Lockdown: Το παρασκήνιο της “αποσυμπίεσης” και τα παζάρια κυβέρνησης - επιτροπής

 

Οι “βαλβίδες αποσυμπίεσης”, όρος που προτιμά η κυβέρνηση προκειμένου να μην μιλά για χαλάρωση του lockdown, ενεργοποιήθηκαν από την Παρασκευή, μετά από μία εβδομάδα με έντονο παρασκήνιο, αλλά και μετά από “παζάρια” με την επιτροπή των λοιμωξιολόγων.

Όλα ξεκίνησαν ουσιαστικά την Καθαρά Δευτέρα, όταν παρά την αργία πραγματοποιήθηκε κανονικά η σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για την πορεία της πανδημίας του κορονοϊού και ενώ ήδη είχαν τεθεί επί τάπητος τα σενάρια για μερικό άνοιγμα σε δύο φάσεις, στις 22 και 29 Μαρτίου.

Το μεσημέρι της Τρίτης οι λοιμωξιολόγοι φέρονται να ενημερώθηκαν ότι θα συνεδρίαζαν την Τετάρτη, προκειμένου να ανακοινώσουν έναν οδικό χάρτη σταδιακής άρσης των περιορισμών. Κατόπιν όμως έντονων αντιδράσεων των μελών της επιτροπής, η συνεδρίαση και μαζί οι κυβερνητικές ανακοινώσεις αναβλήθηκαν για την Παρασκευή.

Γιατί η κυβέρνηση δεν έκανε πίσω στη σταδιακή χαλάρωση του lockdown

Η κυβέρνηση όμως δεν έκανε πίσω στο σχεδιασμό της για τρεις λόγους, όπως έχει εξηγήσει το News 24/7:

Πρώτον και κύριον, λόγω οικονομικού κόστους. Δεύτερον, λόγω πολιτικού κόστους από την κόπωση των πολιτών. Και τρίτον, διότι η πανθομολογούμενη αλήθεια, που δεν θέλει να ομολογήσει κανείς από το κυβερνητικό στρατόπεδο, είναι πως τα λεγόμενα “έξυπνα μέτρα”, αλλά και γενικότερα η λογική... ολίγης από lockdown, με ανοιχτούς τους περισσότερους κλάδους πλην εστίασης και λιανεμπορίου και με μακρόχρονους περιορισμούς στον ελεύθερο χρόνο των πολιτών, δεν λειτουργούσαν επαρκώς. Βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι αντίστοιχα όλες οι δυτικές χώρες επιχείρησαν να διαχειριστούν την πανδημία με την οικονομία να λειτουργεί στο ρελαντί και ότι τα σχετικά προβλήματα δεν αποτελούν ελληνική ιδιαιτερότητα.

Η απόφαση λοιπόν του πρωθυπουργού φέρεται να είχε κλειδώσει πριν την Καθαρά Δευτέρα, κυρίως διότι το οικονομικό επιτελείο προειδοποιούσε ότι ο προϋπολογισμός οδηγείτο σε εκτροχιασμό και καθώς απλώς δεν υπήρχαν χρήματα για νέα μέτρα στήριξης τον Απρίλιο.

Η κυβέρνηση έκτοτε απλώς “μάζεψε” επικοινωνιακά τα περί ανοίγματος της οικονομίας, διαπιστώνοντας τις αντιδράσεις, την ώρα που τα κρούσματα παρέμεναν σε υψηλά επίπεδα.

Υπήρχαν εξάλλου και επιστήμονες, που με δεδομένη την κατάσταση υιοθέτησαν πλέον την άποψη ότι αφού δεν γίνεται ένα κανονικό lockdown, είναι προτιμότερο να ανοίξουν όλα με κανόνες και οι πολίτες να κινούνται σε εξωτερικούς χώρους, από το να μαζεύονται κρυφά σε σπίτια ή να πηγαίνουν οι κομμώτριες για “παράνομη βαφή” κατ οίκον.

Πότε χάθηκε η τελευταία ευκαιρία για κανονικό οριζόντιο lockdown

Έπεσε στο τραπέζι βέβαια ξανά το ερώτημα ενός πραγματικά αυστηρού και οριζόντιου γενικού lockdown, που όντως θα ήταν όπως αυτό το Μαρτίου του 2020. Όμως το χρονικό σημείο κατά το οποίο η κυβέρνηση είχε ακόμη την πολιτική και οικονομική δυνατότητα να κλείσει τα πάντα για δύο εβδομάδες, είχε παρέλθει προ πολλού.

