Το... διαχρονικό αίτημα της μονιμοποίησης των συμβασιούχων

Ηταν Ιανουάριος του 1990, οι λόφοι σκουπιδιών είχαν φτάσει πλέον τα δύο μέτρα ύψος σε κάποιους δρόμους της Αθήνας και ορισμένοι ένοικοι πολυκατοικιών παρατούσαν τις σακούλες τους ακόμη και σε υπόγεια ή πιλοτές. Οι απεργοί ζητούσαν τότε τη μονιμοποίηση 17.000 εκτάκτων εργαζομένων στον τομέα της καθαριότητας πανελλαδικά. Το αίτημά τους αποδείχτηκε διαχρονικό.

Εκτοτε, για νέα πρόσωπα αλλά για τον ίδιο λόγο, πραγματοποιούνται ανά διαστήματα πολυήμερες απεργίες, κάδοι ξεχειλίζουν και χιλιάδες τόνοι απορριμμάτων σωρεύονται στους δρόμους – όπως ακριβώς συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες. Εδώ και δεκαετίες χωρίς να λύνει οριστικά το ζήτημα η δημόσια διοίκηση εγκλωβίζει πολίτες, αλλά και εργαζομένους, στον ίδιο φαύλο κύκλο διαμαρτυρίας και ταλαιπωρίας.

Ενδεικτικά, το 1995 οι απεργοί ζητούσαν την επιστροφή 3.500 έκτακτων εργαζομένων στην καθαριότητα, που είχαν προσληφθεί σε δήμους της χώρας κατά το διάστημα Απριλίου - Αυγούστου του 1994. Το 1997 η Πανελλήνια Ομοσπονδία Προσωπικού σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης πραγματοποίησε νέες 48ωρες απεργιακές κινητοποιήσεις. Στις αρχές εκείνου του έτους 2.500 άτομα σε όλη την Ελλάδα που εργάζονταν με συμβάσεις από το 1990 είχαν μείνει χωρίς δουλειά. Αίτημα των απεργών ήταν η μετατροπή των συμβάσεων από ορισμένου σε αορίστου χρόνου.

Ο Σήφης Πλυμάκης, εμπειρογνώμονας σε θέματα δημόσιας διοίκησης και διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, εξηγεί πώς επί χρόνια παγιώθηκε μια στρεβλή πρακτική στην τοπική αυτοδιοίκηση γύρω από το ζήτημα της καθαριότητας. «Εσωτερικές μετακινήσεις, άτυπες ή τυπικές διαθέσεις προσωπικού σε άλλες υπηρεσίες, είχαν ως αποτέλεσμα το μόνιμο προσωπικό στην καθαριότητα να είναι λιγότερο από αυτό που προβλεπόταν», λέει στην «Κ». «Οι δήμοι έπαιρναν με συμβάσεις έκτακτο προσωπικό για να καλύψουν μια μόνιμη ανάγκη. Αυτό σημαίνει ξεκάθαρα πολιτική ομηρία». Ο Παναγιώτης Καρκατσούλης, πρώην βουλευτής του Ποταμιού και πρώην καθηγητής στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, τονίζει ότι στο παρελθόν –προτού τεθεί ζήτημα αντισυνταγματικότητας– η απασχόληση έκτακτου προσωπικού για μόνιμες ανάγκες αποτέλεσε κερκόπορτα πελατειακών διορισμών.

Το 2009 η Αθήνα είχε ζήσει και πάλι αρκετές ημέρες με σκουπίδια στους δρόμους. Ο τότε υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης ανέφερε σε επιστολή του προς τον Δήμο Αθηναίων ότι τα αιτήματα των απεργών συμβασιούχων στον τομέα της καθαριότητας δεν μπορούσαν να ικανοποιηθούν. «Γνωρίζετε ασφαλώς ότι η μονιμοποίησή τους είναι ευθέως αντισυνταγματική και παράνομη, όπως έχει επιβεβαιωθεί με αποφάσεις ανωτάτων δικαστηρίων», έγραφε μεταξύ άλλων. Την ίδια περίοδο, ο Ρήγας Αξελός, δημοτικός σύμβουλος της αντιπολίτευσης στην Αθήνα, δήλωνε στην «Κ» ότι «ο τομέας της καθαριότητας λειτουργεί ως επί το πλείστον με τους συμβασιούχους, που φυσικά είναι έρμαια μιας πολυετούς πολιτικής διελκυστίνδας. Αρκετοί από τους μονίμους υπαλλήλους της καθαριότητας δεν βρίσκονται στα πόστα τους, αλλά σε κάποια γραφεία. Επομένως, ο πραγματικός αριθμός των εργαζομένων στην καθαριότητα είναι μικρότερος».

Σήμερα ο κ. Αξελός λέει στην «Κ» ότι το φαινόμενο της απασχόλησης μονίμων σε γραφεία υφίσταται σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με το παρελθόν. «Οι συμβασιούχοι είναι απαραίτητοι για τη λειτουργία του δήμου», λέει και προσθέτει ότι ζητείται νομοθετική πρωτοβουλία για να προσληφθούν. «Δεν μπορούν να παραμένουν έρμαια πολιτικών λογικών από κυβέρνηση σε κυβέρνηση».

Από το 1978

Οι πολυήμερες κινητοποιήσεις, πάντως, των εργαζομένων στην καθαριότητα –όχι μόνο για το ζήτημα της μονιμοποίησης– μετρούν τουλάχιστον τέσσερις δεκαετίες. Ενδεικτικά, το 1978 απήργησαν οι εργατοτεχνίτες του Δήμου Αθηναίων με αίτημα τη σύναψη νέας κλαδικής σύμβασης. Δύο χρόνια αργότερα ζητούσαν να εφαρμοστεί και στη δική τους περίπτωση ο νόμος 993/1979, που προέβλεπε 39 ώρες εργασίας την εβδομάδα για τον χειμώνα και 36 ώρες για το καλοκαίρι.

Ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια νέες κινητοποιήσεις για άλλα ζητήματα (όπως την ένταξη εργαζομένων στα βαρέα και ανθυγιεινά). Επαναλαμβανόταν η ίδια, γνώριμη, ιστορία: σκουπίδια στους δρόμους, εκκλήσεις για τη δημόσια υγεία και αποκλιμάκωση μέχρι την επόμενη φορά.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Έντυπη