ΜΙΑ ΑΠΛΗ ΚΑΙ ΗΡΕΜΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Η συγκέντρωση και ανάπτυξη των στρατιωτικών δυνάμεων που έκανε η Ρωσία πριν ξεκινήσει η εισβολή στην Ουκρανία, υπήρξε πολύ γρήγορη, σίγουρα πιο γρήγορη από ό,τι μπορεί να ελπίζει ότι θα πετύχει ποτέ το ΝΑΤΟ.

Αυτό θα πρέπει να βάλει σε σκέψεις τους Δυτικούς. Το ΝΑΤΟ σήμερα δεν είναι έτοιμο να εμπλακεί σε συμβατικό πόλεμο μεγάλης κλίμακας, ούτε στρατιωτικά ούτε ψυχολογικά.

Η αναδόμηση των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων και ο επανεξοπλισμός τους που ανακοίνωσε ο καγκελάριος Σολτς θα πάρουν τουλάχιστον 20 χρόνια για να επιτευχθούν – αν καταφέρουν ποτέ να επιτευχθούν, διότι τα τελευταία 80 χρόνια έχει αλλάξει ριζικά η νοοτροπία του γερμανικού λαού.

- Ο ρυθμός των επιχειρήσεων των ρωσικών δυνάμεων εξακολουθεί να είναι αργός. Τη μεγαλύτερη επιτυχία φαίνεται να τη σημειώνουν στα νότια με τη διπλή εξόρμηση που έχουν κάνει από την Κριμαία διότι εκεί επιχειρούν ρωσικές μονάδες και σχηματισμοί που είναι συμπαγείς, συγκροτημένοι και εκπαιδευμένοι ως σύνολα από τον καιρό της ειρήνης.

Έχουν φθάσει κοντά στη Χερσώνα στα δυτικά και κοντά στη Μαριούπολη στα ανατολικά, και είναι πολύ πιθανό να καταλάβουν την τελευταία μέσα στις επόμενες μέρες και να έχουν πλέον τον έλεγχο όλων των ουκρανικών ακτών ανατολικά του ποταμού Δνείπερου. Η επιθετική κίνηση προς τη Χερσώνα (η οποία βρίσκεται δυτικά του Δνείπερου) καταδεικνύει πως ίσως επόμενοι αντικειμενικοί σκοποί των Ρώσων να είναι το Νικολάγιεφ (όπου κατά τη σοβιετική εποχή βρίσκονταν τα μεγαλύτερα ναυπηγεία της ΕΣΣΔ τα οποία «έχτιζαν» αεροπλανοφόρα) και η Οδησσός, πράγμα που σημαίνει ότι αν μείνει κάποιο κομμάτι από την Ουκρανία ελεύθερο τελικά, αυτό θα είναι περίκλειστο χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα. Στον βορρά και στην ανατολή οι ρωσικοί σχηματισμοί είναι ετερόκλητοι, προερχόμενοι ως επί το πλείστον από τη Σιβηρία και τη ρωσική Άπω Ανατολή, έχουν συγκροτηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, και δεν είχαν την ευκαιρία να ασκηθούν ως σύνολα για μακρό χρονικό διάστημα – παραδόξως όμως έχουν αναλάβει την κύρια προσπάθεια του ρωσικού στρατού. Στον τομέα του Κιέβου οι Ρώσοι έκαναν μία επιχειρησιακή παύση δύο ημερών προκειμένου να τακτοποιήσουν τις γραμμές ανεφοδιασμού τους, και τώρα μία φάλαγγα ρωσικών στρατευμάτων μήκους πολλών χιλιομέτρων φαίνεται να κατευθύνεται προς το Κίεβο αλλά απέχει ακόμα περίπου 30 χιλιόμετρα. Στο Χάρκοβο, το οποίο έχει κυκλώσει πλήρως ο ρωσικός στρατός, φαίνεται να διεξάγεται η πιο σφοδρή μάχη αλλά οι Ρώσοι συναντούν δυσκολίες και έχουν μεγάλες απώλειες σε υλικό και προσωπικό, ενώ είναι άγνωστο ποια πλευρά ελέγχει προς το παρόν την πόλη. Το γεγονός ότι οι Ρώσοι βομβαρδίζουν κατοικημένες περιοχές στο Χάρκοβο με ρουκετοβόλα (κάποιες πηγές λένε ότι χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και τα πανίσχυρα ΒΝ-30 Smerch των 300 χιλιοστών), δηλαδή όπλα που έχουν μεγάλη πυκνότητα πυρός αλλά μικρή ακρίβεια, φανερώνει ότι υπάρχει εκνευρισμός εκ μέρους της ρωσικής ανώτατης διοίκησης για την καθυστέρηση που έχει επιφέρει η ουκρανική αντίσταση.

