«Συν-εργασία»: Τι αλλάζει σε μισθούς, ωράριο εργασίας - Tι καλύπτει το κράτος

Σε λειτουργία τίθεται για το πεντάμηνο από 15 Ιουνίου έως 15 Οκτωβρίου ο μηχανισμός «Συν-εργασία».

Με τον συγκεκριμένο μηχανισμό τίθεται σε εφαρμογή η δυνατότητα του εργοδότη να εφαρμόζει εκ περιτροπής εργασία με επιδότηση μέρους του μισθού από το κράτος.

Η σχετική τροπολογία κατατέθηκε χθες στη Βουλή από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Με τη ρύθμιση αυτή μέσω της εκ περιτροπής εργασίας ο εργοδότης (που θα ενταχθεί στο πρόγραμμα «Συν-εργασία») θα μπορεί να μειώνει το χρόνο εργασίας κατά 50% είτε για μέρος είτε για το σύνολο του προσωπικού της επιχείρησης, καταβάλλοντας το 50% του μισθού.

Από το υπόλοιπο 50% του μισθού το κράτος θα καταβάλλει στον εργαζόμενο το 60%, γεγονός που οδηγεί σε μείωση του συνολικού κατά 20% σε σχέση με την αμοιβή που δικαιούνταν ο εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση πριν από την πανδημία.

Εάν ο μισθός υπολείπεται του κατώτατου, το κράτος θα αναπληρώνει τη διαφορά, ώστε στην τσέπη του εργαζόμενου να φθάνουν τα 650 ευρώ μεικτά.

Όσον αφορά στις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων αυτές θα καλύπτονται εξ’ ολοκλήρου από τον εργοδότη, επί του ονομαστικού μισθού των εργαζομένων.

Ως το τέλος του χρόνου η ισχύς του μέτρου στις αερομεταφορές
Μάλιστα, από την έναρξη εφαρμογής του μέτρου, ήτοι τις 15 Ιουνίου, καταργείται η δυνατότητα του εργοδότη να θέτει με διευθυντικό δικαίωμα το προσωπικό του στη διαδικασία ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησης (αναστολή σύμβασης), καθώς κάτι τέτοιο θα λειτουργούσε ως αντικίνητρο για την εφαρμογή του μηχανισμού.

Η μείωση του χρόνου εβδομαδιαίας εργασίας δεν επιφέρει μετατροπή της σύμβασης εργασίας των εργαζομένων που εντάσσονται στον μηχανισμό, για το χρονικό διάστημα που οι επιχειρήσεις-εργοδότες κάνουν χρήση του μέτρου.

Η ρύθμιση θα εφαρμόζεται μόνο σε εργαζομένους που έχουν εξαρτημένη σχέση εργασίας, πλήρους απασχόλησης.

Σε ότι αφορά τον κλάδο των αερομεταφορών, η ρύθμιση είναι διευρυμένη και θα ισχύσει μέχρι και το τέλος του χρόνου. Δηλαδή θα ισχύσει από 15 Ιουνίου έως και 31 Δεκεμβρίου του 2020.

Η τροπολογία ρυθμίζει ακόμη την καταβολή και την αναλογία του επιδόματος αδείας και του επιδόματος Χριστουγέννων για το 2020.

Ποιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής

4. Δικαίωμα συμμετοχής στον πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ έχουν όλες οι επιχειρήσεις, συνεχούς ή εποχικής λειτουργίας, ανεξαρτήτως Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ), υπό τις εξής προϋποθέσεις:
(α) Επιχειρήσεις-εργοδότες που υποχρεούνται σε υποβολή περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ πρέπει να παρουσιάζουν μείωση κατά 20% τουλάχιστον του κύκλου εργασιών ΦΠΑ (κωδικός 312 περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ), σε σχέση με τον κύκλο εργασιών αναφοράς, ανάλογα με τον μήνα ένταξής τους στη ρύθμιση και το είδος των φορολογικών βιβλίων, ως εξής:

ii) Για τις επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία:

Ανεξαρτήτως μήνα ένταξης, δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι επιχειρήσεις που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, σε περίπτωση μηδενικού κύκλου εργασιών κατά το έτος 2019 και τον Φεβρουάριο 2020, και οι επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία, σε περίπτωση μηδενικού κύκλου εργασιών κατά το έτος 2019 και το πρώτο τρίμηνο του 2020.

