Ο φόβος του κραχ στην οικονομία, οι συντάξεις και το σενάριο για άμεσες εκλογές

Πριν από μερικούς μήνες, όταν ο Ερντογάν προκήρυξε πρόωρες εκλογές στην Τουρκία, πολλοί αναρωτήθηκαν γιατί το έκανε. Αν και δεν είχε αντίπαλο και θεωρούσε εαυτόν σίγουρο νικητή η κίνησή του προκάλεσε πολλά ερωτηματικά. Όλα απαντήθηκαν λίγες εβδομάδες μετά τις κάλπες.

Ο «Σουλτάνος» έκανε εκλογές διότι γνώριζε ότι η τουρκική οικονομία πατάει σε σαθρά θεμέλια και δεν ήθελε σε καμιά περίπτωση να «σκάσει» πριν πάρει το «αναβάπτισμα» από τον λαό του.

Σήμερα η τουρκική λίρα έχει καταρρεύσει, η καθημερινότητα είναι δραματική, οι τράπεζες υποβαθμίζονται συνεχώς και το ΔΝΤ πλησιάζει όλο και περισσότερο. Αλλά ο Ερντογάν είναι ο απόλυτος ηγέτης…

Τηρουμένων των αναλογιών μπορεί και στην Ελλάδα να συμβεί κάτι τέτοιο με τον ΣΥΡΙΖΑ να οδηγείται γρήγορα σε εκλογές, όχι επειδή ο Πάνος Καμμένος θα γίνει… λέων και θα ρίξει την κυβέρνηση (που δεν μπορεί και κανείς δεν τον υπολογίζει) για το Μακεδονικό.

Αλλά γιατί η οικονομία δεν είναι «παράδεισος» όπως η κυβέρνηση θέλει να παρουσιάζει. Οι φόβοι για νέα ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, η μεγάλη αναταραχή στο χρηματιστήριο και την αγορά ομολόγων, οι διεθνείς αναταράξεις, κυρίως λόγω της Ιταλίας, η αδυναμία πρόσβασης στις αγορές (γιατί δεν το ήθελε ο Τσίπρας) και μια προεκλογική τάση τύπου «Αλέξη δώστα όλα», θέτουν σε κίνδυνο τις θυσίες του ελληνικού λαού.

H υπόθεση με τις συντάξεις είναι ένα ζήτημα που μπορεί να αποτελέσει το φιτίλι για πρόωρες εκλογές. Αν δηλαδή η κυβέρνηση πετύχει να ακυρωθεί ή να ανασταλεί το μέτρο της περικοπής, τότε θα έχει κάθε λόγο να στήσει κάλπες. Το αφήγημα που χρειάζεται για εκλογές θα το έχει στα χέρια της, ενώ θα είναι ανοικτό και το Μακεδονικό, δεν θα έχει χρεωθεί απολύτως καμιά συμφωνία, αφού αυτή κολλάει στα Σκόπια και η «καυτή πατάτα» θα πέσει στην επόμενη κυβέρνηση.

Το θετικό μήνυμα που έστειλε η Αγκ. Μέρκελ για τις συντάξεις (έστω και με τον αστερίσκο της επίτευξης των στόχων για το πλεόνασμα) δημιουργεί την «μαγιά» που χρειάζεται ο πρωθυπουργός για να στήσει κάλπες. Παράλληλα, με το γεγονός ότι το ονοματολογικό θα πάει πίσω και δεν θα είναι το «καυτό» θέμα της προεκλογικής περιόδου.

Ετσι, δεν θα απέκλεισε κανείς έναν εκλογικό αιφνιδιασμό από τον Αλέξη Τσίπρα την ημέρα που θα κλειδώσει μια ευνοϊκή συμφωνία για τις συντάξεις. Αν αυτό συμβεί σε έκτακτο Eurogroup το Νοέμβριο ή θα πάει για τις αρχές Δεκεμβρίου, τότε όλα είναι πιθανά.

Η οικονομία είναι το πρόβλημα

Ωστόσο, τα οικονομικά δεδομένα της χώρας δεν είναι τόσο καλά, τουλάχιστον όσο θέλει το Μαξίμου να παρουσιάζει. Το χρηματιστήριο έχει καταρρεύσει καθώς οι επενδυτές εγκαταλείπουν αγορές όπως η ελληνική. Οι τραπεζικές μετοχές έχουν «εξαϋλωθεί» τις τελευταίες ημέρα στο Χρηματιστήριο και συμπαρασύρουν όλη την αγορά. Οι μετοχές των τραπεζών βρίσκονται σε χαμηλό 32 ετών.

Τα ομόλογα «τσιμπάνε» κάθε φορά που συμβαίνει κάτι στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα, οι πολυπόθητες επενδύσεις που θα αλλάξουν το κλίμα δεν έρχονται, παρά τις «επαφές» Τσίπρα στις ΗΠΑ και τους πανηγυρισμούς για συναντήσεις με διαχειριστές τεράστιων κεφαλαίων.