- Ο ουκρανικός στρατός εμφανίζεται πολύ βελτιωμένος σε σχέση με το 2014. Είναι φανερό ότι η εκπαίδευση των στελεχών του μέσα σε αυτά τα 8 χρόνια από Αμερικανούς, Βρετανούς, Γάλλους και Πολωνούς έχει αποδώσει τόσο στο τακτικό όσο και στο επιχειρησιακό πεδίο. Οι Ουκρανοί δείχνουν επίσης να έχουν πολύ καλό ηθικό, και έχει διαψευστεί η προσδοκία των Ρώσων ότι θα πετούσαν τα όπλα τους και θα παραδίδονταν ή θα επέστρεφαν στα σπίτια τους.

- Η αποτυχία των Ρώσων να αποκόψουν την ουκρανική κυβέρνηση από τα δίκτυα επικοινωνιών μέσω των οποίων απευθύνεται στον ουκρανικό λαό, και να κλείσουν το internet της Ουκρανίας ώστε να την απομονώσουν επικοινωνιακά από τον έξω κόσμο, είναι εντυπωσιακή. Υποτίθεται ότι οι Ρώσοι διαθέτουν εξελιγμένες δυνατότητες κυβερνοπολέμου (όπως έχουν δείξει οι πρόσφατες καταστροφικές επιθέσεις τους στην Εσθονία και αλλού), παρ’ όλα αυτά οι Ουκρανοί όχι μόνο επικοινωνούν ακόμα με τις άλλες χώρες αλλά κερδίζουν καταφανώς και τον πόλεμο της προπαγάνδας δείχνοντας τις βάρβαρες όψεις του πολέμου, τα δεινά που υφίσταται ο άμαχος πληθυσμός αλλά και τις ατυχίες που υφίστανται τα ρωσικά στρατεύματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μόνες εικόνες που κυριαρχούν στα δυτικά ΜΜΕ είναι αυτές από κατεστραμμένες ρωσικές φάλαγγες, και από Ρώσους αιχμαλώτους που λένε μπροστά στην κάμερα ότι εξαπατήθηκαν από την κυβέρνησή τους και ότι νόμιζαν πως απλώς θα συμμετείχαν σε στρατιωτικές ασκήσεις και τίποτα περισσότερο. Η ζημιά που υφίστανται διεθνώς η εικόνα και το γόητρο της Ρωσίας είναι σοβαρή.

- Ο ρωσικός στρατός δείχνει να διεξάγει έναν πόλεμο τύπου 1990. Η δράση της ρωσικής αεροπορίας δεν έχει την αναμενόμενη αποτελεσματικότητα. Δεν έχει καταφέρει ακόμα να εξουδετερώσει πλήρως τη μικρή ουκρανική αεροπορία η οποία εξακολουθεί να επιχειρεί τόσο με μαχητικά αεροσκάφη όσο και με εξοπλισμένα UAV (τουρκικής κατασκευής) και να προξενεί μεγάλες ζημιές στους επιτιθέμενους. Ο ρωσικός στρατός είναι βεβαίως καθ' ολοκληρία μηχανοκίνητος και με άφθονο υλικό, αλλά έχει σοβαρές δυσκολίες στη διοικητική μέριμνα και τον ανεφοδιασμό του και συχνά ξεμένει από καύσιμα, κάτι που είναι ανεπίτρεπτο για στρατό υπερδύναμης. Αποδεικνύεται και πάλι ότι το να προελάσει κανείς μερικές δεκάδες χιλιόμετρα με βαριές μονάδες δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση και προϋποθέτει ένα πλήρες δίκτυο υπηρεσιών υποστήριξης. Οι Αμερικανοί παλαιότερα έκαναν τέτοιου είδους επιχειρήσεις να φαίνονται πολύ απλές και δεδομένες, αλλά πίσω τους κρυβόταν τεράστια οικονομική δαπάνη και φανταστικό επίπεδο οργάνωσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον Πόλεμο του Κόλπου το 1991 τα αμερικανικά φορτηγά της επιμελητείας κατέγραψαν συνολικά στους οδομέτρες τους 50 εκατομμύρια χιλιόμετρα, δηλαδή το ένα τρίτο της απόστασης Γης - Ηλίου. Οι Ρώσοι φαίνεται να έχουν μεγάλα προβλήματα στη δική τους διοικητική μέριμνα στην Ουκρανία, τα οποία πιθανότατα οφείλονται σε απειρία και κακή οργάνωση.

