμεινε στον ΣΥΝ και ακολούθως στον ΣΥΡΙΖΑ.

Επικοινωνία Δένδια – Τσαβούσογλου μετά τον φονικό σεισμό – Τι είπαν

Τα άλλοτε «τρομερά παιδιά» του ΚΚΕ επί εποχής Χαρίλαου Φλωράκη  βρέθηκαν μετά από πολλά χρόνια σε μια ανθρώπινη, με έντονα συναισθηματικά στοιχεία και αναμνήσεις, συνάντηση «χωρίς πολιτικό υπονοούμενο», όπως διευκρινίζει ένας εκ των συνδαιτημόνων σε όποιον τον ρωτά τι έλεγαν επί τρεις ώρες στην ταβέρνα του Καρέα. Οι τρείς μίλησαν για πολλά από το παρελθόν επιβεβαιώνοντας ότι οι ιδεολογικές διαφορές και συγκρούσεις δεν πρέπει να φθείρουν τις προσωπικές σχέσεις, αλλά και για το παρόν χωρίς ωστόσο να δώσουν περαιτέρω πολιτικές προεκτάσεις παρά τις αγωνίες και τους έντονους προβληματισμούς τους για την τρέχουσα συγκυρία και κυρίως για το μέλλον.

Την δεκαετία του 1980 ο κ. Ανδρουλάκης, στέλεχος της γενιάς του Πολυτεχνείου και συνεργάτης του Χαρίλαου Φλωράκη, κατόρθωσε να είναι ο άνθρωπος που κινούσε τα νήματα στο προσκήνιο αλλά και στο παρασκήνιο για την ενότητα των δυνάμεων της Αριστεράς που επιτεύχθηκε μέσω της σύγκλισης Φλωράκη-Κύρκου και την συγκρότηση του ενιαίου Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου (1989). Την περίοδο εκείνη ο κ. Δραγασάκης ήταν ο επικεφαλής του Οικονομικού Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ, του think tank του Περισσού που μελετούσε και ανέλυε τα ζητήματα της καπιταλιστικής οικονομίας και επεξεργαζόταν τις θέσεις και τις προτάσεις του κόμματος. Στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα (Νοέμβριος ’89) ανέλαβε κυβερνητικό πόστο (αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας) και όταν ήρθε η ώρα του ξεκαθαρίσματος των εσωκομματικών λογαριασμών (13ο Συνέδριο) ο κ. Δραγασάκης ήταν ο άνθρωπος που τέθηκε επικεφαλής της  προσπάθειας των «ανανεωτικών» να πάρουν στα χέρια τους το κόμμα, όμως ηττήθηκε από τους «συντηρητικούς» και την «παλαιά φρουρά» που «πόνταραν» στην Αλέκα Παπαρήγα στο όνομα της διατήρησης των αρχών και της φυσιογνωμίας του ΚΚΕ ως κόμματος πιστού στον μαρξισμό – λενινισμό, κόντρα στις «σειρήνες» της «ανανέωσης» και του «εκσυγχρονισμού», σε μια περίοδο που το ένα μετά το άλλο τα κομμουνιστικά κόμματα ανά τον κόσμο κατέρρεαν ως τραπουλόχαρτα υπό την πίεση του σαρωτικού ανέμου που έπνεε στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

Οι κ.κ. Ανδρουλάκης και Δραγασάκης κινούντο στο ίδιο μήκος κύματος. Όχι όμως και ο κ. Κοτζιάς, ο «θεωρητικός» του ΚΚΕ, ο οποίος ήταν υπεύθυνος του Ιδεολογικού Τμήματος της ΚΕ, «δογματικών» αντιλήψεων, που αποχώρησε ήδη από το 1989 ασκώντας δριμεία κριτική «από τ’ αριστερά» λόγω της συγκυβέρνησης του ΣΥΝ με την ΝΔ μαζί με πολλούς άλλους (Κάππος, Βαλαβάνη, Γράψας, Τσακνιάς, Χάγιος, Σκαμνάκης, Μπατίκας, Καυκαλάς, Δεσύλλας, Τζιαντζής, Μανιάτης κ.ά.). Για τον κ. Ανδρουλάκη και τον κ. Κοτζιά η μοίρα επιφύλαξε πιο πολύπλοκες πολιτικές πορείες: ο κ. Ανδρουλάκης αφού αποχώρησε από το ΚΚΕ το ’91 πέρασε στον ΣΥΝ διατηρώντας την αυτόφωτη πορεία του ενώ όταν διαγράφηκε από την Μαρία Δαμανάκη πήρε τον δικό του δρόμο, ως ανένταχτος της Αριστεράς, προσδοκώντας και δουλεύοντας προς την κατεύθυνση της ανασύνθεσης του χώρου της δημοκρατικής και σοσιαλιστικής Αριστεράς που τον έφερε κοντά στον Κώστα Σημίτη, χωρίς όμως αποτέλεσμα και αργότερα στον Γιώργο Παπανδρέου που έκανε το «αμφίπλευρο άνοιγμα» και τοποθέτησε στα ψηφοδέλτια του ΠαΣοΚ (2004) τόσο τον κ. Ανδρουλάκη (όπως και την κυρία Δαμανάκη) όσο και τους φιλελεύθερους Στέφανο Μάνο και Ανδρέα Ανδριανόπουλο.

