Ταλιμπάν: Τι σημαίνει για όλο τον κόσμο η κυριαρχία τους στο Αφγανιστάν

 

Καθώς οι Ταλιμπάν ετοιμάζονται να κυβερνήσουν το Αφγανιστάν αφού κατέλαβαν τη χώρα μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα, ένα ερώτημα πλανάται στον αέρα: τι σημαίνει αυτό για το μέλλον της Αλ Κάιντα και άλλων εξτρεμιστικών ισλαμιστικών ομάδων που έχουν δεσμευτεί να κηρύξουν μια παγκόσμια τζιχάντ, έναν παγκόσμιο ιερό πόλεμο;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εκπληκτική ταχύτητα της νίκης των Ταλιμπάν θα αποτελέσει μια τεράστια ώθηση στους εξτρεμιστές ισλαμιστές παντού, είτε στην Αλ Κάιντα, το Ισλαμικό Κράτος, τους μαχητές στη Μοζαμβίκη ή τη Συρία, είτε τους τζιχαντιστές του Μπέρμιγχαμ ή τη Μανίλα. Εξάλλου είναι αλήθεια ότι σήμερα, οι Ταλιμπάν βρίσκονται στην πιο ισχυρή θέση τους από το 2001, πριν εκδιωχθούν από την εξουσία από τις ΗΠΑ.

Ήδη έρχονται στη δημοσιότητα αναφορές για περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν μαχητών, σύμφωνα με τις οποίες οι μαχητές πραγματοποιούν επιθέσεις εναντίον αμάχων και εξαναγκάζουν νέες γυναίκες σε γάμους. Την ίδια ώρα ο αφγανικός στρατός - που δημιουργήθηκε έπειτα από χρόνια εκπαίδευσης και οικονομικής υποστήριξης των ΗΠΑ- αποθαρρύνεται. Πολλές είναι οι πόλεις του Αφγανιστάν που κατέθεσαν τα όπλα, παραδόθηκαν δίχως να προβάλουν την παραμικρή αντίσταση. Από την πλευρά τους, οι Ταλιμπάν έσπευσαν να βάλουν χέρι σε αυτά τα «εργαλεία». Για τους ειδικούς αυτά τα ανέλπιστα λάφυρα βοήθησαν σε μεγάλο βαθμό τους Ταλιμπάν, που μπορούν επίσης να υπολογίζουν στις δικές τους πηγές εφοδιασμού σε όπλα.

Την περασμένη εβδομάδα, όπως μεταδίδει ο Guardian, ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Μπεν Ουάλας υποστήριξε ότι ανησυχεί για το ενδεχόμενο να ανακάμψει η αλ Κάιντα κάτι που θα "απειλήσει την ασφάλεια" όλου του κόσμου. Σύμφωνα με τον ίδιο, το Αφγανιστάν θα καταλήξει ένα "αποτυχημένο" κράτος, το οποίο ενδέχεται να αποτελέσει πρόσφορο έδαφος για τζιχαντιστές. "Ανησυχώ πάρα πολύ ότι τα αποτυχημένα κράτη αποτελούν πρόσφορο έδαφος για αυτού του είδους τους ανθρώπους", είχε επισημάνει.

Ο Ουάλας είχε δίκιο να ανησυχεί για "αποτυχημένα κράτη"- οι επιθέσεις στους δίδυμους Πύργους οργανώθηκαν από την Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν όταν κυβερνούσαν στη χώρα οι Ταλιμπάν- ωστόσο είχε άδικο όταν έκανε λόγο για επιστροφή τέτοιου τύπου οργανώσεων. Η Αλ Κάιντα βρίσκεται ήδη εκεί.

Μόλις τον περασμένο μήνα ο ΟΗΕ δημοσίευσε μία αξιολόγηση βασισμένη σε πληροφορίες που έλαβαν τα κράτη μέλη, σύμφωνα με την οποία η Αλ Κάιντα "είναι παρούσα σε τουλάχιστον 15 αφγανικές επαρχίες" και στην ινδική υποήπειρο.

Αυτό αποτελούσε πάντα ένα πρόβλημα για τον Μπάιντεν, το οποίο προσπαθούσε να αγνοήσει. Στο πλαίσιο της περσινής συμφωνίας με τις ΗΠΑ, οι Ταλιμπάν δεσμεύτηκαν να μην επιτρέψουν την εκπαίδευση, συγκέντρωση χρημάτων ή τη στρατολόγηση "τρομοκρατών, συμπεριλαμβανομένης της Αλ Κάιντα, που θα απειλούσαν την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων της". Ακόμα και αν αυτό ίσχυε τότε, κάτι που κατά πάσα πιθανότητα βέβαια δεν γινόταν, τώρα σίγουρα τίθεται εκτός συμφωνίας.

Προς το παρόν δεν είναι σαφές τι στάση θα υιοθετήσουν οι Ταλιμπάν απέναντι στην Αλ Κάιντα ή τους υπόλοιπους εξτρεμιστές ισλαμιστές που έχουν δεσμευτεί σε διεθνείς εκστρατείες βίας με έδρα το Αφγανιστάν. Ούτε είναι σαφές πώς θα αντιδράσει η Αλ Κάιντα στα πρόσφατα γεγονότα.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι Ταλιμπάν θα επιδιώξουν διεθνή νομιμότητα. Το έκαναν στο παρελθόν όταν ήταν στην εξουσία και θα το κάνουν ξανά τώρα. Το ερώτημα είναι από ποιον θα το κάνουν αυτό και ποιους συμβιβασμούς μπορεί να είναι έτοιμοι να κάνουν για να το επιτύχουν.