β) Οι επιχειρήσεις-εργοδότες, που δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης ΦΠΑ ή απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ, πρέπει να παρουσιάζουν μείωση κατά 20% τουλάχιστον των ακαθάριστων εσόδων (κωδικός 047 δήλωσης Ε3), σε σχέση με τα ακαθάριστα έσοδα αναφοράς, ανάλογα με τον μήνα ένταξης, ως εξής:

Με τον μηχανισμό «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», η Πολιτεία αναλαμβάνει την υποχρέωση αναπλήρωσης κατά ποσοστό 60% του εισοδήματος των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση, των οποίων μειώνεται μονομερώς από τον εργοδότη ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας έως του ποσοστού 50%.

Επιπλέον, με την προτεινόμενη διάταξη, ορίζεται ότι σε περίπτωση που οι καθαρές αποδοχές του εργαζομένου, συμπεριλαμβανομένου του ποσοστού αναπλήρωσης, μέσω του μηχανισμού, υπολείπονται του κατώτατου νομοθετημένου μισθού, η διαφορά, που προκύπτει, θα καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό και ότι ο εργοδότης έχει υποχρέωση να καλύψει πλήρως τις ασφαλιστικές εισφορές του εργαζομένου για το σύνολο του ονομαστικού μισθού του.

Η προσωρινή μείωση του χρόνου εργασίας των εργαζομένων που θα υπαχθούν στο μηχανισμό, μπορεί να διαρκέσει για έναν ή περισσότερους μήνες εντός του χρονικού διαστήματος ισχύος του μηχανισμού και, στο διάστημα αυτό, δεν επιτρέπεται: α) η μεταβολή του είδους της σύμβασης εργασίας, β) η μεταβολή των τακτικών αποδοχών που ίσχυαν κατά το χρόνο μείωσης του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας και γ) η καταγγελία των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων των οποίων μειώθηκε προσωρινά ο εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας.

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες που έχουν ανακύψει στον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών, καθώς και των επιχειρήσεων των οποίων η δραστηριότητα συνδέεται με αυτές, κατ’ εξαίρεση, η Πολιτεία καλύπτει, μέσω του μηχανισμού «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», πλέον του 60% του εισοδήματος των εργαζομένων, λόγω της μείωσης του χρόνου εργασίας τους και τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο χρόνο που οι εργαζόμενοι αυτοί δεν θα απασχοληθούν και παρέχει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις αυτές να παρατείνουν τη συμμετοχή τους στον μηχανισμό έως τις 31.12.2020, με την προϋπόθεση ότι είχαν ενταχθεί στον μηχανισμό για κάποιο χρονικό διάστημα, από τις 15.6.2020 έως τις 30.9.2020.

Τέλος, με την προτεινόμενη διάταξη, καταργείται το άρθρο ένατο της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 68), που αφορά στη λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας, προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι επιχειρήσεις-εργοδότες να κάνουν χρήση του μηχανισμού «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» προς όφελος της διατήρησης των θέσεων εργασίας με παράλληλη στήριξη των επιχειρήσεων, στο πλαίσιο της επανεκκίνησης της αγοράς εργασίας.

