Οδικός χάρτης για το Σκοπιανό με... δρόμους και αεροδρόμια

Εξελίξεις για το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ αναμένονται τις επόμενες ημέρες μετά την συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ζόραν Ζάεφ στο Νταβός όπου συμφωνήθηκαν αμοιβαίες κινήσεις καλής θέλησης για τη βελτίωση του κλίματος και την πρόοδο των συνομιλιών.

Ως πρώτο δείγμα καλής θέλησης προς την Ελλάδα ο Ζάεφ ανακοίνωσε την αλλαγή του ονόματος του αεροδρομίου των Σκοπίων ( έφερε το όνομα Μέγας Αλέξανδρος) και της κεντρικής λεωφόρου ( έφερε επίσης το ίδιο όνομα). Ο Αλέξης Τσίπρας ως ανταποδοτική κίνηση ανακοίνωσε πως η Αθήνα θα στηρίξει την υποψηφιότητα της γείτονος χώρας στην Πρωτοβουλία Αδριατικής – Ιονίου. Αλλά και θα προχωρήσει και στην κύρωση της δεύτερης φάσης της σχέσης των Σκοπίων με την Ε.Ε στο ελληνικό κοινοβούλιο.

Την ίδια ώρα, οι συνομιλίες ανέδειξαν και τις μεγάλες διαφορές που πρέπει να γεφυρώσουν Αθήνα και Σκόπια προκειμένου να επιτευχθεί λύση. Ο έλληνας πρωθυπουργός προέταξε το ζήτημα του αλυτρωτισμού ενώ ο σκοπιανός ομόλογός του ανέφερε ότι η αλλαγή του συντάγματος ης ΠΓΔΜ είναι πολύ δύσκολο θέμα.

Οι δύο πλευρές πάντως εμφανίζονται αποφασισμένες να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις. Ο  ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ για το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, Μάθιου Νίμιτς, έρχεται σε Αθήνα και Σκόπια στις 30 και 31 Ιανουαρίου αντίστοιχα ενώ επισημοποιήθηκε ότι οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Νίκος Κοτζιάς και Νίκολα Ντιμιτρόφ, θα είναι επικεφαλής των διαπραγματεύσεων, και όχι οι πρέσβεις.

Σύμφωνα με τα σκοπιανά ΜΜΕ η κυβέρνηση Ζάεφ ανακοίνωσε επίσημα ότι το Σάββατο θα διεξαχθεί Συμβούλιο πολιτικών αρχηγών στη χώρα, με στόχο να υπάρξει ευρεία εθνική συναίνεση στη διαδικασία για την εξεύρεση λύσης στο ονοματολογικό των Σκοπίων.

Τι εκτιμά το κυβερνητικό επιτελείο

Η Αθήνα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές αποτιμά θετικά τη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ζόραν Ζάεφ και κάνει λόγο για ειλικρινή συζήτηση, στην οποία άνοιξαν όλα τα ζητήματα.

Η κυβέρνηση υπογραμμίζει ιδιαίτερα πως το ζήτημα είναι να υπάρξει συνολική λύση που θα επαναθεμελιώσει τις σχέσεις των δύο χωρών.

Σε αυτό το πλαίσιο και η δήλωση του Αλέξη Τσίπρα: «δεν θέλουμε να λύσουμε απλά το θέμα του ονόματος, αλλά θέλουμε να θέσουμε τις σχέσεις των δύο χωρών μας σε στέρεα θεμέλια, στα θεμέλια του αλληλοσεβασμού και της καλής γειτονίας, που σημαίνει ότι πρώτα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον αλυτρωτισμό σε όλες του τις μορφές και μάλιστα με εγγυήσεις ότι δεν θα αφήσουμε κανένα ανοικτό παράθυρο ώστε να δημιουργηθούν εκ νέου παρόμοιες προκλήσεις στο μέλλον».

Η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι συντελέστηκε πρόοδος, η οποία επιβεβαιώνεται με κινήσεις καλής θέλησης εκατέρωθεν, οι οποίες και προαναγγέλθηκαν και κατά τις επίσημες δηλώσεις των δύο αρχηγών. Ιδιαίτερης σημασίας σε αυτό το πλαίσιο είναι η κίνηση εκ μέρους του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ για μετονομασία του αεροδρομίου και του εθνικού αυτοκινητοδρόμου των Σκοπίων, που έως τώρα φέρουν το όνομα «Μέγας Αλέξανδρος». Ειδικά για τον αυτοκινητόδρομο προανήγγειλε ότι θα ονομάζεται οδός «Φιλίας».

