Η γιορτή για το Πολυτεχνείο και οι κανόνες που πρέπει να τηρούνται

Στην ομιλία του στη Βουλή χθες, ο θαυμαστής της χούντας, νεοναζί, υπόδικος για βαριά ποινικά, βουλευτής της Χρυσής Αυγής, Γιάννης Λαγός, βρήκε την ευκαιρία να συγχαρεί κάποια ιδιωτικά σχολεία της χώρας που δεν θα γιορτάσουν την επέτειο του Πολυτεχνείου. Ο ανατριχιαστικός αυτός έπαινος έφερε στην προσοχή μας την ανακοίνωση της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδας (ΟΙΕΛΕ) η οποία έχει εκδώσει από χθες μια σειρά ανακοινώσεων και ενημερώσεων για το θέμα, μεταξύ αυτών τη σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας και μια λίστα με σχολεία που, κατά την πληροφόρηση τους, δεν θα την τηρήσουν.

Ο ΟΙΕΛΕ βέβαια ελέγχεται και για το γεγονός ότι στη λίστα των παραβατών εντάσσει και τα σχολεία που θα κάνουν γιορτή αλλά θα κάνουν και μάθημα ενώ ούτε στη σχετική εγκύκλιο ούτε στην υπουργική απόφαση αναφέρεται ρητώς πως δεν θα πραγματοποιηθούν μαθήματα.

Συγκεκριμένα η εγκύκλιος αναφέρει πως σύμφωνα με το άρθρο 2 της με αρ. 10645/ΓΔ4/2018 Υ.Α. (Β΄ 120): «[…] κατά την επέτειο της 17ης Νοεμβρίου πραγματοποιούνται στα Γυμνάσια, στα Γενικά Λύκεια, στα Επαγγελματικά Λύκεια, στα Γυμνάσια ΕΑΕ, στα Λύκεια ΕΑΕ, στα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια-Λύκεια και στα Ε.Ε.Ε.ΕΚ. εορταστικές επετειακές εκδηλώσεις και δρώμενα στον χώρο εκδηλώσεων των σχολείων ή σε άλλο κατάλληλο χώρο με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών. […] Αν η ημέρα αυτή συμπίπτει με Σάββατο ή αργία, οι ανωτέρω εκδηλώσεις πραγματοποιούνται την προηγουμένη του Σαββάτου ή της αργίας αυτής».

Συμπεραίνουμε άρα πως παραβάτες είναι τα σχολεία που δεν έκαναν καθόλου γιορτή ανεξαιρέτως του αν λειτούργησαν, ή όχι, σήμερα.

Τι απαντούν τα σχολεία

Στις καταγγελίες και διαμαρτυρίες της ΟΙΕΛΕ απάντησε ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων (ΣΙΣ) με ανακοίνωση στην οποία απαντά πως τα μέλη του τηρούν απόλυτα το γράμμα και το πνεύμα της εγκυκλίου, γεγονός που διαψεύδουν εκπαιδευτικοί μέλη της ΟΙΕΛΕ ενώ για κάποια σχολεία αναφέρεται πως άλλαξαν γνώμη λόγω των αντιδράσεων. Για λόγους οικονομίας της συζήτησης ας δεχτούμε την απάντηση.

Ο ΟΙΕΛΕ άλλωστε έχει το βάρος χειρισμού και τεκμηρίωσης και των καταγγελιών του και σαν έμπειρο σωματείο που είναι, αν θελήσει να δώσει συνέχεια στην υπόθεση διαθέτει τα εργαλεία για να το πράξει.

Το πρόβλημα είναι πως ο ΣΙΣ ντύνει την απάντηση του με μερικές παράξενες, επιθετικές και μάλλον ακατανόητες αναφορές χωρίς να κάνει τον κόπο να εξηγήσει ούτε πως του προέκυψαν οι σκέψεις αυτές ούτε τι ακριβώς ισχύει.

Αυτό που δεν είναι ακριβώς κατανοητό είναι το ποια άποψη έχει τελικά ο ΣΙΣ για την υποχρέωση όλων των σχολείων της χώρας να τηρούν αυτά που ορίζει η Πολιτεία. Όταν λέμε «όλων» εννοούμε «όλων» και δη των ιδιωτικών που, καλώς ή κακώς, όπως ορίζεται από την παράγραφο 8 του άρθρου 16 του Συντάγματος τελούν υπό την εποπτεία του κράτους, το οποίο τους παραχωρεί ως δικαίωμα να λειτουργούν μιας και  η εκπαίδευση αποτελεί δική του ευθύνη και αποστολή. Πρέπει δηλαδή να καταλάβουμε αν, τελικά, πιστεύουν πραγματικά πως θα τηρούν όποιους νόμους και κανόνες τους αρέσουν.

Στην ανακοίνωση του ο Σύνδεσμος αναφέρει πως τα ιδιωτικά σχολεία «τιμούν τις επετείους στην πραγματική, στην ιστορική και όχι στην φαντασιακή τους βάση. Δεν τις χρησιμοποιούν ως όχημα απλά για να χαθεί μάθημα, δεν υποτάσσονται στον ιδεολογικό καταναγκασμό και την ομοιομορφία του κεντρικού σχεδιασμού».

Προβληματική καταγγελία

Καταρχάς η καταγγελία, παρότι είναι προβληματική όπως ήδη εξηγήσαμε, αφορά συγκεκριμένα σχολεία κι όχι το σύνολο των μελών του ΣΙΣ. Αλλά ας το αφήσουμε αυτό στην άκρη. Τι ακριβώς σημαίνει η αποστροφή περί «φαντασιακής βάσης» της επετείου; Η επέτειος είναι εθνική κι η σχολική γιορτή καθιερωμένη από το 1981. Τα ιδιωτικά σχολεία που έχουν πόρους, υποδομές και δυνατότητες μπορούν να φροντίσουν η γιορτή να είναι μια σημαντική εκπαιδευτική εμπειρία.