- Το γεγονός ότι η Ρωσία δεν μπορεί να καταστρέψει τους αμερικανικούς δορυφόρους –όχι επειδή δεν έχει τη δυνατότητα αλλά επειδή κάτι τέτοιο θα συνιστούσε μείζονα κλιμάκωση προς έναν παγκόσμιο πόλεμο– αναδεικνύεται σε μεγάλο πρόβλημα για τη ρωσική προέλαση. Οι Ουκρανοί φαίνεται να είναι διαρκώς ενήμεροι για τις κινήσεις των ρωσικών στρατευμάτων μέσω των πληροφοριών που τους παρέχουν οι Αμερικανοί, και αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να αποφεύγουν τον αιφνιδιασμό και να βρίσκονται πάντα έτοιμοι στο κατάλληλο σημείο την κατάλληλη στιγμή. Αυτό θυμίζει μία συζήτηση που είχε γίνει πριν λίγους μήνες στην Ελλάδα για το κατά πόσον θα μπορούσε να μας βοηθήσει το Ισραήλ σε ενδεχόμενη πολεμική σύρραξη με την Τουρκία. Η πιο αποφασιστική βοήθεια που μπορεί να μας παράσχει είναι να μας δίνει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για τις τουρκικές στρατιωτικές κινήσεις από τους κατασκοπευτικούς δορυφόρους του.

- Ο χερσαίος συμβατικός πόλεμος αποδεικνύεται και πάλι πολύ δαπανηρός. Το κόστος της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία πιθανολογείται ότι αγγίζει το 1 δισεκατομμύριο δολάρια ημερησίως με το μέγεθος των δυνάμεων που επιχειρούν εκεί. Στο Αφγανιστάν οι Αμερικανοί είχαν δαπανήσει πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια στα 20 χρόνια που είχαν παραμείνει, και βέβαια ο όγκος των δυνάμεων που είχαν εμπλέξει ήταν πολύ μικρότερος από αυτόν που έχουν οι Ρώσοι στην Ουκρανία.

- Η επίτευξη κατάπαυσης του πυρός φαίνεται να είναι προς το παρόν εξαιρετικά δύσκολη, κι αυτό επειδή ο Πούτιν δεν έχει την πολυτέλεια να υποστεί πλήγμα στο γόητρό του. Αν τα ρωσικά στρατεύματα υποχρεωθούν να αποσυρθούν από τα ουκρανικά εδάφη χωρίς να έχουν επιτευχθεί οι πολιτικοί στόχοι που έχει θέσει ο Πούτιν (αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας και αλλαγή της κυβέρνησης στο Κίεβο), αυτό θα εκληφθεί από τους πάντες ως δεινή προσωπική ήττα του ιδίου και πιθανώς να σημάνει την αρχή του πολιτικού τέλους του.

- Το κλείσιμο των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων από την Τουρκία, με επίκληση της Σύμβασης του Μοντρέ του 1936, ευνοεί ξεκάθαρα τη Ρωσία διότι απαγορεύει την πρόσβαση πλοίων του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα (με εξαίρεση εκείνων της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας και της Τουρκίας βεβαίως) ενώ επιτρέπει σε ρωσικά πολεμικά πλοία που πλέουν στη Μεσόγειο ή αλλού να επιστρέψουν στις βάσεις τους στη Μαύρη Θάλασσα. Αφαιρεί επίσης οποιαδήποτε δυνατότητα από την Ελλάδα να στείλει αρματαγωγά ή άλλα πολεμικά πλοία στη Μαριούπολη για να απομακρύνουν ομογενείς από τις πολεμικές ζώνες. Βεβαίως, η κίνηση που κάναμε να στείλουμε όπλα και πυρομαχικά στους Ουκρανούς, μας κατέστησε και τυπικά εχθρούς των Ρώσων. Για να φθάσει κανείς στη Μαριούπολη δια θαλάσσης θα πρέπει να περάσει τα Στενά του Κερτς και να μπει στην Αζοφική Θάλασσα, και αυτή τη στιγμή οι Ρώσοι ελέγχουν απολύτως και τα δύο και δεν υπάρχει περίπτωση να επιτρέψουν σε ελληνικά πλοία να πλησιάσουν, ακόμη κι αν αυτά είναι άοπλα επιβατηγά.

- Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μπλοκάρει τα ρωσικά τηλεοπτικά δίκτυα «Russia Today» και «Sputnik» με το σκεπτικό ότι «μεταδίδουν ψέματα και ρωσική προπαγάνδα» αποτελεί απαράδεκτη παραβίαση της θεμελιώδους αρχής της ελευθερίας του λόγου στη Δύση. Δυστυχώς, οι φασιστικές πρακτικές λογοκρισίας που υιοθετήθηκαν από τις ευρωπαϊκές χώρες την περίοδο της επιδημίας του κορωνοϊού, φαίνεται πως έχουν αφήσει πίσω τους κατάλοιπα που θα τα υφίστανται οι λαοί για πολύ καιρό ακόμα.