«Πρόκειται κατά τη γνώμη μας για έμπρακτη απόδειξη της βούλησης του Ζόραν Ζάεφ να άρει τις αλυτρωτικές θέσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων», σημειώνουν οι ίδιες πηγές, χαιρετίζοντας αυτή την κίνηση, την οποία και θεωρούν ως «ένα πρώτο προωθητικό βήμα». Οι κινήσεις καλής θέλησης εκ μέρους της Αθήνας, ανακοινώθηκαν από τον Έλληνα πρωθυπουργό και αφορούν για παράδειγμα στην υποψηφιότητα της γείτονος χώρας στην πρωτοβουλία Αδριατικής-Ιονίου και την κύρωση και της δεύτερης φάσης της συμφωνίας σύνδεσης της χώρας με την ΕΕ στο ελληνικό κοινοβούλιο.

Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το ΑΠΕ, κατά την συνάντηση περίπου δύο ωρών με τον Ζ. Ζάεφ (δυόμιση μαζί με τους ΥΠΕΞ των δύο χωρών) ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι λύση μπορεί να υπάρξει μόνο εφόσον πρόκειται για σύνθετη ονομασία που θα ισχύει έναντι όλων. Το «έναντι όλων» προφανώς περιλαμβάνει και την ίδια τη γείτονα. Κατά πληροφορίες, ο κ. Ζάεφ ανέφερε ότι στο παρελθόν ελληνικές κυβερνήσεις είχαν δεχθεί την ονομασία «Μακεδονία-Σκόπια», όπως και ότι είχαν δεχθεί ελληνικές κυβερνήσεις στο παρελθόν και διπλή χρήση, δηλαδή άλλη στο εσωτερικό και άλλη στο εξωτερικό. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο κ. Ζάεφ κατανόησε ότι το «Μακεδονία-Σκόπια» δεν μπορεί να αποτελεί λύση και συμφώνησε να προχωρήσει η συζήτηση σε μια νέα βάση.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός σημείωσε ότι η θέση της χώρας είναι σαφής, ότι είμαστε πλέον στο 2018, ότι το «έναντι όλων είναι έναντι όλων» και ότι πρέπει να βρουν μια πραγματική λύση για την οποία και η γείτονα χώρα θα είναι περήφανη και άρα θα μπορεί να την υποστηρίξει στο εσωτερικό της. Σε αυτή τη συζήτηση, για το «έναντι όλων», ο κ. Τσίπρας επέμεινε στο θέμα του Συντάγματος, με τον κ. Ζάεφ να αναφέρει ότι είναι ένα θέμα που προσπαθεί να το διαχειριστεί αλλά είναι ένα πολύ δύσκολο θέμα. Σε σχέση με αυτό η συζήτηση θα συνεχιστεί. «Πες την αλήθεια στον λαό σου, όπως έκανα εγώ και δεν θα χάσεις», παρότρυνε ο Αλέξης Τσίπρας τον Ζόραν Ζάεφ, κατά τις ίδιες πληροφορίες.

Συνοψίζοντας τη θέση της Αθήνας ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε στη συνάντηση: Πρώτα συζητάμε και καταλήγουμε στη σύνθετη ονομασία που θα ισχύει έναντι όλων και αίρεται κάθε υπόνοια αλυτρωτισμού και στη συνέχεια προχωράμε σε πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και στις ενταξιακές διαδικασίες για την ΕΕ.

«Είμαστε η πρώτη κυβέρνηση κατά τη θητεία της οποίας τα μνημεία αλυτρωτισμού μειώνονται αντί να αυξάνονται», υπογραμμίζουν πηγές της κυβέρνησης.

Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση

Η Νέα Δημοκρατία με ανακοίνωσή της κατηγόρησε τον κ. Τσίπρα ότι δεν μπορεί να διαπραγματευτεί με βάση το εθνικό συμφέρον, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στο ότι από τους δύο άντρες δεν έγινε καμία αναφορά για την αναθεώρηση του Συντάγματος των Σκοπίων.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση: «Η επίλυση του προβλήματος μεταξύ της Ελλάδος και της πΓΔΜ έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση την αναθεώρηση του Συντάγματος της γειτονικής χώρας προκειμένου να αλλάξει το όνομα της και να απαλειφθούν οι αλυτρωτικές θέσεις. 

Για αυτή την κρίσιμη παράμετρο ούτε ο κ. Τσίπρας ούτε ο κ. Ζάεφ  έκαναν την παραμικρή αναφορά. Είναι σαφές ότι ο κ. Τσίπρας  δεν μπορεί να διαπραγματευτεί με βάση  το εθνικό συμφέρον».

