Το "βαρόμετρο" της ακρίβειας χτυπάει κόκκινο - Νέες ανατιμήσεις διεθνώς σε βασικά είδη κι ενέργεια

 

Νέες πιέσεις στις τιμές αναμένεται, με βάση αναλυτές, να φέρει η άνοδος τις τελευταίες μέρες των διεθνών τιμών του αργού πετρελαίου, που στο φόντο του 6ου πακέτου κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας με αιχμή τις εξαγωγές του ρωσικού “μαύρου χρυσού”, καταγράφουν και περαιτέρω ανοδική κίνηση.

Είναι ενδεικτικό ότι το brent κινείται σε τιμές άνω των 105 δολαρίων/βαρέλι έχοντας σημειώσει εβδομαδιαία άνοδο της τάξης του 0,84%. Σε σχέση με πέρυσι η τιμή είναι ανεβασμένη κατά 53,47%. Βέβαια και στο μέτωπο του φυσικού αερίου η σύγκριση με πέρυσι είναι συντριπτική με τις τιμές στον Ολλανδικό δείκτη TTF να είναι ανεβασμένες κατά 331,39% σε σχέση με πέρυσι. Ανοδικά κινούνται και σε σχέση με χθές “φλερτάροντας” με τιμές κοντά στα 100 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα.

“Μικρή” ελπίδα ωστόσο δίνουν τα απολογιστικά στοιχεία του Απριλίου για τη χονδρεμπορική τιμής του ρεύματος. ‘Ετσι, η μέση χονδρική τιμή διαμορφώθηκε στα 246,60 ευρώ/MWh, δηλαδή 9,56% χαμηλότερα από αυτήν του Μαρτίου που ήταν ο πιο δύσκολος μήνας ως τώρα. Ωστόσο, παρά τη μείωση αυτή, η σύγκριση με τα περσινά επίπεδα είναι συντριπτική, καθώς είναι “φουσκωμένη” κατά 284,29%.

Πρώτες ύλες

Άλλη μια διεθνής τιμή που κάνει αίσθηση είναι αυτή του λιθίου, πρώτης ύλης που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας κάθε είδους. Έτσι καταγράφει σε σχέση με πέρυσι άνοδο της τάξης του 413%.

Και σε βασικά καταναλωτικά είδη, στις διεθνείς αγορές, οι τιμές είναι “φωτιά. Έτσι το φοινικέλαιο, βασικό στοιχείο για συσκευασμένα προϊόντα έχει καταγράψει, μόνο τον τελευταίο μήνα, άνοδο της τάξης του 19.80%, ο φυσικός χυμός πορτοκάλι, τον τελευταίο μήνα, στις διεθνείς αγορές πάντα, έχει ανέβει κατά 15,67%, το γάλα 26,63%, το βαμβάκι 11,16%, το ρύζι 4,17%, το καλαμπόκι 5,43%. Μόνο ο καφές στις διεθνείς αγορές καταγράφει πτώση τον τελευταίο μήνα της τάξης του 5,38%.

Είναι προφανές, ότι η άνοδος των πρώτων υλών διεθνώς, μαζί με την ενέργεια επιφέρει συνεχές “σφυροκόπημα” στα κοστολόγια παραγωγής κάτι αναμένεται να φανεί και στο ράφι το προσεχές διάστημα. Ήδη, το τρίμηνο πριν το Πάσχα καταγράφηκαν μια σειρά ανατιμήσεις στο “ράφι”, που παράγοντες της αγοράς τις προσδιορίζουν μεσοσταθμικά από 5% έως 10%. Παράλληλα όπως φαίνεται και από τις οικονομικές εκθέσεις μεγάλων εταιρειών, σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει άνοδος στην αξία πωλήσεων και όχι σε όγκους (λόγω του ότι πωλούνται σε πιο ακριβές τιμές προϊόντα).

