Reuters: Ο λαϊκισμός χάνει εκεί που γεννήθηκε - στην Ελλάδα

Οι μετριοπαθείς πολιτικές δυνάμεις το κέντρου και της δεξιάς θα μπορούσαν να γίνουν το ανάχωμα στον λαϊκισμό που εξαπλώνεται στην Ευρώπη και απειλεί το 2017 να κυριαρχήσει μέσα από τουλάχιστον τρεις μεγάλες εκλογικές αναμετρήσεις στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ολλανδία, τονίζει σε άρθρο της η ιστοσελίδα Breaking Views του πρακτορείου Reuters. 

Οι κάλπες τείνουν να μετατραπούν σε μια μάχη ανάμεσα στον λαϊκισμό και την πολιτική πρόταση που δεν είναι αρεστή και δημοφιλής, με την Αγκελα Μέρκελ στη Γερμανία, τον Φρανσουά Φιγιόν στη Γαλλία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Ελλάδα να έχουν αναλάβει αυτήν την αποστολή, η οποία όμως χρειάζεται πολύ σκληρή δουλειά για να είναι τελικά επιτυχημένη.

Ολα αρχίζουν από την Ελλάδα

Όπως η δημοκρατία έτσι και ο Ευρωπαϊκός λαϊκισμός μετά την οικονομική κρίση, έχει τις ρίζες του στην Ελλάδα, σημειώνει η ιστοσελίδα και θυμίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε μια σαρωτική νίκη των Ιανουάριο του 2015, με την υπόσχεση να καταργήσει την ελίτ, να αντιπαρατεθεί στους ευρωπαίους πιστωτές και να αποκαταστήσει την ευημερία μέσω ριζοσπαστικών πολιτικών φιλικών προς τους εργαζόμενους.

Ωστόσο, κάτι λιγότερο από δύο χρόνια μετά, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει γίνει μέρος του προβλήματος. Έχει αποτύχει να αναζωογονήσει την απασχόληση ή την ανάπτυξη. 

Οι μισοί νέοι είναι ακόμα άνεργοι, και το ΑΕΠ αναμένεται να μην αυξηθεί το 2016. 

Το κεντροδεξιό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο νίκησε ο ΣΥΡΙΖΑ, προηγείται κατά περισσότερες από 15 ποσοστιαίες μονάδες στις δημοσκοπήσεις.

 Ενα κόμμα που είχε συνδεθεί κάποτε με την ευνοιοκρατία, επαναπροσδιορίζει τον εαυτό του υπό τον ηγέτη του Κυριάκο Μητσοτάκη ως μια μετριοπαθής εναλλακτική που τάσσεται υπέρ των μεταρρυθμίσεων.

 Αν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προσφύγει στις εκλογές το 2017, κατά πάσα πιθανότητα θα χάσει, εκτιμά η ιστοσελίδα.

Οι εκλογικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη

Για τους φιλελεύθερους πολιτικούς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν ανταρσίες των ριζοσπαστών σε άλλες χώρες της Ευρώπης, αυτή η αφήγηση είναι ενθαρρυντική, καθώς κόμματα που κάνουν υποσχέσεις που δεν μπορούν να υλοποιήσουν, θα βρίσκονται αντιμέτωπα με τις συνέπειες.

Ο λαϊκισμός, που θα μπορούσε να οριστεί ως ένα κίνημα που παίρνει μέρος στην πάλη ανάμεσα στη διεφθαρμένη ελίτ και την πλειονότητα που δεν έχει προνόμια, είναι καλά εδραιωμένος, αλλά τείνει να είναι ασταθής. Στη Λατινική Αμερική, χώρες όπως η Αργεντινή και η Βραζιλία, που υιοθέτησαν λαϊκιστές ηγέτες, τώρα επαναπροσδιορίζονται.

Το ερώτημα είναι αν αυτή η αλλαγή θα συμβεί και στην Ευρώπη, και πόσο γρήγορα. Στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ολλανδία, όπου ριζοσπαστικά κόμματα κατά του κατεστημένου καταγράφουν άνοδο, πρόκειται να γίνουν εκλογές το 2017. Ομως στην Αυστρία, τα πράγματα είναι διαφορετικά, καθώς οι ψηφοφόροι απέρριψαν τον ακροδεξιό υποψήφιο για την προεδρία στις εκλογές της 4ης Δεκεμβρίου, και εκλέγοντας έναν πρόεδρο από το Κόμμα των Πρασίνων που διάκειται ευνοϊκά προς την Ευρώπη.