Ομιλίες, προβολή ταινιών και ντοκιμαντέρ, παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις, τέχνη, μουσική, όλα αυτά μπορούν να τα επικαλεστούν, να τα χρησιμοποιήσουν για να χτίσουν μια γιορτή με ουσία και περιεχόμενο. Τι θα εμπόδιζε ένα σχολείο νa καλέσει με Skype π.χ. τον Κωστή Κορνέτη, τον νέο ιστορικό με τη λαμπρή ακαδημαική καριέρα που έγραψε το διεθνώς βραβευμένο βιβλίο «Τα παιδιά της δικτατορίας», από το οποίο θα μπορούσαν να αναγνωστούν μαρτυρίες κι ιστορίες πολύ πέρα των γνωστών και χιλιοακουσμένων.

Ή, για να πούμε ένα άλλο παράδειγμα, πόση «φαντασιακή βάση» έχει η ταινία «Τα κορίτσια της βροχής» της Αλίντας Δημητρίου, στην οποία οι έφηβες κι έφηβοι του λυκείου θα μπορούσαν να δουν γυναίκες που ήταν σχεδόν συνομήλικες τους όταν βασανίστηκαν στα κελιά της ΕΑΤ-ΕΣΑ. Η τόσο επιθετική αναφορά στη «φαντασιακή βάση» που αρνούνται να υπηρετήσουν κόβωντας τη γιορτή δεν δικαιολογείται. Κι επειδή εκφέρεται ως αντίθεση στην «επίσημη» ιστορία αφήνει πολλά περιθώρια για την ευαισθησία των συντακτών για τα γεγονότα που μνημονεύονται την 17η Νοεμβρίου.

Ο ΣΙΣ όμως μας εκπλήσσει πολλαπλά και με τη διατύπωση «δεν υποτάσσονται στον ιδεολογικό καταναγκασμό και την ομοιομορφία του κεντρικού σχεδιασμού». Αν η επίσημη ιστορία είναι «ιδεολογικός καταναγκασμός» και το πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας «ομοιομορφία του κεντρικού σχεδιασμού» τότε τι να περιμένουμε στη συνέχεια; Να αποφασίζει το κάθε σχολείο το πρόγραμμα του, την ύλη και τα εγχειρίδια του μόνο του επειδή, έτσι, αντιστέκεται;

Κι επειδή κάποιοι θα πουν «ναι, ας γίνει έτσι» να το θέσουμε και διαφορετικά: αν αύριο ένα σχολείο αποφασίσει να μην γιορτάζει την 28η Οκτωβρίου θα είμαστε οκ; Αν αποφασίσει να κάνει γιορτή για τον βομβαρδισμό του ΔΣΕ στον Γράμμο; Αν ένας δάσκαλος θελήσει να διδάξει το βιβλίο ενός αρνητή του Ολοκαυτώματος; Θα το περάσουμε στο ντούκου; Γι’αυτό τα κράτη έχουν επίσημη ιστορία και η εγκύκλιος εκπαίδευση παραδοσιακά μένει σε αυτή, για να μην χρειάζεται να κάνουμε αυτή την κουβέντα κάθε φορά.

Σε ό,τι αφορά το θέμα του προγράμματος, ο Σύνδεσμος λέει πως τα μέλη του «δεν παραβιάζουν ούτε τη λογική ούτε την εμπιστοσύνη που οφείλουν στις οικογένειες των μαθητών τους: δεν ψάχνουν αφορμές να χαθεί εκπαιδευτικός χρόνος». Μα δεν χρειάζεται «αφορμές»! Οι αργίες, οι επέτειοι, οι γιορτές ορίζονται με υπουργική απόφαση. Τις οποίες υποχρεούνται να εφαρμόσουν απαρεγκλίτως όλοι. Οι σχολικές γιορτές δε, θεωρούνται μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος, μέρος της ύλης.

Ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων επισημαίνει πως μέλη του είχαν δράση στη δικτατορία, πως ιδιωτικά σχολεία έδωσαν εργασία και προστάτεψαν εκπαιδευτικούς που διώκονταν από το καθεστώς. Αυτό δεν αμφισβητείται από κανέναν. Το πρόβλημα είναι τα όσα απαντά σήμερα στην ανακοίνωση που, αν είχε αποφευχθεί, το θέμα ίσως να είχε περάσει στα πολύ ψιλά της ειδησεογραφίας.

Αν ο ΣΙΣ θεωρεί ότι το να αφιερώσει 2 ώρες από το πρόγραμμα της μέρας για να κάνει εκπαιδευτική γιορτή για την επέτειο του Πολυτεχνείου συνιστά παραχώρηση στο «φαντασιακό» που με το αντιδικτατορικό μήνυμα του δημιουργεί «στρατευμένους μαθητές» τότε πρέπει να το πει ακόμη πιο καθαρά και να διεκδικήσει με πολιτικά μέσα τη δυνατότητα αυτή. Ξέρουμε ήδη τουλάχιστον ένα κόμμα που θα τον στηρίξει, αυτό που τον επαίνεσε χθες. Ως τότε όλα τα μέλη του ανεξαιρέτως υποχρεούνται να τηρούν τους νόμους, τους κανόνες και το Σύνταγμα της χώρας.