Μέτρα οικονομικής ενίσχυσης εποχικά εργαζομένων

1. α) Οι εργοδότες-επιχειρήσεις που επαναπροσέλαβαν εργαζόμενους, οι οποίοι απασχολήθηκαν, κατά το έτος 2019, με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε κύρια και μη κύρια ξενοδοχειακά και τουριστικά καταλύματα εποχικής λειτουργίας, κατά τη θερινή τουριστική περίοδο του έτους 2020, σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν. 1346/1983 (Α’ 46), σε συνδυασμό με τους όρους κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, που είναι σε ισχύ, έχουν δικαίωμα από 1.6.2020 έως 30.9.2020 να θέσουν σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού της επιχείρησής τους.
β) Οι εργαζόμενοι, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε αναστολή, είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού του δέκατου τρίτου άρθρου της από 14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 64), όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 3 του ν. 4682/2020 (Α΄ 76).

2. α) Οι εργοδότες-επιχειρήσεις που επαναπροσέλαβαν εργαζόμενους-οδηγούς τουριστικών λεωφορείων, οι οποίοι απασχολήθηκαν, κατά το έτος 2019, με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε επιχειρήσεις τουριστικών λεωφορείων, κατά τη θερινή τουριστική περίοδο του έτους 2020, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 38 του ν. 1836/1989 (Α’ 79), σε συνδυασμό με τους όρους συλλογικών συμβάσεων εργασίας που είναι σε ισχύ, έχουν δικαίωμα από 1.6.2020 έως 30.9.2020 να θέσουν σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού της επιχείρησής τους.
β) Οι εργαζόμενοι, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε αναστολή, είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού του δέκατου τρίτου άρθρου της από 14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 3 του ν. 4682/2020.

3. Οι συμβάσεις εργασίας των προαναφερόμενων εργαζομένων επιχειρήσεων-εργοδοτών, που δεν θα επαναλειτουργήσουν, τίθενται σε αναστολή και οι εν λόγω εργαζόμενοι είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

4. α) Οι εργοδότες-επιχειρήσεις, όπως ορίστηκαν ανωτέρω, υποχρεούνται να ανακαλέσουν οριστικά την αναστολή συμβάσεων εργασίας μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων, με βάση το ποσοστό πληρότητας για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις τουριστικών λεωφορείων της επιχείρησης σταδιακά, ως εξής:
i) Με τη συμπλήρωση 20% της πληρότητας, οριστική ανάκληση της αναστολής τουλάχιστον του 1/3 των συμβάσεων εργασίας των ανωτέρω εργαζομένων.
ii) Με τη συμπλήρωση 50% της πληρότητας, οριστική ανάκληση αναστολής τουλάχιστον του 2/3 των συμβάσεων εργασίας των ανωτέρω εργαζομένων.
iii) Με τη συμπλήρωση 80% της πληρότητας, οριστική ανάκληση αναστολής όλων των συμβάσεων εργασίας των ανωτέρω εργαζομένων.
β) Οι εν λόγω εργοδότες-επιχειρήσεις έχουν δικαίωμα να υπαγάγουν στον μηχανισμό «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» τους εργαζόμενους, των οποίων η αναστολή των συμβάσεων εργασίας έχει ανακληθεί οριστικά.
γ) Επίσης, οι συγκεκριμένοι εργοδότες-επιχειρήσεις έχουν δικαίωμα να εφαρμόζουν συνδυαστικά τις περ. α και β, μέχρι τις 30.9.2020.

5. Η αποζημίωση ειδικού σκοπού ορίζεται στο πόσο των 534 ευρώ για κάθε μήνα αναστολής της σύμβασης εργασίας και επί του ποσού αυτού υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζομένου.

6. Οι επιχειρήσεις-εργοδότες, που κάνουν χρήση των ρυθμίσεων, υποχρεούνται να μην προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.

Έκτακτη αποζημίωση εποχικά εργαζομένων

1. Εποχικά εργαζόμενοι του τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου, που επιδοτούνται, με βάση την περ. β της παρ. 2 του άρθρου 4, σε συνδυασμό με την παρ. 9 του άρθρου 6 του ν. 1545/1985 (Α’ 91), που απασχολήθηκαν, κατά το έτος 2019, με πλήρη ή μερική απασχόληση, για τους οποίους δεν υπάρχει υποχρέωση επαναπρόσληψης κατά τις ισχύουσες διατάξεις και οι οποίοι έλαβαν τακτική επιδότηση ανεργίας, διάρκειας τριών μηνών και πέντε ημερών, κατά το χρονικό διάστημα από τον Σεπτέμβριο 2019 έως και τον Φεβρουάριο 2020, είναι δικαιούχοι μηνιαίας έκτακτης αποζημίωσης ποσού ίσου προς το τελευταίο μηνιαίο επίδομα ανεργίας που έλαβαν.

