Aυθαίρετα, αποδοχές κληρονομιάς, ηλεκτρονική ταυτότητα: Τι θα προβλέπεται

Αγκαζέ με τους μηχανικούς, θα πηγαίνουν στο εξής οι ιδιοκτήτες ακινήτων προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα οικονομικά βάρη και τη γραφειοκρατία που συνεπάγονται οι διατάξεις του νέου νομοσχεδίου για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου χώρου.

Οι απαιτήσεις του νόμου που το υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε να παρατείνει την δημόσια διαβούλευση έως τις 3 Οκτωβρίου, βάζουν σοβαρά εμπόδια στην κατοχύρωση ακινήτων, δυσχεραίνουν την δουλειά συμβολαιογράφων και νομικών ενώ προβλέψεις όπως η υποχρέωση στατικής μελέτης για όλα τα κτίρια, κινδυνεύουν να ανοίξουν μεγάλες ρωγμές στο νόμο, πριν ξεκινήσει η εφαρμογή του.

Μηχανικοί κοστολογούν το νέο κουστούμι που ράβεται για τα ακίνητα στο ύψος ενός μισθού, χωρίς να υπολογίζονται οι φόροι των ακινήτων.

Πρόκειται για σοβαρές επιβαρύνσεις σε μια ισοπεδωμένη αγορά που εκτιμάται από στελέχη της αγοράς ακινήτων, ότι μπορεί να οδηγήσουν στην εγκατάλειψη ιδιοκτησιών και την αποποίηση περιουσιακών στοιχείων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι πέραν των πρόσθετων δικαιολογητικών που υποχρεώνονται να προσκομίσουν όσοι θέλουν να ενταχθούν στο νόμο που δεν υπήρχαν στις προηγούμενες ρυθμίσεις (έγκριση δήλωσης από Ελεγκτή δόμησης, μελέτη στατικής επάρκειας, ηλεκτρομηχανολογικό έλεγχο), γόρδιος δεσμός για την αγορά των ακινήτων γίνεται και η ηλεκτρονική ταυτότητα των κτιρίων.

Ο νέος θεσμός που εκκρεμεί τα τελευταία πέντε χρόνια και αποτυπώνει με κάθε λεπτομέρεια το ιστορικό ενός κτιρίου, ενσωματώνοντας κάθε παρέμβαση σε αυτό, οφείλει να ολοκληρωθεί για τις κατοικίες μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Όμως για την ταυτότητα του κτιρίου απαιτούνται επτά βεβαιώσεις (οικοδομική άδεια και σχέδια, πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης, σχέδια κατόψεων, πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας, πιστοποιητικό πληρότητας της ταυτότητας του κτιρίου) ανεβάζοντας το κόστος για τα ακίνητα αφού μόνο η κάτοψη ενός κτιρίου κοστολογείται στο ύψος των 250 εκ. ευρώ!

Ενδεικτικό του προβληματισμού που επικρατεί στην κοινωνία αλλά και στους κόλπους των μηχανικών που σημειωτέον ανήκουν στους ευνοημένους του νέου σχεδίου νόμου, αποτελεί η πρόβλεψη για τη μελέτη στατικής επάρκειας σε όλα τα κτίρια πλην σταβλικών εγκαταστάσεων και μικρών παραβάσεων.

Όπως αναφέρουν, η απαίτηση αυτή, πέραν του μεγάλου κόστους που γεννά για τους πολίτες και μάλιστα με αναδρομικό χαρακτήρα αφού «τσιμπάει» και όσους ήδη έχουν υπαχθεί σε προηγούμενες ρυθμίσεις (π.χ 4178/2013) κινδυνεύει να γίνει αντικίνητρο στο νέο νόμο, και προκαλεί σοβαρές δυσλειτουργίες.

Για παράδειγμα σε μία πολυκατοικία ο εντοπισμός ενός αυθαιρέτου σε ένα διαμέρισμα απαιτεί στατική μελέτη για όλο το κτίριο. Το ερώτημα που γεννάται και δεν αποσαφηνίζει ο νόμος (παραπέμπει σε υπουργική απόφαση για την εφαρμογή της) είναι τι σημαίνει αυτό για τους συνιδιοκτήτες που μπορεί να μην έχουν αυθαιρεσίες.

Θα πρέπει να συμμετέχουν στο κόστος της δαπάνης και να υποστούν και όλη την ταλαιπωρία που συνεπάγεται η «θεραπεία»; Τις εργασίες δηλαδή ενίσχυσης και αναβάθμισης του κτιρίου σε περίπτωση που κριθούν αναγκαίες, για την αύξηση της στατικής και αντισεισμικής επάρκειας.

Εκτιμάται ότι το κόστος θα είναι πολύ μεγάλο για κτίρια και κατασκευές που στερούντα μελετών και επίβλεψης μηχανικών, το οποίο ξεκινά από 2.500 ευρώ για την μελέτη στατικής επάρκειας χωρίς να υπολογίζεται το κόστος εργασιών.