Το σενάριο αυτό φέρεται να είχε εισηγηθεί το Σεπτέμβριο ο Σωτήρης Τσιόδρας στην κυβέρνηση και είχε αρχικά γίνει δεκτό. Είχε προχωρήσει ο σχετικός σχεδιασμός και όταν ήταν έτοιμα. Μάλιστα τότε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας είχε διασφαλίσει τα αναγκαία κονδύλια για ένα οριζόντιο κλείσιμο σχεδόν όλης της οικονομικής δραστηριότητας πλην φαρμακείων και σουπερμάρκετ για 14 ημέρες. Το σκεπτικό ήταν πως θα αναχαιτιζόταν το κύμα της πανδημίας πριν γιγαντωθεί και στη συνέχεια η διαχείριση θα ήταν πιο εύκολη με πιο χαλαρά μέτρα.

Τελικά το σχέδιο αυτό ξαναμπήκε στο συρτάρι με απόφαση του πρωθυπουργού και με το επιχείρημα πως το όπλο του lockdown δεν έπρεπε να χρησιμοποιηθεί τόσο νωρίς, αλλά και διότι οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι επτά στους δέκα πολίτες δεν ήθελαν νέα καραντίνα. Η κατάσταση όμως τον Οκτώβριο εξελίχθηκε δραματικά.

Έκτοτε το περίφημο ακορντεόν των μέτρων άνοιξε και ξανάκλεισε πολλάκις, με την πιο σκληρή τελευταία δέσμη μέτρων στις αρχές Φεβρουαρίου να αφορά κλεισιμο σχολείων και αναστολή του click away. Στις αρχές Μαρτίου υπήρξαν και πάλι εισηγήσεις για καθολικό lockdown, ωστόσο αντ αυτού "κουρεύτηκε" ο κωδικός 6.

Η ελπίδα του εμβολίου και ο ρόλος Σκέρτσου

Σε αυτή τη φάση πάντως, η κυβέρνηση στηρίζει τις προσδοκίες της για την εξέλιξη των πραγμάτων στην πορεία του εμβολιασμού, καθώς θωρακίζονται πλέον και οι ευπαθείς ομάδες. Σημειωτέον ότι η κυβέρνηση δικαιώθηκε για την απόφαση της να μη σταματήσει ούτε για μία ημέρα ο εμβολιασμός με το εμβόλιο της AstraZeneca και έτσι δε χάθηκε πολύτιμος χρόνος.

Δεν ήταν τυχαίο ότι τις ανακοινώσεις ανέλαβε να κάνει μαζί με τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και υπεύθυνος για το συντονισμό του κυβερνητικού έργου Άκης Σκέρτσος, ο οποίος εξελίσσεται σε άνθρωπο των επικίνδυνων αποστολών για την κυβέρνηση και στον οποίο έχει περάσει σύμφωνα με πληροφορίες το τελευταίο δίμηνο ο σχεδιασμός διαχείρισης της πανδημίας, μετά το ΥΠΡΟΠΟ το οποίο είχε υποσκελίσει το Υγείας ήδη από την πρώτη καραντίνα.

Το γράψε- σβήσε των νέων μέτρων

Το παρασκήνιο και το “παζάρι” μεταξύ κυβέρνησης και επιτροπής λοιμωξιολόγων συνεχίστηκε μέχρι την τελευταία στιγμή ανακοίνωσης των νέων μέτρων. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ αρχικά η ενημέρωση είχε οριστεί για τις έξι το απόγευμα, μετατέθηκε για τις εξήμισι και τελικά για τις επτά το απόγευμα. Στο μεταξύ, η επιτροπή “έκοψε” ένα από τα μέτρα που είχε διαρρεύσει η κυβέρνηση και συγκεκριμένα δεν δέχθηκε να επιτραπεί η μετακίνηση με κωδικό 6 και με αυτοκίνητο. Αποφασίστηκε όμως να ανοίξουν παιδικές χαρές και αρχαιολογικοί χώροι, εφόσον βέβαια οι πολίτες μπορούν να μετακινηθούν εκεί με τα πόδια. Ενώ συμφωνία υπήρξε όσον αφορά στα κομμωτήρια και στην απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 21:00 και τα Σαββατοκύριακα.

Την Πέμπτη μάλιστα είχε συζητηθεί σοβαρά το ενδεχόμενο να άνοιγαν και τα εμπορικά καταστήματα από αυτή τη Δευτέρα, ωστόσο τελικά το ζήτημα παραπέμφθηκε σε... νέο γύρο διαπραγματεύσεων. Κυβέρνηση και επιτροπή διαφωνούν άλλωστε στον τρόπο επαναλειτουργίας του λιανεμπορίου: Μέλη της επιτροπής επιμένουν στο click away, ενώ η κυβέρνηση έχει ήδη έτοιμο τον αριθμό 13032 στον οποιο θα αποστέλλουν οι καταναλωτές νέο ειδικό SMS.