Η πολιτική σύγχυση στη Βρετανία

Η Βρετανία θα αποτελέσει μια σημαντική δοκιμή. Εκεί οι λαϊκιστές δεν πήραν την εξουσία, αλλά πέτυχαν τον σκοπό τους: ο λαός ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκαναν την εκστρατεία τους με μια σειρά από ανεκπλήρωτες υποσχέσεις για οικονομική ευημερία, όπως 350 εκατομμύρια λίρες εβδομαδιαίως που θα εισέρρεαν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, και την αβίαστη δημιουργία γρήγορων, ελεύθερων και δίκαιων εμπορικών συμφωνιών με χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία.

Οι Κεντρώοι στη Βρετανία ελπίζουν ότι οι ψηφοφόροι θα αλλάξουν γνώμη καθώς η οικονομική πραγματικότητα είναι διαφορετική. Ο Τόνι Μπλερ, πρώην πρωθυπουργός της χώρας, ανακοίνωσε την δημιουργία ενός νέου κινήματος που θα φέρει σε επαφή τους ψηφοφόρους και τους πολιτικούς, οι οποίοι έχουν απηυδήσει με την πολιτική πόλωση.

Το στοίχημα του μεσαίου χώρου

Δεν αρκεί οι φιλελεύθεροι να είναι η λιγότερο κακή επιλογή. Μια στροφή πίσω στον μεσαίο χώρο, για να είναι βιώσιμη, πρέπει να είναι έντονη και μερικές φορές μη δημοφιλής, προειδοποιεί το Breaking Views και φέρνει το παράδειγμα της Άνγκελα Μέρκελ. Η Γερμανίδα καγκελάριος φαίνεται ότι θα κερδίσει μια τέταρτη θητεία στις εκλογές και είναι ένα από τα λίγα παραδείγματα ενός ευρωπαϊκού ηγέτη που επιδιώκει μια επιτυχημένη κεντρώα πολιτική. Η άκαμπτη επιμονή της, ότι χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία θα πρέπει να εφαρμόσουν απαρέγκλιτα τους κανόνες της Ε.Ε. της έδωσε μεγάλη υποστήριξη στο εσωτερικό, αλλά προκάλεσε δυσαρέσκεια στο εξωτερικό. Αντιθέτως, η απόφαση της Μέρκελ να υποδεχθεί τους μετανάστες δέχθηκε απανωτά χτυπήματα στο εσωτερικό αλλά την έκανε σύμβολο των Ευρωπαϊκών και τις ανθρωπιστικών αξιών.

Η πρόταση του Φρανσουά Φιγιόν

Στη Γαλλία, έχει αρχίσει να φθάνει το μη-λαϊκίστικο μήνυμα. Ο κεντροδεξιός προεδρικός υποψήφιος Φρανσουά Φιγιόν, το φαβορί για να νικήσει την υποψήφια του Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν στην κούρσα για την διαδοχή του μη - δημοφιλούς Φρανσουά Ολάντ, είναι ένας κοινωνικά συντηρητικός πολιτικός, ο οποίος ταυτόχρονα είναι και υπέρμαχος της φιλελεύθερης αγοράς. Σε αυτό το περιβάλλον, μοιάζουν ατελείς οι προσπάθειες της βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέσα Μέι να δημιουργήσει ένα σύστημα λειτουργικό για όλους.

Οι υποσχέσεις για περιορισμό των υπερβολών του καπιταλισμού έχουν ήδη αποδυναμωθεί, αλλά το ίδιο συμβαίνει και με τις απειλές ότι θα στιγματίζονται όσοι προσλαμβάνουν αλλοδαπούς εργαζόμενους. Το να προσπαθεί κάποιος να ικανοποιεί τους πάντες είναι μια συνταγή για την ασαφή πολιτική που δεν είναι λειτουργική για κανέναν.

Οι κίνδυνοι

Η άλλη πρόκληση είναι ο νεωτερισμός. Οι πολιτικοί που βρίσκονται στην ίδια γραμμή με την Μέρκελ, τον Μητσοτάκη, τον Φιγιόν και τον Μπλερ είναι γνωστοί. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει έλλειψη νέων πολιτικών. Οι ψηφοφόροι που αισθάνονται δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο παρά μόνο μια επιστροφή στο παρελθόν, δεν θα θελήσουν να αναμειχθούν. Αυτό αντικατοπτρίζεται στη χαμηλή συμμετοχή στις εκλογές: μόνο το 54% των ψηφοφόρων πήραν μέρος στην πρόσφατη επαναληπτική εκλογή στην περιφέρεια του Richmond Park στη Βρετανία, ενώ σχεδόν τρεις στους τέσσερις ψηφοφόρους συμμετείχαν στο δημοψήφισμα για την Ε.Ε.

Συνεπώς το μετριοπαθές κέντρο, έχει σκληρή δουλειά να κάνει και το 2017 θα είναι μια χρονιά κρίσιμη. Τουλάχιστον στην Ελλάδα υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ο λαϊκισμός έχει τα όριά του.