- Εξακολουθώ να εκπλήσσομαι από το πώς «ζύγισε» τα πράγματα στο μυαλό του ο Πούτιν πριν λάβει την αψυχολόγητη απόφαση να εξαπολύσει προληπτικό πόλεμο σε βάρος της Ουκρανίας χωρίς να έχει φροντίσει να επικοινωνήσει επαρκώς τις ρωσικές θέσεις και χωρίς να έχει εξαντλήσει τα διπλωματικά μέσα και τις έμμεσες μεθόδους δράσης. Είναι σαν να αποφασίζει κανείς να αυτοκτονήσει σήμερα επειδή φοβάται μήπως μέσα στα επόμενα 10, 20 ή 30 χρόνια πάθει αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Δεν είναι λογικό να κάνεις πόλεμο εναντίον αυτών που υποτίθεται ότι θέλεις να προσεταιριστείς. Με αυτά που κάνει τις τελευταίες 5 μέρες η Ρωσία, σπρώχνει την Ουκρανία οριστικά μακριά της, στην αγκαλιά της Δύσης διότι ματώνει και ταλαιπωρεί τον απλό ουκρανικό λαό. Ο Πούτιν φαίνεται πως υποτίμησε και την αντίδραση της Δύσης. Πιθανώς να υπέθεσε ότι θα αντιμετώπιζε και πάλι μία χλιαρή αντίδραση, και ότι η Αμερική και η Ευρώπη είναι εξουθενωμένες από την πρόσφατη επιδημία και δεν θα αντιδρούσαν δυναμικά. Αυτό που γίνεται όμως τις τελευταίες μέρες όμως ισοδυναμεί με ξεκάθαρη κήρυξη οικονομικού πολέμου στη Ρωσία εκ μέρους της Δύσης. Ο Πούτιν έχει μπλέξει τώρα άσχημα στο στρατιωτικό πεδίο, και ηττάται καθαρά στο διπλωματικό πεδίο όπου έχει απομονωθεί σχεδόν πλήρως. Φουντώνει επίσης η δυσαρέσκεια στο εσωτερικό του μέτωπο, όχι μόνο εξαιτίας των απωλειών στην Ουκρανία αλλά και εξαιτίας της απομόνωσης της χώρας και της ελεύθερης πτώσης που υφίσταται το ρούβλι. Όλες οι προοπτικές που έχει μπροστά του ο Πούτιν είναι κακές. Δεν μπορώ να δω με ποιον τρόπο θα μπορούσε όλη αυτή η περιπέτεια να του βγει τελικά σε καλό. Ακόμη κι αν καταλάβει το Κίεβο και εγκαταστήσει εκεί δική του κυβέρνηση-μαριονέτα, θα έχει κάνει μία τρύπα στο νερό. Το αίμα που χύνεται κάθε μέρα από τον ουκρανικό λαό καθιστά πλέον αγεφύρωτο το χάσμα με τη Ρωσία. Το πολιτικό κόστος που υφίσταται η Ρωσία αυξάνεται καθημερινά και το οικονομικό κόστος διαγράφεται πλέον δυσβάστακτο. Ακόμη κι αν ο Πούτιν κερδίσει στρατιωτικά τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι σχεδόν βέβαιο πλέον ότι θα τον χάσει πολιτικά – και επομένως θα ηττηθεί.

- Επειδή διαπιστώνω ότι υπάρχει γενικά μεγάλη ανησυχία μήπως τα πράγματα ξεφύγουν και καταλήξουν σε πυρηνικό πόλεμο, η άποψή μου είναι ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι εντελώς απίθανο. Ο μεγάλος θεωρητικός του πολέμου, Καρλ φον Κλαούζεβιτς, είχε διατυπώσει το απόφθεγμα ότι «ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα». Αυτό ακριβώς είναι που αποκλείει το ενδεχόμενο πυρηνικού πολέμου ανάμεσα σε κράτη. Αν μία πυρηνική Δύναμη εξαπολύσει επίθεση με όπλα μαζικής καταστροφής εναντίον μιας άλλης πυρηνικής Δύναμης, είναι εξασφαλισμένη η αμοιβαία καταστροφή και των δύο. Πολιτική πάνω σε ραδιενεργή στάχτη δεν μπορεί να υπάρξει. Άρα μία ανταλλαγή πυρηνικών πληγμάτων δεν πρόκειται να συμβεί διότι πολύ απλά το ίδιο το στρατιωτικό «μέσο» αναιρεί τη «συνέχιση της πολιτικής». Θεωρώ ότι ο μόνος κίνδυνος πυρηνικής καταστροφής στο μέλλον προέρχεται από τους μη κρατικούς δρώντες. Αν, για παράδειγμα, πέσει στα χέρια μιας τρομοκρατικής οργάνωσης ένα πυρηνικό όπλο, έστω και μικρής ισχύος, η καταστροφή ενός μεγάλου αστικού κέντρου είναι αναπόφευκτη διότι δεν θα υπάρχει η δυνατότητα αποτροπής μιας τέτοιας επίθεσης.