2. Η αποζημίωση καταβάλλεται μηνιαία για τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο 2020, εφόσον οι ανωτέρω δικαιούχοι παραμείνουν εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ για το αντίστοιχο διάστημα.

3. Οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές των ανωτέρω εργαζομένων, οι οποίοι έχουν προσληφθεί ή θα προσληφθούν έως τις 30.9.2020 με μερική απασχόληση, καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό για το διάστημα από 1.6.2020 έως 30.9.2020.

Η έκτακτη αποζημίωση απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά ή κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου, συμπεριλαμβανομένης και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 (Α΄ 152), δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα νομικά πρόσωπα των τελευταίων και τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως, επίσης, δεν κατάσχεται από πιστωτικά ιδρύματα για οφειλές προς αυτά, ούτε συμψηφίζεται με οφειλές προς πιστωτικά ιδρύματα και δεν προσμετράται στο συνολικό- πραγματικό ή τεκμαρτό -οικογενειακό εισόδημα.

Δικαίωμα ένταξης στο μηχανισμό στήριξης εργαζομένων που διατελούν σε άδεια

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με την προτεινόμενη διάταξη, καθίστανται δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού για το χρονικό διάστημα από την 1η.5.2020 έως τη λήξη της αναστολής λειτουργίας της επιχείρησης, οι εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις-εργοδότες, των οποίων η λειτουργία ανεστάλη με εντολή δημόσιας αρχής και οι οποίοι είχαν εξαιρεθεί από τον ειδικό μηχανισμό στήριξης του δέκατου τρίτου άρθρου της από 14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 64), ως διατελούντες σε νόμιμη άδεια, όπως άδεια ασθένειας, άδεια μητρότητας ή εξάμηνη ειδική παροχή μητρότητας, εφόσον η άδεια έληξε ή θα λήξει κατά το χρονικό διάστημα αναστολής της λειτουργίας της επιχείρησής τους.

Επίσης, αποσαφηνίζεται δε, ότι η αποζημίωση ειδικού σκοπού υπολογίζεται κατ’ αναλογία των ημερών κατά τις οποίες η σύμβαση εργασίας των ανωτέρω εργαζομένων τελεί σε αναστολή, με βάση υπολογισμού του ποσού που αντιστοιχεί σε 30 ημερολογιακές ημέρες και ανέρχεται στα 534 ευρώ.

Δυνατότητα χρήσης μειωμένου ωραρίου εργασίας γονέων ως έκτακτο και προσωρινό μέτρο
Όπως επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση, η προτεινόμενη ρύθμιση κρίνεται αναγκαία, στο πλαίσιο λήψης έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας, για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διάδοσης του κορωνοϊού COVID19, ως προς την οργάνωση του χρόνου εργασίας, κατ’ εξαίρεση των κείμενων διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας για τα χρονικά όρια εργασίας, καθώς παρέχει τη δυνατότητα στους εργαζόμενους γονείς να προβαίνουν, κατόπιν αίτησής τους και σχετικής συμφωνίας με τον εργοδότη, σε μία έκτακτη και προσωρινή μείωση του ημερήσιου συμβατικού ωραρίου τους, η οποία μπορεί να φθάνει έως και το 25%, χωρίς ανάλογη περικοπή των αποδοχών τους.

