Αναλυτικά η επιστολή:
Προς: Ειδική Γραμματεία Υδάτων
Κοινοποίηση: Περιφερειάρχης και Π. Σύμβουλοι Ν. Αιγαίου, ΓΓ Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου.
Θέμα: Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) Νήσων Αιγαίου
Επικοινωνούμε μαζί σας αναφορικά με το Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) Νήσων Αιγαίου, επισημαίνοντας κατ’ αρχάς τις μεγάλες καθυστερήσεις στην ανάθεση της μελέτης και πολύ περισσότερο στη διαμόρφωση, μέσα από διάλογο, του Σχεδίου Διαχείρισης Υδατικών Πόρων Νήσων Αιγαίου, στην πιο προβληματική περιοχή της χώρας όσον αφορά στους υδατικούς πόρους.
Ως γνωστόν, η εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα (ΟΠΥ) 60/2000 στη χώρα μας έχει καθυστερήσει χαρακτηριστικά, καθώς, μόλις 5 από τα 14 συνολικά ΣΔΛΑΠ έχουν εγκριθεί, ενώ μόλις πρόσφατα ξεκίνησε η διαδικασία διαβούλευσης για το ΣΔΛΑΠ Κρήτης. Είναι σαφές ότι ο αρχικός στόχος της ΟΠΥ, που αφορούσε στην ολοκλήρωση των ΣΔΛΑΠ μέχρι το 2009 και στην εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων με στόχο την επίτευξη καλής ποιότητας και επαρκούς ποσότητας για τις ανθρώπινες κοινωνίες και τα οικοσυστήματα μέχρι το 2015 δεν πρόκειται να επιτευχθούν στην περίπτωση της Ελλάδας. Ούτε φυσικά και η αναθεώρησή τους το 2015 στη βάση της απόκτησης εμπειρίας από την εφαρμογή των σχεδίων. Το ΣΔΛΑΠ Νήσων Αιγαίου παρουσιάζει επιπλέον δυσκολία λόγω της νησιωτικότητας και του γεγονότος ότι αναμένεται μεγαλύτερη καθυστέρηση στην αναθεώρησή του, καθώς βρίσκεται σε φάση εκπόνησης ακόμα η αρχική μελέτη.
Μια άλλη κρίσιμη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την υλοποίηση του ΣΔΛΑΠ Νήσων Αιγαίου είναι η εξασφάλιση επαρκών, επικαιροποιημένων και συμβατών μεταξύ τους δεδομένων, τα οποία μπορούν να αναζητηθούν από ερευνητικά ινστιτούτα, πανεπιστημιακά ιδρύματα και άλλους φορείς που τυχόν έχουν τέτοια δεδομένα στη διάθεση τους.
Με δεδομένα τις μεγάλες εποχιακές διακυμάνσεις στον πληθυσμό και τον κατακερματισμό του νησιωτικού χώρου, που συνεπάγονται σημαντική διαφοροποίηση στα χαρακτηριστικά μεταξύ των περιοχών, επισημαίνεται ο κίνδυνος της ενιαίας προσέγγισης που δεν θα βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία και δεδομένα.
Στη συγκεκριμένη περιοχή με τα τόσο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι ακόμα πιο αναγκαία η αποτελεσματική καταγραφή της κατάστασης των υδάτινων σωμάτων ως προς τα ποιοτικά και τα ποσοτικά τους χαρακτηριστικά, ώστε να καταστεί εφικτός ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός διαχείρισης υδάτων, και να προταθούν μέτρα σκόπιμα και βιώσιμα. Επισημαίνεται ότι για τα περισσότερα ΣΔΛΑΠ, σύμφωνα με επισημάνσεις πλήθους φορέων, δεν αναζητήθηκαν πραγματικά δεδομένα και στοιχεία από τους συγκεκριμένους φορείς, με αποτέλεσμα η κατάσταση των σωμάτων να χαρακτηρίζεται «άγνωστη» σε μεγάλο ποσοστό αυτών (έως και 70% σε πολλές ΛΑΠ).
Ως προς τις διαδικασίες διαβούλευσης, για να είναι αυτές ουσιαστικές και αποτελεσματικές, αρχικά πρέπει να είναι σαφής ο διαχωρισμός των δύο φάσεων της διαδικασίας (ενημέρωση και διαβούλευση), λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη διασπορά και την ασυνέχεια του νησιωτικού χώρου. Συνεπώς, κατά την πρώτη φάση και πριν τη διαβούλευση, θα πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα ούτως ώστε να γίνει συστηματική και ευρεία ενημέρωση όλων των επίσημων φορέων, της αυτοδιοίκησης, των κοινωνικών και περιβαλλοντικών οργανώσεων σε τοπικό επίπεδο και του συνόλου των πολιτών σε όλα τα νησιά τόσο για τα δεδομένα και τη μελέτη όσο και επί της διαδικασίας διαβούλευσης αλλά και των στόχων της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά. Η ενημέρωση δεν πρέπει να είναι τυπική αλλά ουσιαστική και να γίνει από εθνικά και κυρίως τοπικά μέσα ενημέρωσης, επαγγελματικές και κοινωνικές οργανώσεις, την Περιφέρεια και την πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση καθώς και από κοινωνικά δίκτυα.
Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι πρέπει να υπάρξει κατάλληλη παρότρυνση ώστε οι φορείς και οι πολίτες να συμμετάσχουν ενεργά και να καταθέσουν σε όλη τη διάρκεια της διαβούλευσης γραπτές παρατηρήσεις, συμπληρώσεις και προτάσεις. Με στόχο ένα ουσιαστικό και ζωντανό διάλογο μέσα από θεσμοθετημένες και δομημένες διαδικασίες, θα πρέπει να διοργανωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες ανοικτές διαδικασίες διαβούλευσης σε κεντρικά νησιά του Αιγαίου που να είναι όσο το δυνατόν πιο προσβάσιμα από την πλειοψηφία του νησιωτικού πληθυσμού, λόγω της μεγάλης οικονομικής δυσπραγίας των φορέων που δυσχεραίνει τις μετακινήσεις. Υπενθυμίζουμε επίσης ότι ο θεσμός της Επιτροπής Διαβούλευσης στο πλαίσιο των περιφερειών δεν έχει ενεργοποιηθεί ουσιαστικά και δεν θα πρέπει να επαναληφθεί μια τυπική διαδικασία συνεδρίασης για ένα τόσο σοβαρό θέμα.
Οι ημερίδες διαβούλευσης, εκτός από τη συνοπτική παρουσίαση του ΣΔΛΑΠ, θα πρέπει να προβλέπουν επαρκή χρόνο για την ουσιαστική τοποθέτηση των αρμόδιων φορέων και των πολιτών καθώς και για την ικανοποιητική κάλυψη των τιθέμενων ζητημάτων από πλευράς μελετητών και θεσμικών οργάνων.
Τα ΣΔΛΑΠ μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν το βασικό εργαλείο διαχείρισης των υδάτων, ειδικά για τα νησιά του Αιγαίου που αντιμετωπίζουν τεράστια ζητήματα επάρκειας και ποιότητας, όπου συχνά το κόστος νερού ανέρχεται σε απαγορευτικά επίπεδα με την αναγκαία μεταφορά του με βυτία ή και την κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού μια και πολλά δεν διαθέτουν καλής ποιότητας πόσιμο νερό. Σε αρκετά νησιά, παράλληλα διαπιστώνονται σοβαρές αστοχίες σε υλοποιημένα έργα (π.χ. κατασκευάζονται ταμιευτήρες σε μεγέθη που δεν είναι δυνατόν, σύμφωνα με τα μετεωρολογικά και υδρολογικά δεδομένα της περιοχής να πληρωθούν), δεν αξιοποιούνται τα νερά μετά την επεξεργασία των λυμάτων αλλά σε αρκετές περιπτώσεις απαξιώνονται ή δεν λειτουργούν αποτελεσματικά μονάδες επεξεργασίας λυμάτων που έχουν κοστίσει εκατομμύρια. Επίσης, η υπεράντληση, η σπατάλη και η μόλυνση από λύματα έχει καταστήσει ακατάλληλα τα νερά σε αρκετά νησιά που κάποτε διέθεταν καλής ποιότητας και επαρκή νερά.
Με την παρούσα επιστολή θα θέλαμε να σας επιστήσουμε την προσοχή στα παραπάνω ζητήματα, προκειμένου το συγκεκριμένο ΣΔΛΑΠ να αποτελέσει την αφετηρία ενός ρεαλιστικού βιώσιμου προγράμματος διαχείρισης του νερού στα νησιά, αξιοποιώντας παράλληλα και την ουσιαστική διαβούλευση με τους θεσμικούς, αυτοδιοικητικούς, επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς αλλά και τους πολίτες.
Παραμένουμε στη διάθεση σας και επιθυμούμε να συνδράμουμε με κάθε τρόπο στη διαδικασία εκπόνησης και διαβούλευσης του συγκεκριμένου ΣΔΛΑΠ προκειμένου να εκπονηθεί και στη συνέχεια να εφαρμοστεί ένα βιώσιμο σχέδιο υδάτων στην ευαίσθητη περιοχή των νησιών του Αιγαίου. Προς την κατεύθυνση αυτή θα ήταν σίγουρα εποικοδομητικό να πραγματοποιηθεί μία ή αν απαιτηθεί περισσότερες συναντήσεις μαζί σας για το θέμα. Αναμένοντας τις απαντήσεις και προτάσεις σας,
Με εκτίμηση
• Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, Περιφερειακός Σύμβουλος με τον Οικολογικό Άνεμο Ν. Αιγαίου nikos.chrysogelos@gmail.com 6936672882, 003222845402
• Δημήτρης Γρηγοριάδης, για τους Οικολόγους Πράσινους Δωδεκανήσου, dimgrig64@gmail.com, 6944640451
• Χριστίνα Ευθυμιάτου, για τους Οικολόγους Πράσινους Κυκλάδων, polycand@hotmail.com, 6941527255
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.