Η μελέτη στατικής επάρκειας υποβάλλεται εντός προθεσμίας 2 ετών από την ημερομηνία υπαγωγής για τα κτίρια σπουδαιότητας Σ4 (κτίρια τηλεπικοινωνιών, ενέργειας, κ.α που σε έκτακτες καταστάσεις η λειτουργία τους είναι ζωτικής σημασίας), 3 ετών για τα κτίρια σπουδαιότητας Σ3 (κτίρια συνάθροισης κοινού) και 5 ετών για τα κτίρια σπουδαιότητας Σ2 (κατοικίες, γραφεία).

Για τα κτίρια που έχουν ήδη υπαχθεί στο Ν4178/2013, η υποχρέωση υποβολής θα είναι κατά την υποβολή της ταυτότητας κτιρίου.

Χάος με τις αποδοχές κληρονομιάς
Το δεύτερο σημείο του νόμου που προκαλεί μαζικές αντιδράσεις και πλήθος σχολείων στη διαβούλευση, είναι η διάταξη του νόμου που επεκτείνει την υποχρέωση για βεβαιώσεις μηχανικών ακόμη και σε περιπτώσεις αποδοχής κληρονομιάς.

Τις αντιδράσεις για την επίμαχη πρόβλεψη εκδηλώνουν πρωτίστως συμβολαιογράφοι και δικηγόροι, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η υλοποίηση του νόμου σε αυτό το σκέλος θα εγκλωβίσει πολλούς πολίτες και θα παγώσει τις αντίστοιχες δικαιοπραξίες στερώντας έσοδα τόσο από τους ίδιους όσο και από το κράτος.

Τονίζουν μάλιστα τον αναγκαστικό χαρακτήρα της πράξης και την χαμηλή οικονομική επιβάρυνση σε σχέση με γονικές παροχές και δωρεές, που δημιουργεί συνθήκες ακόμη και αποποίησης κληρονομιάς αφού σε περίπτωση εντοπισμού της αυθαιρεσίας, ο πολίτης είναι υποχρεωμένος να νομιμοποιήσει πρώτα το αυθαίρετο και στη συνέχεια να πάρει την βεβαίωση από το μηχανικό ώστε να πραγματοποιηθεί η αποδοχή κληρονομιάς. Τί θα γίνει όμως στην περίπτωση που δεν έχει την δυνατότητα να καταβάλλει το τίμημα;

«Η διάταξη αυτή πέρα από τα νομικά προβλήματα που θα προκαλέσει, χτυπάει τα λαϊκά στρώματα και κυρίως τους πολίτες της επαρχίας και της υπαίθρου. Ένας αστός έχει δύο διαμερίσματα αξίας 300.000 ευρώ και θα χρειάζεται π.χ. 300 ευρώ για δύο βεβαιώσεις. Ένας αγρότης έχει 10 αγρούς αξίας 30.000 ευρώ και θα χρειάζεται 1.500 ευρώ για δέκα βεβαιώσεις, σχολιάζει ο κ. Νίκος Ψύλλας συμβολαιογράφος. Η βεβαίωση από μηχανικό προκειμένου να επικυρωθεί η ανυπαρξία αυθαιρεσίας σε ένα ακίνητο πρωτοεμφανίστηκε στον προηγούμενο νόμο για τα αυθαίρετα.

Περιοριζόταν όμως μόνο στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Με το νέο σχέδιο νόμου καλύπτει την αποδοχή κληρονομιάς, τις μισθώσεις αλλά και τις άδειες ίδρυσης και λειτουργίας κάθε επαγγελματικής εγκατάστασης (καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, τουριστικών επιχειρήσεων, εργοστασίων, πρατηρίων καυσίμων κ.α).

Η ηλεκτρονική ταυτότητα των κτιρίων που είχε προβλεφθεί από το 2011, η υποχρέωση της μελέτης στατικής επάρκειας για όλα τα κτίρια μέσης και υψηλής προτεραιότητας ελέγχου, αλλά και οι βεβαιώσεις μηχανικών για την αποδοχή κληρονομιάς, ρίχνουν βαριές σκιές στην εικόνα του επικείμενου νόμου, ο οποίος εμφανίζεται από πλευράς προστίμων πολύ ηπιότερος.

Μηχανικοί δεν διστάζουν να μιλήσουν ακόμη και για αδικία σε σχέση με όσους ήδη έχουν υπαχθεί στους προηγούμενους νόμους που εγείρουν ακόμη και θέμα συνταγματικότητας καθώς λόγω των νέων αντικειμενικών αξιών, τα πρόστιμα είναι πολύ χαμηλότερα.

Για παράδειγμα για ακίνητο 120 τ.μ εντός σχεδίου και κατασκευής μετά το 2004, λόγω της αλλαγής των συντελεστών υπολογισμού προστίμου και των νέων αντικειμενικών τιμών (από 3.000 τ.μ σε 2.500 τ.,μ) το πρόστιμο μειώνεται στο 50%.

Έτσι, ενώ με τον προηγούμενο νόμο, η κατοικία θα νομιμοποιούνταν με 16.200 ευρώ πλέον το κόστος του προστίμου περιορίζεται σύμφωνα με μηχανικούς στα 8.100 ευρώ. Λόγο μάλιστα της μείωσης του παραβόλου από τα 500 ευρώ στα 250 ευρώ, υπάρχουν ακίνητα που το πρόστιμο με το νέο νόμο είναι χαμηλότερο του παραβόλου!