Οι “μεγάλοι” άλλωστε, σταδιακά, με τρόπο που να μην “τρομάζουν” οι καταναλωτές περνούν αυξήσεις σε προϊόντα, ήδη, από την αρχή του χρόνου και βέβαια δρομολογούν και άλλες, καθώς, όπως τονίζεται από στελέχη εταιρειών, είναι μονόδρομος ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των οικονομικών τους. Βέβαια οι αποφάσεις δεν είναι εύκολες μια και ο βασικός στόχος είναι να κρατηθεί όσο γίνεται η ζήτηση και να μην υπαρχει μια ανέλπιστη καταβαράθρωση των τζίρων.

“Εισαγόμενος πληθωρισμός”

Οι πιέσεις άλλωστε σε μια σειρά από είδη είναι ήδη αποτυπωμένες στο δείκτη του αποκαλούμενου εισαγόμενου πληθωρισμού, που καταγράφει τις τιμές των εισαγόμενων βιομηχανικών προϊόντων, συχνά βασικών για την εγχώρια παραγωγή. Έτσι, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Εισαγωγών τον περασμένο Φεβρουάριο αυξήθηκε κατά 27,2% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2021, έναντι αύξησης 6,3% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών το 2021 με το 2020.

Σε ετήσια βάση (Φεβρουάριος 2021- Φεβρουάριος 2022) οι μεγαλύτερες αυξήσεις στα εισαγόμενα βιομηχανικά προϊόντα καταγράφηκαν: στην στο αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο 61,8%, οπτάνθρακα και προϊόντα διύλισης 61,1%, βασικά μέταλλα 28,9%, ηλεκτρονικοί υπολογιστές 14,3%, χαρτοποιία 10,8%, βιομηχανία ξύλου 10,4%, χημικές ουσίες 9,6% και βιομηχανία τροφίμων 6,2%. Από μήνα σε μήνα (Ιανουάριος 2022- Φεβρουάριος 2022), οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν: προϊόντα διύλισης 10,6%, έπιπλα 4,3%, στην άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου 3,1% και στη χαρτοποιία 2,8%.

Δείκτης παραγωγού

Παράλληλα, έντονη πίεση στις τιμές λιανική αναμένεται να ασκηθεί από το κύμα ακρίβειας στις τιμές παραγωγού στη βιομηχανία. Έτσι άνοδο της τάξης του 46,2%, σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία τον Μάρτιο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2021, έναντι αύξησης 9,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021 με το 2020.

Επιδεινώνεται το οικονομικό κλίμα

Στο μεταξύ με βάση τη μηνιαία έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ οι προοπτικές βαίνουν επιδεινούμενες. Έτσι, οι δείκτης οικονομικού κλίματος διαμορφώθηκε τον Απρίλιο στις 105,0 μονάδες, σημαντικά χαμηλότερα από ό,τι τον προηγούμενο μήνα (112,1 μονάδες) και στο χαμηλότερο επίπεδο των 12 τελευταίων μηνών.

Οι επιχειρηματικές προσδοκίες επιδεινώθηκαν έντονα στις Υπηρεσίες, τις Κατασκευές και τη Βιομηχανία και σχετικά λιγότερο στο Λιανικό Εμπόριο.

Μεταξύ των επιμέρους κλάδων των Υπηρεσιών, οι χερσαίες μεταφορές παρουσιάζουν την ισχυρότερη υποχώρηση, υπό το έντονα αυξημένο κόστος των καυσίμων. Oι προσδοκίες στο Λιανικό Εμπόριο επιδεινώθηκαν τον Απρίλιο για τέταρτο συνεχόμενο μήνα, καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις που ήδη ξεκίνησαν το φθινόπωρο κλιμακώνονται μετά την εισβολή στην Ουκρανία.

Οι επιπτώσεις του πολέμου αποτυπώνονται κυρίως στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, καθώς μετά την έντονη πτώση του Μαρτίου, από το χαμηλό επίπεδο που βρισκόταν, υποχώρησε περαιτέρω τον Απρίλιο. Ως αποτέλεσμα, βρέθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2017.

