Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2016

Τι φέρνει η νίκη του «όχι» στην Ιταλία: Τα σενάρια της επόμενης ημέρας

ITALYΠροβληματισμό σχετικά με το μέλλον των σχέσεων της Ιταλίας με την ΕΕ και το μέλλον του ευρώ φέρνει το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος για τη συνταγματική μεταρρύθμιση στην Ιταλία, το οποίο γενικότερα εκλαμβάνεται ως άλλη μία νίκη των λαϊκιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί πως η παραίτηση Ρέντσι φαίνεται να αλλάζει τα δεδομένα - και όχι θετικά- και για τη χώρα μας, καθώς η Ελλάδα χάνει έναν σταθερό σύμμαχο που εντός ΕΕ. Συμπληρώνεται ότι ο άλλος σταθερός σύμμαχος ήταν ο Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος επίσης ανακοίνωσε πως δεν πρόκειται να επιδιώξει νέα προεδρική θητεία στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές στη Γαλλία.
Τι φέρνει το όχι στο πολιτικό πεδίο

Της καμπάνιας υπέρ του «όχι» ηγήθηκε το «αντισυστημικό» Κίνημα Πέντε Αστέρων (Μ5S) του Μπέπε Γκρίλο, το οποίο ζητά δημοψήφισμα σχετικά με το αν η Ιταλία θα έπρεπε να παραμείνει στο ευρώ. Το κόμμα αυτό είναι γνωστό για την «πύρινη» ρητορική του κατά του κατεστημένου, αν και οι επικριτές του τονίζουν πως δεν έχει εμπειρία διακυβέρνησης, ενώ η πολιτική του ατζέντα δεν είναι ξεκάθαρη. Το κόμμα, πέρα από το δημοψήφισμα για το ευρώ που ζητά, επιθυμεί επαναδιαπραγμάτευση του δημοσίου χρέους της χώρας- αν και δημοσκοπήσεις έχουν δείξει πως οι Ιταλοί δεν θα ψήφιζαν υπέρ της εξόδου από το ευρώ. Επίσης, υπέρ του «όχι» τάχθηκε και η Λέγκα του Βορρά, γνωστή για την αντιμεταναστευτική γραμμή της.
Το M5S δηλώνει πως ετοιμάζεται να κυβερνήσει τώρα που ο Ρέντσι παραιτείται. «Αρχίζοντας από αύριο θα αρχίσουμε να δουλεύουμε πάνω σε μια κυβέρνηση του Μ5S» είπε ένας εκ των ιδρυτών του, ο Λουΐτζι Ντι Μάιο. Από πλευράς του, ο Μπέπε Γκρίλο έγραψε στο blog του πως το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος έχει δύο επιπτώσεις: «Πρώτον, αντί Ρέντσι. Δεύτερον, οι Ιταλοί πρέπει να κληθούν να ψηφίσουν σε εκλογές το ταχύτερο δυνατόν». Επίσης, ο Ματέο Σαλβίνι, της Λέγκας του Βορρά, χαρακτήρισε το δημοψήφισμα μια «νίκη» του λαού σε βάρος των μεγάλων δυνάμεων των 3/4 του κόσμου».
Όσον αφορά στο εξωτερικό, η Μαρίν Λεπέν, επικεφαλής του εθνικιστικού Front National στη Γαλλία και μία από τις εμβληματικές φιγούρες του ευρωσκεπτικισμού, έδωσε τα συγχαρητήριά της μέσω Twitter. «Οι Ιταλοί αποκήρυξαν την ΕΕ και τον Ρέντσι. Πρέπει να ακούσουμε αυτή τη δίψα των εθνών για ελευθερία» έγραψε σχετικά.
Ωστόσο, ο Ρέντσι βρισκόταν σε μειονεκτική θέση εξαρχής, οπότε φαίνεται να υπάρχει μια εντύπωση πως το αποτέλεσμα δεν αποτέλεσε ακριβώς έκπληξη. Επίσης, αν και το M5S και η Λέγκα του Βορρά σίγουρα εξέρχονται ενισχυμένα από το δημοψήφισμα, τίποτα δεν διαβεβαιώνει ότι όλοι οι Ιταλοί που ψήφισαν «όχι» θα στηρίξουν τα δύο κόμματα αυτά σε βουλευτικές εκλογές. Επίσης, όπως εκτιμάται σε ανάλυση στον Guardian, η ενίσχυση των δύο αυτών κομμάτων θα μπορούσε να φέρει «συμμαχία» ανάμεσα στο Δημοκρατικό Κόμμα του Ρέντσι και το «Forza Italia» του Μπερλουσκόνι, με σκοπό να εμποδιστεί η «επέλαση» των «αντισυστημικών» κομμάτων.
Τα σενάρια από εδώ και πέρα- δεδομένου του ότι ο Ρέντσι υποβάλλει παραίτηση, έχουν ως εξής:
-Ο Ρέντσι παραμένει στην εξουσία: Θεωρητικά, θα μπορούσε να κερδίσει μια ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, είτε με την υπάρχουσα πλειοψηφία είτε με μια νέα, που θα περιλαμβάνει το Forza Italia του Μπερλουσκόνι. Ωστόσο, ο ίδιος φαίνεται να απέκλεισε το ενδεχόμενο αυτό, καθώς δήλωσε ότι «η εμπειρία μου στην κυβέρνηση τελειώνει εδώ». Επίσης, η μεγάλη νίκη του «όχι» καθιστά μια επιστροφή Ρέντσι μάλλον απίθανο ενδεχόμενο.