Στο μάτι του κυκλώνα βρίσκονται οι τράπεζες καθώς εκφράζονται ήδη ανησυχίες για την κεφαλαιακή επάρκειά τους και για το πόσο μπορούν να πετύχουν τους στόχους για τα κόκκινα δάνεια χωρίς να μειώσουν δραματικά την αξία του χαρτοφυλακίου τους. Οι διοικήσεις των τραπεζών θα πρέπει να «κουρέψουν» σημαντικά τις επισφάλειές τους και για να το πετύχουν αυτό θα πρέπει να προχωρήσουν σε ένα γενναίο πρόγραμμα πώλησης χαρτοφυλακίων δανείων αλλά και ακινήτων σε τιμές πολύ χαμηλές. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εγγράψουν τη ζημιά στους ισολογισμούς τους και να μειωθεί η κεφαλαιακή τους κατάσταση.

Παράλληλα, με τη μεγάλη πτώση στο ΧΑ, ουσιαστικά εξανεμίζεται η χρηματιστηριακή τους αξία ενισχύοντας τους φόβους ότι θα χρειαστεί νέα ανακεφαλαιοποίηση. Κι όλα αυτά προτού ενταθεί η κρίση στην Ιταλία, γεγονός διόλου απίθανο.

Αν χρειαστούν νέα κεφάλαια ο μόνος τρόπος να βρεθούν είναι να δοθούν από το «μαξιλάρι» που έχει συγκεντρώσει η κυβέρνηση και είναι της τάξης των 30 δις ευρώ. Όμως, αν «τραβηχτούν» χρήματα από τις τράπεζες και ταυτόχρονα εφαρμοστεί η μη περικοπή των συντάξεων και οι παροχές που έχουν εξαγγελθεί τότε το «μαξιλάρι» θα εξανεμιστεί.

Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι αποκλεισμένη από τον φθηνό δανεισμό των αγορών, κάτι που παραδέχθηκε και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος μιλώντας στην ΕΡΤ.

Ο υπουργός δήλωσε πως οι αγορές είναι δύσκολες τους τρεις τελευταίους μήνες, λόγω της Ιταλίας, της Τουρκίας και των αναδυόμενων αγορών.
Ωστόσο πρόσθεσε, πως υπάρχει σχεδιασμός για έξοδο, ο οποίος διευκολύνεται από το «μαξιλάρι ασφαλείας» που απέκτησε η χώρα. «Μας νοιάζει πότε θα βγούμε στις αγορές, αλλά είμαστε σε θέση πια να επιλέξουμε εμείς το χρόνο» είπε, επεσήμανε δε, πως στον σχεδιασμό αυτόν είναι να πληρωθούν πιο νωρίς τα πολύ πιο ακριβά δάνεια από την ΕΚΤ και το ΔΝΤ.

Η Ελλάδα πάσχει από έλλειψη εμπιστοσύνης.

«Το προσχέδιο του προϋπολογισμού της Ελλάδας για το 2019 δείχνει ότι η χώρα παίρνει πολύ πιο σοβαρά τους δημοσιονομικούς στόχους σε σύγκριση με την Ιταλία.

Όμως, με μία πιο προσεκτική ματιά στα προτεινόμενα μέτρα βλέπει κανείς «δημοσιονομική ολίσθηση», η οποία θα μπορούσε να ενταθεί μέχρι τις εκλογές του επόμενου έτους, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο νέας εκτίναξης των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων», αναφέρει σε χθεσινή έκθεσή της η Capital Economics.

Όπως σημειώνεται, η κυβέρνηση παρουσίασε δύο σενάρια για το 2019, βάσει των οποίων το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώνεται τουλάχιστον στο 3,5% του ΑΕΠ, που είναι ο στόχος που έχουν θέσει οι πιστωτές.

Σύμφωνα με την Capital Economics, οι δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας έχουν έως ένα βαθμό προσδώσει κάποια αξιοπιστία, καθώς η κυβέρνηση έχει ξεπεράσει τους δημοσιονομικούς στόχους σε κάθε μήνα του τρέχοντος έτους. Επιπλέον, οι προβλέψεις για το 2019 βασίζονται σε πιο ρεαλιστικές παραδοχές από τις αντίστοιχες προβλέψεις της ιταλικής κυβέρνησης

Προειδοποιήσεις

Μπροστά στον κίνδυνο νέου εκτροχιασμού έρχονται και οι προειδοποιήσεις, όχι μόνο από τους οίκους αξιολόγησης και από την τρόικα.

Ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, Φραγκίσκος Κουτεντάκης τόνισε σε συνέντευξή του στο capital ότιη συζήτηση για την περικοπή ή όχι των συντάξεων είναι ένας βασικός λόγος για τη δυσπιστία των αγορών απέναντι στην Ελλάδα». Και συνεχίζει: «Γι’ αυτό, με δεδομένη μάλιστα την αναστάτωση που προκαλεί η προεκλογική περίοδος, είναι απαραίτητη μια συμφωνία με τους δανειστές. «Τονίζω τη λέξη συμφωνία», λέει. Και φυσικά όχι μονομερείς ενέργειες από την πλευρά της κυβέρνησης, αφού είναι αυτονόητο ότι θα λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά. «Οι αγορές είναι σε στάση αναμονής, σημειώνει ο Φρ. Κουτεντάκης. Περιμένουν να δουν πού θα καταλήξει η συζήτηση».