Όπως αναφέρεται, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται, χωρίς να διαφαίνεται πώς θα λήξει σύντομα ή πώς θα αρθούν οι κυρώσεις προς τη Ρωσία, οι σχετικές εξελίξεις θα αποτελέσουν τον κύριο παράγοντα διαμόρφωσης των συνθηκών στην ελληνική και την παγκόσμια οικονομία κατά τους επόμενους μήνες. Οι αβεβαιότητες που απορρέουν από τις εξελίξεις επηρεάζουν πλέον έντονα επιχειρήσεις και καταναλωτές, με τις παρεμβάσεις πολιτικής, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, να μπορούν να μετριάσουν τις επιπτώσεις μόνο έως ένα βαθμό. Εκτός από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις του στο κόστος ενέργειας και στον πληθωρισμό, το οικονομικό κλίμα προσεχώς θα επηρεαστεί επίσης από τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας, όπου τα δεδομένα παρουσιάζουν αυτό το διάστημα σημαντική βελτίωση και από την πορεία του τουρισμού καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι.

Τι “βλέπουν” οι καταναλωτές;

Ειδικότερα ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε αρκετά τον Απρίλιο και διαμορφώθηκε στις –55,3 (από –51,4) μονάδες, επίπεδο αρκετά χαμηλότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-38,4 μονάδες) και το χαμηλότερο από τον Αύγουστο του 2017.

Με βάση το ΙΟΒΕ, καθώς τα επιδημιολογικά δεδομένα βελτιώθηκαν τον Απρίλιο σε σύγκριση με το προηγούμενο δίμηνο και αναμένεται από τα μέσα του μήνα η σημαντική χαλάρωση των μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας τον Μάϊο, η σαφής αρνητική τάση στις προσδοκίες των νοικοκυριών θεωρείται πως οφείλεται κυρίως στις επιπτώσεις, υφιστάμενες και δυνητικές, του πολέμου στην Ουκρανία. Όσον αφορά τα νοικοκυριά, οι προσδοκίες συνεχίζουν να διαμορφώνονται κυρίως λόγω της έντονης αύξησης των τιμών, στα ενεργειακά προϊόντα, αλλά και σε πολλές κατηγορίες τροφίμων και λοιπών καταναλωτικών προϊόντων.

Οι πιο απαισιόδοξοι οι Έλληνες

Όπως σημειώνεται, το εύρος και η ένταση των εξελίξεων, θα αποτελέσουν τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες των προσδοκιών των νοικοκυριών στους επόμενους μήνες. Μάλιστα, οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν στην πρώτη θέση στην κατάταξη ως προς τους περισσότερο απαισιόδοξους καταναλωτές στην ΕΕ, με σημαντική διαφορά από τους υπόλοιπους. Ακολουθούν οι καταναλωτές σε Κύπρο και Πορτογαλία, με επίπεδο δείκτη –32,9 και -32,2 μονάδες αντίστοιχα, ενώ στην τέταρτη και πέμπτη θέση βρίσκονται οι καταναλωτές της Βουλγαρίας και της Σλοβακίας, με -29,0 και -27,8 μονάδες. Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης βρίσκονται η Μάλτα (+2,7) και η Λιθουανία (-8,7), με τη θετική τιμή του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης στην πρώτη περίπτωση να συνεπάγεται μικρή αισιοδοξία από τους καταναλωτές της χώρας. Ευρύτερα, ανοδική τάση, αλλά ήπια, εμφάνισαν τον Μάρτιο 15 χώρες. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -21,9 μονάδες στην ΕΕ και στις -22,0 μονάδες στην Ευρωζώνη.

Μεγάλο θέμα η ακρίβεια

Στο μεταξύ, την ακρίβεια θεωρεί ως το μεγαλύτερο πρόβλημα η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, όπως αναδεικνύεται σε δημοσκόπηση της Alco για το Open. Παράλληλα, στη δημοσκόπηση αναδεικνύεται η δυσαρέσκεια των πολιτών για τα μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος από την κυβέρνηση αλλά και η πεποίθηση ότι η οικονομική τους κατάσταση θα χειροτερεύσει τους επόμενους μήνες.

Συγκεκριμένα, 60% των ερωτηθέντων απαντούν ότι η ακρίβεια είναι αυτό που τους ανησυχεί περισσότερο ενώ το 24% απαντά ότι ανησυχεί λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. 6% ανησυχεί για τις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας, 5% για την εξέλιξη της πανδημίας και 4% για την εγκληματικότητα. Επιπλέον, οι πολίτες εμφανίζονται ιδιαίτερα δυσαρεστημένοι για τα μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας από την κυβέρνηση καθώς, στη σχετική ερώτηση, το 49% απαντά «καθόλου», το 23% «λίγο». Το 14% απαντά «αρκετά» και μόλις το 2% «πολύ».