Ο Τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Β’ Αθηνών κ. Γιώργος Κουμουτσάκος, μετά τις δηλώσεις των Πρωθυπουργών Ελλάδας και ΠΓΔΜ στο Νταβός δήλωσε:

​ «Τα πρώτα συμπεράσματα, από τις δηλώσεις των πρωθυπουργών Ελλάδας και ΠΓΔΜ είναι τρία:

1. Δεν υπήρξε καμία σαφής αναφορά από την πλευρά του Έλληνα Πρωθυπουργού στην ανάγκη αλλαγής του Συντάγματος της γειτονικής χώρας, που είναι ο μόνος τρόπος, η μοναδική πραγματική εγγύηση, για να διασφαλισθεί το τέλος κάθε έκφρασης αλυτρωτισμού εκ μέρους των Σκοπίων.

2. Τα Σκόπια δηλώνουν ότι θα προχωρήσουν σε κινήσεις μετονομασίας του αεροδρομίου και λεωφόρων, κινήσεις  που στο μέλλον ή από άλλη Κυβέρνηση στα Σκόπια, μπορούν εύκολα να ανακληθούν.

Επιπλέον, αυτό είναι υποχρέωσή τους που πηγάζει από το Άρθρο 7 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 1995.

Αντίθετα, η Ελλάδα σε αντιστάθμισμα δίνει κάτι που είναι οριστικό και δεν ανακαλείται. Δηλαδή την προώθηση της υποψηφιότητας της ΠΓΔΜ στην Πρωτοβουλία Αδριατικής - Ιονίου και την κύρωση της 2ης φάσης της συμφωνίας σύνδεσης των Σκοπίων με την Ε.Ε. στο ελληνικό Κοινοβούλιο.

3. Μας ανησυχεί και μας προβληματίζει ιδιαίτερα ότι η διαπραγμάτευση φαίνεται να υιοθετεί τη λογική “τεμαχισμού” των ζητημάτων, ενώ είναι διαχρονική θέση της Ελλάδας ότι η επίλυση στο ζήτημα του ονόματος, με το εύρος εφαρμογής (erga omnes) και την κατάργηση του αλυτρωτισμού αποτελούν ως ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο, την προϋπόθεση για να απελευθερωθεί η διαδικασία προσκλήσεως στο ΝΑΤΟ και να ξεκινήσει η διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε.

Περιμένουμε η Κυβέρνηση να απαντήσει με σαφήνεια στα τρία αυτά πρώτα ερωτήματα.  

Κατά τα λοιπά επιφυλασσόμαστε για νέα αξιολόγηση της κατάστασης, όταν και εάν γνωρίσουμε το σύνολο των συμφωνηθέντων στο στάδιο αυτό».

Δημοκρατική Συμπαράταξη: Εν κρυπτώ διπλωματία από τον Τσίπρα, ακροδεξιά στροφή από τον Μητσοτάκη

Η Φώφη Γεννηματά, από την πλευρά της, έκανε λόγο για «εν κρυπτώ διπλωματία», ενώ άφησε αιχμές και κατά της Νέας Δημοκρατίας. Η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης τους καταλόγισε «παιχνίδια διχασμού».

Αναλυτικά: «Η εν κρυπτώ διπλωματία συνεχίζεται. Ο κ. Τσίπρας οφείλει τουλάχιστον να απαντήσει αν ανέλαβε δεσμεύσεις για την προώθηση της ενταξιακής διαδικασίας της ΠΓΔΜ χωρίς προηγούμενη λύση στο πρόβλημα.

Από την άλλη μεριά, η σημερινή τοποθέτηση του κ. Μητσοτάκη για μη λύση στο ζήτημα της ΠΓΔΜ, επιβεβαιώνει την πλήρη ακροδεξιά στροφή του και δεν εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα.

Δυστυχώς ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ εξακολουθούν να διχάζουν τον Ελληνικό λαό παίζοντας στην πλάτη του παιχνίδια με τα εθνικά θέματα».

Θεοδωράκης: Να πάψουμε να στρουθοκαμιλίζουμε

Με ανάρτησή του στο Twitter ο Σταύρος Θεοδωράκης σχολίασε θετικά την αλλαγή ονομάτων στο αεροδρόμιο και την εθνική οδό των Σκοπίων που ανακοίνωσε την Τετάρτη ο Ζόραν Ζάεφ κατά τη συνάντησή του με τον Αλέξη Τσίπρα.

«Καλή και απαραίτητη αρχή η αλλαγή ονομάτων στο αεροδρόμιο & την εθνική οδό των Σκοπίων. Θα πρέπει να ακολουθήσουν αλλαγές στο Σύνταγμα και τα σχολικά βιβλία. Και αντιστοίχως εμείς να πάψουμε να στρουθοκαμηλίζουμε βλέποντας μόνο διαβόλους στην άμμο αντί για γείτονες στον ορίζοντα» τόνισε ο επικεφαλής του Ποταμιού.