Η περίοδος που διανύουμε είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες πολιτικά διότι από το 2012 και μετά για πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ αμφισβητείται στα σοβαρά εξ’ αριστερών του και μάλιστα από δύο πολιτικές δυνάμεις. Το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25

Εν ολίγοις κατά την περίοδο της πανδημίας μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι αξιωματική αντιπολίτευση ωστόσο όχι μόνο δεν είναι το μοναδικό αντίπαλο δέος της κυβέρνησης αλλά πολλές φορές έχει αναγκαστεί να συρθεί από εξ’ αριστερών του πρωτοβουλίες. Κορυφαίο παράδειγμα είναι το κοινό κείμενο που συνυπέγραψαν με πρωτοβουλία του ΚΚΕ οι βουλευτές των τριών κομμάτων της Αριστεράς κατά της απαγόρευσης της πορείας του Πολυτεχνείου.

Ωστόσο αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι σε συνθήκες απαγορεύσεων η πολιτική έχει βγει στους δρόμους και χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εδώ και τρεις εβδομάδες μαζικές κινητοποιήσεις των φοιτητών όπου την πρωτοβουλία των κινήσεων έχει το ΚΚΕ αλλά και η εξωκοινοβουλευτική αριστερά και κυρίως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.

Αντίστοιχα οι συνδικαλιστικοί φορείς των υγειονομικών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση αυτή την περίοδο η ΟΕΝΓΕ και η ΠΟΕΔΗΝ πολιτικά οι ηγεσίες τους δεν σχετίζονται με το ΣΥΡΙΖΑ για να του δίνουν τη δυνατότητα πολιτικών πρωτοβουλιών. Στους γιατρούς του ΕΣΥ, το ΚΚΕ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ διαθέτουν την πλειοψηφία ενώ η ηγεσία της ΠΟΕΔΗΝ προέρχεται από το χώρο του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πιστώνεται πολιτικές ήττες της ΝΔ

Εν ολίγοις αν κανείς μπορεί να μιλήσει για πολιτικές ήττες της ΝΔ και της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη όπως η έμπρακτη κατάργηση των απαγορεύσεων των διαδηλώσεων (πχ Πολυτεχνείο και φοιτητικές διαδηλώσεις) αυτές δεν πιστώνονται πολιτικά στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά σε άλλες πολιτικές δυνάμεις που βρίσκονται αριστερότερα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, στελέχη των οποίων καθημερινά βρίσκονται αντιμέτωπα με διώξεις και ξύλο από την αστυνομία.

Μάλιστα από τη μια πλευρά η ευέλικτη τακτική του ΚΚΕ, η λελογισμένη κριτική στο ΣΥΡΙΖΑ και η επαναδιεκδίκηση του αριστερού χώρου αλλά και η μαχητικότητα που επιδεικνύει το ΜέΡΑ25 δημιουργούν ωσμώσεις και διεργασίες στην ευρύτερο κοινωνικό χώρο της Αριστεράς που πιέζει δυνάμεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και οι οποίες θέλουν να κρατηθεί ένα αριστερό στίγμα στην Κουμουνδούρου.

Δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη

Θα πρέπει να γυρίσει πολλά χρόνια πίσω το χρόνο κανείς για να δει σκηνικά όπως αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες 2 μέρες όπου ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν και επικροτούν τις παρεμβάσεις του γραμματέα του ΜέΡΑ25 Γιάνη Βαρουφάκη αλλά και του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΚΚΕ Θανάση Παφίλη κατά της φοιτητικής παράταξης της ΝΔ, της ΔΑΠ.

Αυτή η κατάσταση υποχρεώνει την Κουμουνδούρου και προσωπικά τον Αλέξη Τσίπρα να κινείται σε τεντωμένο σχοινί και να προσπαθεί να κρατήσει δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη. Σε αυτό το πλαίσιο ο Αλέξης Τσίπρας προσπαθεί να βρει αφήγημα το οποίο αφενός θα του επιτρέψει να μην χάσει την επαφή του με ένα μεγάλο κομμάτι αριστερών ψηφοφόρων και αφετέρου να εμπεδώσει μέσα στο κόμμα του την κεντροαριστερή στροφή.

Αν κανείς παρατηρήσει με προσοχή το πώς χειρίζεται το ζήτημα των πανεπιστημίων και ιδίως την παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή θα διαπιστώσει ότι κινήθηκε στο πλαίσιο μιας γραμμής που μέσες άκρες λέει τα εξής: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ακραίος και ο Αλέξης Τσίπρας θέλει να εκφράσει τον κεντρώο και δημοκρατικό χώρο. Δεν είναι τυχαίοι άλλωστε οι παραλληλισμοί που έκανε ο κ. Τσίπρας ανάμεσα σε Τραμπ και Μπάιντεν με εμφανή διάθεση να αντιστοιχήσει το δίπολο αυτό στην ελληνική πραγματικότητα.

Η σύγκλιση με Μητσοτάκη

Μάλιστα δεν είναι τυχαίο ότι ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε «έλασσον» ζήτημα την ίδρυση της πανεπιστημιακής αστυνομίας ζήτημα για το οποίο δέχτηκε σφοδρή κριτική από τον Δημήτρη Κουτσούμπα, ενώ ο Γιάνης Βαρουφάκης πλειοδότησε κατά του «ακροδεξιού DNA» της ΝΔ.

Ούτε είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας συνέκλινε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε κομβικά ιδεολογικά προτάγματα όπως η «φύλαξη» και η χρήση «καμερών» για την «επιτήρηση» και την ασφάλεια στα πανεπιστήμια.