Ο κ. Κοτζιάς από το «αριστερίστικο» Νέο Αριστερό Ρεύμα όπου συμμετείχε μετά την αποχώρησή του από το ΚΚΕ το ‘89, αφού διήνυσε μια ακαδημαϊκή πορεία, βρέθηκε σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου στο ΥΠΕΞ. Οι δύο άλλοτε «αιώνιοι αντίπαλοι» βρέθηκαν κάτω από την ίδια πολιτική στέγη με τον κ. Ανδρουλάκη σε ρόλο συντάκτη των θέσεων του ΠαΣοΚ για την επανίδρυσή του και τον κ. Κοτζιά ως επικεφαλής του Ινστιτούτου Στρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών (ΙΣΤΑΜΕ) «Ανδρέας Παπανδρέου». Η οικονομική κρίση και οι πολιτικές αναταράξεις που επέφερε οδήγησαν τον κ. Ανδρουλάκη στην ανεξαρτητοποίησή του (2012) διατηρώντας πάντα ζωντανό το ενδιαφέρον του για τις πολιτικές εξελίξεις αλλά από απόσταση, ρίχνοντας όλο το βάρος του στην συγγραφή. Και όπως λέει με έμφαση στους συνομιλητές του με αφορμή το τραπέζι των «τριών», δεν επιθυμεί «την παραμικρή σχέση με την τρέχουσα πολιτική». Ο κ. Κοτζιάς μετά την αποχώρησή του από το ΠαΣοΚ βρέθηκε υπουργός Εξωτερικών (2015) στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, ενώ με αφορμή την Συμφωνία των Πρεσπών ήρθε σε ανοιχτή σύγκρουση με τον τότε υπουργό Άμυνας Πάνο Καμμένο και παραιτήθηκε (2018), με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να τον αφήνει «ξεκρέμαστο» έναντι του κυβερνητικού εταίρου του.

Όμως η Συμφωνία των Πρεσπών έμελλε να φέρει για άλλη μια φορά κοντά τους κ.κ. Κοτζιά και Ανδρουλάκη, οι οποίοι τα έλεγαν κατά διαστήματα. Μάλιστα ο κ. Ανδρουλάκης παρουσίασε μαζί με άλλους το βιβλίο του πρώην ΥΠΕΞ «Η Λογική της Λύσης» που αφορά την Συμφωνία των Πρεσπών. Όσον αφορά τον κ. Δραγασάκη, αφού βίωσε όλες τις μεταμορφώσεις του ΣΥΝ έως και την μετατροπή του στον ΣΥΡΙΖΑ, διατηρώντας πάντα μια διακριτική μετριοπάθεια, βρέθηκε σε κεντρικά κυβερνητικά πόστα ως αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, παραμένοντας μέχρι σήμερα βουλευτής του κόμματος. Παρά το «διαζύγιο» του κ. Κοτζιά με τον ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Δραγασάκης διατήρησε με τον καιρό διαύλους επικοινωνίας μέσω του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ που έχει δημιουργήσει, σε εκδηλώσεις του οποίου έχει πάρει μέρος ο επικεφαλής του ΠΡΑΤΤΩ. Σημειώνεται ότι στα χρόνια της δικτατορίας ο μεν κ. Κοτζιάς ήταν γραμματέας της Ομοσπονδίας Φοιτητικών Συλλόγων Δυτικής Γερμανίας και γραμματέας του Συντονιστικού των αντιδικτατορικών φοιτητικών οργανώσεων, ο δε κ. Δραγασάκης ήταν γραμματέας του Συλλόγου Φοιτητών του Λονδίνου, ενώ και οι δυο προδικτατορικά πέρασαν από τις γραμμές της Νεολαίας Λαμπράκη.