-Κυβέρνηση τεχνοκρατών: Το πιο πιθανό σενάριο, με τον πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα να διορίζει νέο επικεφαλής κυβέρνησης με τη στήριξη της υπάρχουσας πλειοψηφίας ή μιας νέας, ενισχυμένης. Διάφορα ονόματα κυκλοφορούν, περιλαμβανομένων αυτών του Πιερ Κάρλο Πάντοαν και του επικεφαλής της Γερουσίας, Πιέτρο Γκράσο. Η κυβέρνηση αυτή θα έχει να περάσει τον προϋπολογισμό του 2017 από τη Βουλή και να τροποποιήσει τον εκλογικό νόμο πριν τις πρόωρες εκλογές. Επίσης, θα μπορούσε να συνεχίσει μέχρι το τέλος της τρέχουσας κοινοβουλευτικής θητείας, ως τον Φεβρουάριο του 2018.
-Άμεση διάλυση Βουλής και εκλογές: Μάλλον χαμηλής πιθανότητας ενδεχόμενο, παρά τα όσα ζητά το M5S. Τα περισσότερα άλλα κόμματα στη Βουλή ζητούν τροποποίηση του εκλογικού νόμου πρώτα.
Η οικονομική διάσταση: Πώς αντιδρά η Ευρωζώνη
Από πλευράς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας οι πρώτες αντιδράσεις είναι μάλλον καθησυχαστικές: Η νίκη του «όχι» δεν μπορεί να συγκριθεί με τη νίκη του Brexit στο πρόσφατο δημοψήφισμα στη Μ. Βρετανία, τόνισε ο Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλχό, υψηλόβαθμο στέλεχος της ΕΚΤ και διοικητής της γαλλικής κεντρικής τράπεζας, τη Δευτέρα, τονίζοντας ότι η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας εξετάζει από κοντά τις επιπτώσεις της απόφασης των Ιταλών.
«Το δημοψήφισμα στην Ιταλία χθες μπορεί να θεωρηθεί άλλη μια πηγή αβεβαιότητας» πρόσθεσε, μιλώντας σε σεμινάριο στην Ιαπωνία- αν και υπογράμμισε πως «οι Ιταλοί κλήθηκαν στις κάλπες για να ψηφίσουν πάνω σε ένα εσωτερικό συνταγματικό θέμα, και όχι για τη συμμετοχή της Ιταλίας στην ΕΕ».
Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, το ευρώ έπεσε σε χαμηλό δύο ετών, καθώς το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και η παραίτηση Ρέντσι αναμένεται να δώσουν στα κόμματα της Ευρωζώνης τη δυνατότητα να κερδίσουν δύναμη, απειλώντας την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Παρόλα αυτά, ο Βιλερουά εξέφρασε εμπιστοσύνη στην αντοχή της Ευρωζώνης, επικαλούμενος πρόοδο όσον αφορά στην ενοποίηση των κανονισμών των τραπεζών, τη βελτίωση της οικονομικής ανάπτυξης και τις αλλαγές στην αγορά εργασίας.
Σημειώνεται πως πριν το δημοψήφισμα, πηγές της κεντρικής τράπεζας δήλωναν στο Reuters ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να αυξήσει προσωρινά τις αγορές ιταλικών ομολόγων εάν το δημοψήφισμα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους δανεισμού της πιο χρεωμένης χώρας της Ευρωζώνης.
Έντονοι είναι οι προβληματισμοί για τον τραπεζικό τομέα της Ιταλίας, ο οποίος βιώνει απώλεια αξιοπιστίας, καθώς πολλές τράπεζες χρειάζονται ανακεφαλαιοποίησή τους λόγω μεγάλου φόρτου «κακού χρέους»- κάτι που θα είναι δύσκολο εν μέσω πολιτικής κρίσης. Γενικότερα, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος εντείνει τις ανησυχίες για την εύθραυστη ιταλική οικονομία.
Πάντως, σε διεθνές επίπεδο, οι επενδυτές φαίνονται να τηρούν προσεκτική στάση, χωρίς να παρατηρείται πανικός, είτε επιδεικνύοντας πως οι αγορές έχουν αρχίσει να συνηθίζουν τις ταραχές που ακολουθούν τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις, είτε πως προεξοφλούν ότι το ιταλικό ζήτημα θα εκτυλιχθεί σε βάθος χρόνου.
με πληροφορίες από Reuters, BBCGuardianPoliticoDeutsche Welle

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Αρχειοθήκη ιστολογίου