Κάτι που αναγνώρισε ο πρωθυπουργός και τον καλωσόρισε ρωτώντας μόνο τον κ. Τσίπρα αν αποδέχονται αυτή τη θέση και οι «συνιστώσες» του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ εμμέσως πλην σαφώς ο κ. Τσίπρας έκλεισε το μάτι στην επιχειρηματολογία του κ. Μητσοτάκη περί «αριστερόστροφης βίας» στα πανεπιστήμια καθώς ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εγκάλεσε τον πρωθυπουργό πως «ούτε μια κουβέντα δεν βρήκατε να πείτε ότι η βία δεν είναι μονόπλευρη».

Βεβαίως και στο ζήτημα της πανδημίας υπάρχει αντίστοιχη διαπάλη γύρω από τα τρία κόμματα της Αριστεράς, είτε αφορά το ζήτημα του lockdown, είτε αφορά την επίταξη του ιδιωτικού τομέα, την προμήθεια των εμβολίων και τις ευθύνες της ΕΕ κλπ. 

Πίεση ή διευκόλυνση;

Όλη αυτή την κινητικότητα η Κουμουνδούρου επιχειρεί να την ενσωματώσει τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορικής είτε χρησιμοποιώντας πτυχές της συνθηματολογίας των άλλων κομμάτων της Αριστεράς είτε προσπαθώντας να εντάξει όλες αυτές τις διεργασίες σε ένα ευρύτερο σχήμα περί δημοκρατικής και αντινεοφιλελεύθερης απάντησης.

Κατ’ ουσίαν η ηγετική ομάδα της Κουμουνδούρου θεωρεί δεδομένο ότι παραμένει ως δεύτερο κόμμα ο κύριος πόλος συσπείρωσης απέναντι στη ΝΔ παρά τη δημοσκοπική στασιμότητα και την αδυναμία σε αυτές τις συνθήκες –τουλάχιστον όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις- να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2019.

Υπό την έννοια αυτή τα στελέχη πέριξ του Αλέξη Τσίπρα πιστεύουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να χρησιμοποιεί την αντιπολιτευτική κατά της ΝΔ μαχητικότητα που επιδεικνύουν ΚΚΕ και ΜέΡΑ25 και έτσι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να επωφεληθεί εκλογικά όταν θα έρθει η ώρα της κάλπης.

Η προοδευτική διακυβέρνηση

Δεν είναι τυχαίο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στην απόφαση του Πολιτικού του Συμβουλίου πριν από ένα μήνα μιλώντας για «προοδευτική διακυβέρνηση» καλούσε όχι μόνο το ΚΙΝΑΛ αλλά και το ΚΚΕ με το ΜέΡΑ25 να πάρουν θέση καθώς «όσο εξελίσσεται η καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη, όσο η πολιτική αυτή εκτός από σκληρά νεοφιλελεύθερη θα γίνεται και απροκάλυπτα αυταρχική και ακραία δεξιά, τόσο η ανάγκη για πολιτική αλλαγή και προοδευτική διακυβέρνηση θα γίνεται μεγαλύτερη Αυτό οφείλουν να το κατανοήσουν όλα τα κόμματα της προοδευτικής αντιπολίτευσης».

Σημειώνεται δε ότι κατά καιρούς αποτυπώνεται σε έρευνες της κοινής γνώμης ότι τουλάχιστον οι 2 στους 3 ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ θέλουν συνεργασία με το ΜέΡΑ25 και λιγότεροι από ένας στους τρεις θέλουν συνεργασία με το ΚΙΝΑΛ κάτι που στρατηγικά τουλάχιστον είναι προσανατολισμένος προσωπικά ο Αλέξης Τσίπρας.

Πάντως ο ΣΥΡΙΖΑ εισπράττει κάθετες αρνήσεις για κεντρική πολιτική συνεργασία τόσο από το Γιάνη Βαρουφάκη όσο και από τον Περισσό, χωρίς αυτό να αποτρέπει το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25 να επιχειρούν να παρέμβουν και να επικοινωνήσει με επιμέρους κινήσεις και πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται σε κοινωνικό επίπεδο και εκφράζουν δυσαρέσκεια κατά της κυβέρνησης. 

Δύσκολη άσκηση

Σε κάθε περίπτωση οι ισορροπίες για τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι μια δύσκολη άσκηση καθώς απέναντι σε μια δεξιά κυβέρνηση, οι συνθήκες της πανδημίας έχουν φέρει τα πράγματα ώστε η αριστερή αντιπολίτευση να μην είναι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά δύο μικρότερα σε εκλογική δύναμη κόμματα τα οποία ωστόσο είναι πολύ περισσότερο μαχητικά από τον ΣΥΡΙΖΑ σε συνθήκες πρωτόγνωρες όπως είναι η πανδημία κατά την οποία από τη μια μεριά υπάρχει ο φόβος του υγειονομικού κινδύνου από την άλλη μεριά η πολιτική δράση κρίνεται από την έμπρακτη αντίσταση στις απαγορεύσεις που συρρικνώνουν τη δημοκρατία.

Η εξίσωση αυτή και η λύση της στο τέλος θα έχουν ενδιαφέρον καθώς δεν θα μπορούσε να αποκλείσει κανείς ανακατατάξεις στο χώρο της Αριστεράς όπως αυτός διαμορφώθηκε και παγιώθηκε την τελευταία 10ετία της κρίσης και των μνημονίων όπου αδιαμφισβήτητη ηγεμονική δύναμη αναδείχτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά ο Αλέξης Τσίπρας.