Αναζητώντας την ουτοπία στη νέα χρονιά! ...
εφιαλτικό σκηνικό του τέλους του 19ου αιώνα, όπως το παρουσίασε ο Σουηδός Αύγουστος Στρίμπεργκ (1848-1912), με απόληξη στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, επανενεργοποιείται σήμερα και αυτό με ευθύνη αυτών που είναι σε θέση να το αποφύγουν.
Οι κερδοσκοπικές φούσκες από τη συσσώρευση χρεών δηλητηρίασαν την οικονομία και προκάλεσαν την κρίση, την πτώση και την ύφεση, εν τούτοις για τη ζημιά και την καταστροφή δεν πληρώνουν σήμερα αυτοί που την προκάλεσαν, αλλά αυτοί που δεν έλαβαν ποτέ μέρος και με κανέναν τρόπο στο όργιο κερδοσκοπίας που είχε προηγηθεί. Η σημερινή λιτότητα αφορά όσους δεν ευθύνονται για την κρίση, ενώ όσοι πραγματικά ευθύνονται συνεχίζουν αδιατάρακτοι να εισπράττουν τα «επινίκια», παρόλο που δεν έχουν επιτύχει τίποτα, εκτός από καταστροφές.
Το πράγμα γίνεται βαθιά ανήθικο, απρεπές, αλλά και αντιπαραγωγικό, ακόμη περισσότερο από στιγμή που οι αθεμίτως επωφελούμενοι, όχι μόνο μεταθέτουν την ευθύνη τους στα θύματά τους, αλλά και επιβάλλουν μέτρα με τα οποία κάθε λύση αποβαίνει δυσκολότερη, πιο επίπονη και περισσότερο αβέβαιη. Αυτό δεν εξηγείται με καμία λογική επιδίωξη οιουδήποτε συμφέροντος, αλλά αποπνέει την πρωτόγονη και βαρβαρική εμμονή στην επιβεβαίωση ισχύος μέσω της εξόντωσης του άλλου.
Λόγω του συμπλέγματος αυτού, όλα τα τρέχοντα προβλήματα δεν προωθούνται προς κάποια λύση, δεν διευκολύνονται, αλλά περιπλέκονται ακόμη περισσότερο, αφού εκτός από τη ζητούμενη και αναγκαία προώθησή τους, προστίθεται πλέον και η αξίωση για ταπείνωση και συντριβή της άλλης πλευράς. Το 2012 ήταν το έτος της «μεγάλης ντροπής», κατά το όποιο ήλθαν στο φως τα πιο άγρια, πρωτόγονα και βαρβαρικά συναισθήματα, που πιστεύαμε ότι είχαν ξεπεραστεί με τον σημερινό πολιτισμό. Υπ' αυτή την έννοια, η σημερινή ευρωπαϊκή κρίση χρέους, ενώ συνιστά ένα οικονομικό πρόβλημα, εντούτοις με τη «βαρβαρική» εμμονή των δανειστών έλαβε τα χαρακτηριστικά πολιτισμικού προβλήματος.
Αυτό δεν συνιστά πρόοδο, με κανένα τρόπο, αλλά σαφή και επικίνδυνη οπισθοδρόμηση σε ολισθηρό διεθνές σκηνικό. Αντί να επιλύονται όλα τα προβλήματα με τη συνεννόηση με όλες τις πλευρές, η ισχυρή πλευρά επιρρίπτει σήμερα το κόστος και την ευθύνη στην αδύναμη. Ε λοιπόν, αυτό ήταν το δραματικό στοιχείο κατά το έτος που λήγει. Εάν πρόκειται να ελπίσω σε κάτι διαφορετικό για το 2013, θα ευχόμουν η τραγική και αδιέξοδη μονομέρεια, η αλαζονεία, ο κυνισμός και η ατιμωτική συμπεριφορά που δημιούργησαν και σφράγισαν το 2012 να υποχωρήσουν και στη θέση τους να εγκατασταθεί περισσότερο συνεταιρική διαχείριση των κοινών προβλημάτων.
Αυτό είναι ελπίδα όχι μόνον οικονομική, αλλά ακόμη περισσότερο πολιτισμική. Προσβλέπει σε έναν πολιτισμό περισσότερο αλληλέγγυο, στο μέτρο που από την αλληλεγγύη μεταξύ διαφορετικών κοινωνιών και πολιτισμών επωφελούνται όλες οι πλευρές. Επειτα από τον τρομακτικό σε κοινωνικό και ανθρώπινο κόστος 20ό αιώνα, θα έπρεπε να έχει γίνει αντιληπτό ότι με τις μετωπικές συγκρούσεις δεν χάνουν μόνον οι ηττημένοι, αλλά και οι νικητές.
Σήμερα, οι νικητές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου χάνουν στη διεθνή οικονομική σκηνή από τους ηττημένους, τις Γερμανία και Ιαπωνία. Ωστόσο, δεν θα έπρεπε η παγκόσμια σκηνή να είναι τόσο ανταγωνιστική με οποιοδήποτε τίμημα ούτε τόσο αντινομική, αφού η διεθνής συνεργασία και συντονισμός είναι σε θέση να αποβαίνουν επωφελείς για όλες τις πλευρές.
Ε λοιπόν, για το 2013 θα ήθελα να ελπίζω ότι η «βαρβαρική» συμπεριφορά στις διεθνείς σχέσεις και στις σχέσεις του μεγάλου και διεθνούς χρήματος θα παραχωρήσει τη θέση της σε περισσότερο «πολιτισμένες» συμπεριφορές, με βάση τη διεθνή συνεργασία. Ισως αυτή η ελπίδα είναι αφελής ευσεβής πόθος, όμως εάν ακόμη και ένα μόνον αρχικό βήμα γινόταν προς αυτή την κατεύθυνση, προς την κατανόηση του συνολικού χαρακτήρα των σύγχρονων προβλημάτων, αυτό δεν θα ήταν λίγο.
Κώστας Βεργόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.