Χώρα γερόντων η Ελλάδα έως το 2050

Ηλικίας άνω των 60 ετών θα είναι το 2050 τέσσερις στους δέκα Ελληνες, ως αποτέλεσμα της ταχύτατης δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού. Στη χώρα μας τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών αποτελούν σήμερα το 27% του πληθυσμού, ποσοστό που εκτιμάται ότι θα φτάσει στο 33% το 2030 και στο 40,8% το 2050. Αντίστοιχα, τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών στη χώρα μας από 19,3% του πληθυσμού που είναι σήμερα θα φτάσουν να αντιπροσωπεύουν το 30% το 2030.

Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα των Ηλικιωμένων, η Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία, η Ελλάδα είναι μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τον υψηλότερο ρυθμό γήρανσης του πληθυσμού: το διάστημα 2001-2006 αυξήθηκε ο αριθμός των ηλικιωμένων κατά 21,4%, έναντι 17,2% που ήταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. Σε παγκόσμια κλίμακα καταλαμβάνει την πέμπτη θέση μεταξύ των χωρών που γηράσκουν ταχύτατα, μετά την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Ισπανία και την Πορτογαλία.

Η δημογραφική γήρανση της Ελλάδας οφείλεται αφενός στην επιμήκυνση του μέσου όρου επιβίωσης, αφετέρου στην υπογεννητικότητα. Η Ελλάδα μαζί με την Ιταλία καταγράφουν τον τρίτο χαμηλότερο δείκτη γεννήσεων στην Ε.Ε. (εννέα τις χιλίοις) μετά τη Γερμανία και την Πορτογαλία. Σε συνδυασμό δε με το αρνητικό ισοζύγιο μετανάστευσης υπολογίζεται ότι το 2060 η Ελλάδα θα αριθμεί μόλις 8,6 εκατομμύρια πληθυσμό. Οι επιπτώσεις της δημογραφικής γήρανσης αντικατοπτρίζονται και στο ασφαλιστικό, αφού υπολογίζεται ότι το 2060 θα αντιστοιχούν μόνο δύο άτομα σε παραγωγική ηλικία (15-64 ετών) ανά συνταξιούχο άνω των 65 ετών στην Ε.Ε., έναντι 4 προς 1 που είναι η σημερινή αναλογία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών, για τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών συστημάτων η μέση ηλικία συνταξιοδότησης θα πρέπει το 2060 να είναι τα 67,5 έτη για τους άνδρες και τα 67,1 έτη για τις γυναίκες.

Επιπλέον, αυξάνεται η συχνότητα νόσων φθοράς όπως καρδιαγγειακά, διαβήτης, άνοια, καθώς και ο καρκίνος. Υπολογίζεται ότι τα άτομα άνω των 70 ετών απασχολούν το 50% των νοσοκομειακών κλινών και καλύπτουν το 25% των συνολικών ημερών νοσηλείας στα νοσοκομεία. Το 70% έχει περισσότερες από μία συνοδούς νόσους, ενώ σχεδόν ένας στους τέσσερις λαμβάνει περισσότερα από πέντε φάρμακα. Το 60% των θανάτων από καρκίνο αφορά σε υπερήλικες, ενώ περισσότεροι από τους μισούς καρκίνους διαγιγνώσκονται σε άτομα άνω των 65 ετών (52% στις γυναίκες και 59% στους άνδρες).

«Θα πρέπει όλοι μαζί, κράτος, φορείς, κοινωνία, ΜΚΟ, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας δημιουργικά ούτως ώστε οι ηλικιωμένοι να έχουν τη φροντίδα και τη στοργή που τους αξίζει» αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας, Α.Ε., καθηγητής Χειρουργικής Παν. Αθηνών, Ιωάννης Καραϊτιανός, και προσθέτει «στόχος όλων μας πρέπει να είναι η υγιής και ενεργή γήρανση και η αξιοπρεπής διαβίωση των ατόμων της Τρίτης Ηλικίας μέσα σε ένα φιλικό και στοργικό ευρύτερο περιβάλλον». Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας των Ηλικιωμένων, η Εταιρεία διοργανώνει δύο εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης του κοινού: σήμερα στις 9.30 π.μ. στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και τη Δευτέρα 12 Οκτωβρίου στις 6.30 μ.μ. στο Δημαρχείο Αμαρουσίου.

