Από τον Ανδρέα στη Φώφη...

Από τον Ανδρέα στη Φώφη...

Σταύρος Λυγερός

Το ΠΑΣΟΚ γιορτάζει τα 45α γενέθλιά του, έχοντας μάλλον μεταβεί αυτοβούλως στον κάλαθο των αζήτητων της ιστορίας. Τα σχήματα που διαδέχθηκαν το άλλοτε κραταιό Κίνημα ήταν πρώτα η Δημοκρατική Συμπαράταξη το...
2015 και πιο πρόσφατα το Κίνημα Αλλαγής. Γιατί λοιπόν Κίνημα Αλλαγής; Προφανώς για να δημιουργηθεί η εντύπωση ενός νέου ξεκινήματος με τη συγκόλληση πολιτικών κινήσεων με μικρή, ή και ανύπαρκτη εκλογική απήχηση.

Κατά μία έννοια, η Φώφη Γεννηματά επιχειρεί μία επανάληψη αυτού που έκανε στη δεκαετία του 2000 ο Αλέκος Αλαβάνος, συστήνοντας τον ΣΥΡΙΖΑ για να προσελκύσει κινήσεις και ομάδες της ευρύτερης Αριστεράς. Δεν ήταν, ωστόσο, η προσθήκη των συνιστωσών που εκτόξευσε εκλογικά τον ΣΥΡΙΖΑ το 2012 και το 2015 τον έστειλε στους θώκους της εξουσίας. Ήταν η άτυπη χρεοκοπία και τα Μνημόνια.

Η πολιτικοεκλογική αποδόμηση του ΠΑΣΟΚ είναι εξίσου εντυπωσιακή με τη θυελλώδη επέλασή του προς την εξουσία (1974-81) και την εδραίωσή του ως ηγεμονική πολιτική δύναμη στις δεκαετίες του 1980 και 1990. Ο Ανδρέας Παπανδρέου εκμεταλλεύθηκε με διορατικότητα το ριζοσπαστικό κύμα που σάρωσε την Ελλάδα τη δεκαετία του 1970 για να οικοδομήσει σοσιαλιστικό κόμμα εξουσίας.

Αλλαγή σε τρεις άξονες

Το ρεύμα της Αλλαγής αναπτύχθηκε γύρω από τρεις άξονες:

Πρώτον, τον εκδημοκρατισμό και την οριστική υπέρβαση των υπολειμμάτων του εμφυλιοπολεμικού κλίματος.
Δεύτερον, την εθνική χειραφέτηση από την ξένη εξάρτηση.
Τρίτον, τη δημιουργία Κράτους Πρόνοιας.
Εκφράζοντας το κύμα του αριστερόστροφου μικροαστισμού το ΠΑΣΟΚ εκτοξεύθηκε από το 13% του 1974 στο 48% του 1981. Η είσοδος στους αρμούς της εξουσίας έφερε τα κατά κανόνα θολά οράματα αντιμέτωπα με την πραγματικότητα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου και η ηγετική του ομάδα είχαν αποδείξει ότι ήξεραν άριστα να ασκούν αντιπολίτευση. Αναλαμβάνοντας το πηδάλιο κλήθηκαν να αποδείξουν ότι μπορούσαν να ασκήσουν δημιουργικά και τις κυβερνητικές ευθύνες.

Η μεταλλαγή του ΠΑΣΟΚ από κίνημα διαμαρτυρίας σε κόμμα εξουσίας δεν ήταν τόσο επιτυχής, αν κι αυτό αρχικά δεν ήταν τόσο ευδιάκριτο, λόγω του κλίματος ευφορίας και ελπίδας. Το κυβερνητικό παρελθόν της ΝΔ, άλλωστε, κάλυπτε για μεγάλο διάστημα τις ανεπάρκειες της "πράσινης" διακυβέρνησης. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ταυτίσθηκε με την πολιτική χειραφέτηση και την εισβολή της "μικροαστικής θάλασσας" στο κέντρο της πολιτικής σκηνής...