Μέρες ΄69… Τι θυμήθηκα!

Ήτανε μαύρες εκείνες οι μέρες. Το πιο βαθύ σκοτάδι της μεταπολεμικής ιστορίας μας. Η Ελλάδα και οι θεσμοί της στενάζανε. Όλες οι ελευθερίες μας είχαν καταπλακωθεί κάτω από τις ερπύστριες του Παττακού. Ένα αδιαπέραστο σιδερένιο δίκτυ χαφιεδισμού και παρακολουθήσεων σκέπαζε όλα τα πνευματικό ιδρύματα.

Τριάντα δύο δικαστές απολύθηκαν μέσα σε διάχυτη κατασυκοφάντηση και κατασπίλωσή τους. Χωρίς διαδικασίες. Χωρίς προηγούμενη κλήση να απολογηθούν. Για ανύπαρκτα «εγκλήματά».

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης! Γιατί, ως ανακριτής της υπόθεσης Λαμπράκη, τόλμησε ν’ αναζητήσει την αλήθεια μέσα στους σκοτεινούς διαδρόμους του παρακράτους και του δοσιλογισμού.

Ο Στυλιανός Μαυρομιχάλης! Γιατί, ως Πρόεδρος του Αρείου Πάγου και υπηρεσιακός πρωθυπουργός, τόλμησε να διεξάγει τις μόνες εκλογές, που δεν νοθεύτηκε το αποτέλεσμά τους. Ούτε «βιάστηκε» η λαϊκή βούληση.

Και τόσοι άλλοι. Απλώς ήταν γενναίοι. Οι λαϊκές αντιδράσεις κατά της χούντας των συνταγματαρχών είχαν χαλαρώσει. Στους χιλιάδες των εξορίστων στα ξερονήσια, ή σε κάποιους τουλάχιστον απ’ αυτούς, άρχισε να διαπερνά ο φόβος μιας ιστορικής μοναξιάς.

Οι τριάντα δύο απολυμένοι δικαστές δεν είχαν άλλο δρόμο προστασίας τους. Προσέφυγαν στο Συμβούλιο Επικρατείας. Τότε συνεδρίαζε στον πρώτο όροφο της Βουλής. Οι ανώτατοι δικαστές και οι δικτάτορες μπαίνανε στο κτίριο από την ίδια πόρτα. Πνευματικά δεν συναντήθηκαν ποτέ.

Έπρεπε να αποφασίσουν. Μήπως το πραξικόπημα, που επικράτησε, δημιούργησε δίκαιο; Μήπως οι παράφρονες δικαιοπολιτικά συντακτικές πράξεις, με τις οποίες απολύθηκαν οι τριάντα δύο δικαστές της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης, και αυτές δημιούργησαν δίκαιο; Η διάσκεψή τους ήταν ήρεμη. Και πολύ παραγωγική σε νομικό λόγο. Έπρεπε να υπερασπιστούν θεμελιώδεις αξίες του νομικού πολιτισμού. Όπως το δικαίωμα ακρόασης κάθε εγκαλούμενου, πριν από την επιβολή οποιασδήποτε ποινής ή οποιουδήποτε δυσμενούς διοικητικού μέτρου. Δεν ξέρω αν σκόνταψαν σε εύλογους «ανθρώπινους» δισταγμούς. Κανένας τους, απ’ όσο ξέρουμε, δεν είχε γεννηθεί «ήρωας». Είχαν απλώς την αίσθηση του καθήκοντος. Και προχώρησαν στην ακύρωση των αυθαίρετων απολύσεων.

Είναι πολλά τα επεισόδια, που επακολούθησαν. Προπηλακισμοί. Προσωπικά από τον ίδιο τον δικτάτορα Στέλιο Παττακό. Απολύσεις των πιο σημαντικών ανώτατων δικαστών. Διορισμό νέων δωσίλογων. Και ακύρωση στην πράξη των δικαστικών αποφάσεων.

Διάβασα χθες τις επιστολές των δύο αντιπροέδρων του Συμβουλίου Επικρατείας. Της Κατερίνας Σακελλαροπούλου και Χρήστου Ράμμου.

Σε ποιά χώρα του κόσμου το ανώτατο δικαστήριο δεν διασκέπτεται λόγω δηλώσεων του πρωθυπουργού;