Λιγότερες γεννήσεις, περισσότεροι θάνατοι το 2014

Μείωση των γεννήσεων και αύξηση των θανάτων, με αποτέλεσμα ο φυσικός πληθυσμός να μειωθεί κατά 21.592 άτομα κατέγραψε η ΕΛΣΤΑΤ για το έτος 2014. Παράλληλα, λόγω και των περικοπών στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, οι πολιτικοί γάμοι ήταν περισσότεροι σε σχέση με τους θρησκευτικούς, ενώ μεγάλη αύξηση σημείωσαν τα σύμφωνα συμβίωσης.

Ειδικότερα, η φυσική μεταβολή του πληθυσμού το 2014 (δηλαδή η μεταβολή που οφείλεται μόνον στη διαφορά των θανάτων από τις γεννήσεις ζώντων, χωρίς συνυπολογισμό της μετανάστευσης) παρουσίασε αρνητική εξέλιξη. Οι γεννήσεις στην Ελλάδα ανήλθαν σε 92.148 άτομα (47.383 αγόρια και 44.765 κορίτσια), παρουσιάζοντας μείωση 2,1% σε σχέση με το 2013 (94.134). Σχετικά με την υπηκοότητα της μητέρας, καταγράφηκαν 79.975 γεννήσεις από Ελληνίδες (86,8%) και 12.173 από αλλοδαπές (13,2%). Τα αντίστοιχα στοιχεία για το 2013 ήταν 80.940 (86%) από Ελληνίδες μητέρες και 13.194 (14%) από αλλοδαπές.

Η μέση ηλικία της μητέρας κατά τη γέννηση ήταν 31 έτη, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το 2013 (30,9 έτη). Οι γεννήσεις εκτός γάμου, σε απόλυτους αριθμούς, παρουσίασαν αύξηση 13,1% και ανήλθαν σε 7.165 (7,8% επί του συνόλου των γεννήσεων) από 6.337 (6,7% επί του συνόλου των γεννήσεων) το 2013.

Οι θάνατοι παρουσίασαν αύξηση 1,7% και ανήλθαν σε 113.740, (58.132 άντρες και 55.608 γυναίκες) έναντι 111.794 (57.627 άντρες και 54.167 γυναίκες) που ήταν το 2013. Η μέση ηλικία κατά τον θάνατο ανήλθε στα 75,5 έτη για τους άνδρες και στα 81,2 έτη για τις γυναίκες, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με το 2013 (75,2 και 80,8 έτη αντίστοιχα).

Κατά τη διάρκεια του 2014 έγιναν περισσότεροι γάμοι σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Συγκεκριμένα, έγιναν 53.105 γάμοι έναντι 51.373 το 2013 (αύξηση 3,4%). Οι πολιτικοί γάμοι ήταν περισσότεροι, 26.915, σε σχέση με τους θρησκευτικούς που ήταν 26.190.

Η μέση ηλικία των γυναικών κατά τον πρώτο γάμο ήταν 30,2 έτη ενώ το 2013 ήταν 29,9 έτη. Η αντίστοιχη μέση ηλικία των ανδρών για το 2014 ήταν 32,9 έτη ενώ το 2013 ήταν 32,7 έτη. Στο σύνολο των 53.105 γάμων, οι γυναίκες που τέλεσαν πρώτο γάμο ήταν 46.860, ενώ οι άντρες ήταν 46.337.

Τα σύμφωνα συμβίωσης αυξήθηκαν κατά 170,7% σε σχέση με το 2014. Για τη χρονική περίοδο από το 2009 (πρώτο έτος εφαρμογής τους) έως το 2014, τα σύμφωνα συμβίωσης ανήλθαν κατ’ έτος σε 161, 180, 185, 314, 581 και 1.573 αντίστοιχα, δηλαδή καταγράφηκαν συνολικά 2.994 σύμφωνα συμβίωσης στο σύνολο της χώρας.