Χειρότερη θεωρεί ότι θα γίνει η οικονομική του κατάσταση το 60% όσων απαντούν ενώ 29% εκτιμά ότι θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα. Μόλις 4% απαντά ότι η οικονομική του κατάσταση θα βελτιωθεί. Σε ό,τι αφορά το αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα αντιμετώπιση το ζήτημα της ακρίβειας καλύτερα ή χειρότερα, το 35% λέει ότι θα ήταν χειρότερα, το 34% ίδια και το 22% «καλύτερα».

Μέτρα

Τούτων δοθέντων η κυβέρνηση τρέχει για να προλάβει τις πολιτικές εξελίξεις που με βάση τις καταγραφές βασίζονται κύρια στο “βαρόμετρο” της ακρίβειας. Ενδεικτική η αναφορά που έκανε χθες ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, στο Ρ/Σ Παραπολιτικά.

Αναφερόμενος στην ακρίβεια και αν υπάρχουν τα χρήματα ώστε να παρθούν εθνικά μέτρα στήριξης σημείωσε ότι “μέχρι σήμερα έχουμε χτίσει αναχώματα και γραμμές άμυνας στις φρενήρεις ανατιμήσεις που πυροδοτούν οι γεωπολιτικές εξελίξεις ώστε να προστατεύσουμε όσο γίνεται περισσότερο τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Προφανώς δεν έχουμε καλύψει όλο το κόστος αλλά έχουμε χτίσει ικανοποιητικές γραμμές άμυνας και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι πόροι που έχουν διοχετευτεί σήμερα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι περισσότεροι από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα ήταν στο 0,6% του ΑΕΠ άρα αυτό θα αντιστοιχούσε σε μια βοήθεια της τάξεως του 1 δις €, σήμερα έχουμε υπερβεί ήδη αυτό το ποσό. Εμείς συνεπώς χτίσαμε μέχρι σήμερα πέντε γραμμές άμυνας, τα 43 δις ευρώ που ήταν η στήριξη της προηγούμενης περιόδου και ενίσχυσαν το διαθέσιμο εισόδημα του πολίτη μειώνοντας και την ανεργία.”

Παράλληλα τόνισε ότι “η δεύτερη γραμμή άμυνας είναι οι συνεχείς και μόνιμες μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Για παράδειγμα όταν την επόμενη εβδομάδα έρθουν τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ και είναι μειωμένα κατά 350 εκατομμύρια € φέτος σε σχέση με πέρυσι αυτό σημαίνει ότι τα 350 εκ. μπορούν να αξιοποιηθούν από την κοινωνία για να αντιμετωπιστεί ένα ποσοστό της αύξησης του κόστους. Τρίτη γραμμή άμυνας είναι οι επιδοτήσεις μέρους του αυξημένου ενεργειακού κόστους, κυρίως στους πιο ευάλωτους, μέχρι σήμερα 3,5 δις €. Τέταρτη γραμμή άμυνας είναι οι ενισχύσεις ευάλωτων νοικοκυριών, η στήριξη του πρωτογενούς τομέα και οι επιδοτήσεις των καυσίμων ύψους 900 εκ. € μέχρι σήμερα. Προχθές υπογράψαμε την ΚΥΑ για την επέκταση του μειωμένου diesel και για τον μήνα Μάιο, και πέμπτη γραμμή άμυνας είναι η διπλή αύξηση του κατώτατου μισθού μέσα στο ’22 συνολικού ποσοστού μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές 11,8%. Αυτές είναι οι πέντε γραμμές άμυνας που χτίσαμε μέχρι σήμερα συνδυαστικά έτσι ώστε να βοηθήσουμε όσο μπορούμε σε μια πολύ-πολύ δύσκολη συγκυρία για τα νοικοκυριά” τόνισε ο κ. Σταϊκούρας.

Ακολουθήστε το N