Στην περίπτωση αυτή, προβλέπεται ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να απασχοληθούν πέραν του ωραρίου τους, σε άλλες εργάσιμες ημέρες, σε χρόνο που συμφωνείται μεταξύ των μερών, κατά ώρες αντίστοιχες των ως άνω ωρών μείωσης του ωραρίου εργασίας τους, χωρίς επιπλέον αμοιβή υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης.

Για το λόγο αυτό, η διευκόλυνση αυτή παρέχεται ανεξάρτητα ή συμπληρωματικά της άδειας ειδικού σκοπού.

Με την προτεινόμενη διάταξη, παρέχεται περαιτέρω εξουσιοδότηση στον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων να καθορίζει, με απόφασή του, τους ειδικότερους όρους και κάθε περαιτέρω αναγκαία λεπτομέρεια.

Παράταση αναστολής συμβάσεων εργασίας για τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο 2020
Με την προτεινόμενη διάταξη, επιδιώκεται η στήριξη των επιχειρήσεων-εργοδοτών που ανήκουν στους κλάδους της εστίασης, του τουρισμού, των μεταφορών, του πολιτισμού και αθλητισμού, οι οποίοι πλήττονται σημαντικά από τις δυσμενείς συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, καθώς και η ενίσχυση των εισοδημάτων των εργαζομένων τους, μέσω της παροχής αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

Όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση, απώτερος στόχος είναι η διατήρηση των θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες συνθήκες επηρεάζουν αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα των επιχειρήσεων και τη δυνατότητά τους να απασχολούν τους εργαζόμενους.

Επίσης, με την προτεινόμενη διάταξη, δίνεται η δυνατότητα σε επιχειρήσεις των κλάδων τουρισμού, μεταφορών, πολιτισμού και αθλητισμού, που πλήττονται σημαντικά, βάσει Κωδικών Αριθμών Δραστηριότητας (ΚΑΔ), που ορίζονται από το υπουργείο Οικονομικών, να αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων τους για χρονικό διάστημα έως 30 ημερών και, σε κάθε περίπτωση, όχι πέραν της 31ης.7.2020.

Ειδικότερα, για τις επιχειρήσεις-εργοδότες του κλάδου της εστίασης, που πλήττονται σημαντικά, βάσει ΚΑΔ, που ορίζονται από το υπουργείο Οικονομικών, η προτεινόμενη ρύθμιση μπορεί να εφαρμοστεί, μέχρι και τις 30.6.2020.

Ακόμα, οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες μπορούν να αναστείλουν τις συμβάσεις εργασίας των εργαζομένων τους που δεν είχαν ήδη τεθεί σε αναστολή.

Οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων αυτών, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε αναστολή, είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού, κατ’ αναλογία των ημερών αναστολής των συμβάσεων εργασίας τους, με βάση υπολογισμού το ποσό των 534 ευρώ, που αντιστοιχεί στις 30 ημέρες και τους παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη επί του ονομαστικού τους μισθού για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα της αναστολής των συμβάσεων εργασίας τους.

Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, για όσο χρόνο κάνουν χρήση των ανωτέρω μέτρων και, σε κάθε περίπτωση, μέχρι την 31η.7.2020 και την 30ή.6.2020, αντίστοιχα, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις του προσωπικού τους με καταγγελία συμβάσεων εργασίας και, επιπλέον, υποχρεούνται, μετά από τη λήξη του χρονικού διαστήματος της αναστολής των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων τους, να διατηρήσουν για χρονικό διάστημα 30 ημερών τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας.

Τέλος, παρέχεται εξουσιοδότηση στους υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων να ρυθμίζουν, με κοινή απόφασή τους, τους ειδικότερους όρους και τις προϋποθέσεις καταβολής της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, καθώς και κάθε άλλη περαιτέρω αναγκαία λεπτομέρεια.

Η τροπολογία περιλαμβάνει και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις σχετικά με την απασχόληση συνταξιούχων και, μεταξύ άλλων, προβλέπεται η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, λόγω αγροτικής δραστηριότητας, με ετήσιο εισόδημα έως 10.000 ευρώ.